Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, ofwel MVO: het stadium van vrijblijvendheid voorbij? Deze vraag stellen is haar beantwoorden, stelt Karien van Gennip in haar toespraak. Met de uitreiking van het praktijkboek werd ook het door EZ gefinancierde Nationaal Onderzoeksprogramma MVO afgerond. Daarin deden de afgelopen jaren dertig wetenschappers van zeven Nederlandse universiteiten onderzoek naar organisatorische vraagstukken rond MVO. Belangrijke uitkomsten van het onderzoek zijn dat het begrip MVO bij veel Nederlandse bedrijven leeft, en dat diezelfde bedrijven zich bewust zijn van het feit dat MVO op de lange termijn een belangrijke voorwaarde is om een sterke concurrentiepositie te behouden. Een grote groep ondernemers heeft echter moeite om de aanwezige goede bedoelingen te vertalen naar de bedrijfspraktijk. “Vandaar dit onderzoeksprogramma, dat uniek is in Europa omdat het een brug slaat tussen bedrijfsleven en wetenschap”, aldus Karien Van Gennip. “We gaan de resultaten van het onderzoek actief uitdragen, onder meer via de daarvoor opgezette website www.mvonederland.nl.”

Zelfregulering
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is zeker geen vrijblijvend begrijp, volgens de staatssecretaris. Maar het is ook niet iets waar de overheid een sterk regulerende rol in zou moeten spelen: “MVO hoort thuis in het hart van ieder bedrijf, en het overstijgt overheidsvoorschriften. Wanneer de overheid regels zou gaan stellen met betrekking tot dit onderwerp, zouden bedrijven zich slechts beperken tot de wet. Ik geloof in zelfregulering. Wanneer we erin slagen dat mensen zichzelf motiveren om er een maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering op na te houden, leidt dat tot betere resultaten dan wanneer je het wettelijk oplegt. De rol van de overheid hierin is om bedrijven te stimuleren en te ondersteunen.”

Vooruitgang sinds Maastricht
In Maastricht vond vorig jaar november de Europese MVO-conferentie plaats. Sindsdien is veel vooruitgang geboekt. Kort na Maastricht is bijvoorbeeld het kenniscentrum MVO Nederland geopend, met als belangrijkste doel om bedrijven van elkaar te laten leren. Inmiddels zijn 150 partners aangesloten bij MVO Nederland. Daarnaast is begin dit jaar een transparantie-studie uitgevoerd. Na bestudering van 175 jaarverslagen van de grootste bedrijven van Nederland bleek dat tweederde deel zich niet of nauwelijks verantwoordde over de maatschappelijk effecten van hun activiteiten. “Een gemiste kans, zeker voor bedrijven die wel aan MVO doen, maar er niet over berichten”, aldus Karien van Gennip. “Klanten, investeerders en medewerkers willen weten wat een bedrijf doet aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. We zien trouwens al dat achttien bedrijven die vorig jaar werden onderzocht, nu al beter scoren dan vorig jaar. Er zit verbetering in. Ook als overheid blijven we niet achter. Deze maand brengt EZ voor het eerst een maatschappelijk jaarverslag uit.”

Goede voorbeelden
Dat MVO leeft bij veel Nederlands bedrijven en dat er serieus mee wordt omgegaan, wordt duidelijk aan de hand van een aantal voorbeelden. Financiële instellingen als ABN-AMRO en Fortis brachten dit jaar respectievelijk een duurzaamheidsverslag en een maatschappelijk jaarverslag uit, in combinatie met het financiële jaarverslag. Ook Douwe Egberts doet een duit in het zakje door de inkoop van verantwoord geproduceerde koffie te vergroten van 2,5 miljoen naar 7,5 miljoen kilo, ofwel 15 procent van het totale volume. Ook in de bouwsector is steeds meer sprake van duurzaam bouwen en energiebesparende maatregelen. Ingenieursbureaus Arcadis en DHV en grote aannemers als Heijmans en BAM geven het goede voorbeeld door MVO prominent op te nemen in hun jaarverslagen. De Gulpener Bierbrouwerij voegt aan de drie P’s – People, Planet, Profit – van MVO nog een vierde toe: de P van Plezier. “Wat ons betreft kan MVO alleen slagen als de mensen, zowel binnen als buiten het bedrijf, écht voor MVO gaan. En er plezier uit halen om er mee bezig te zijn”, aldus het jaarverslag van de Limburgse bierbrouwer.