Al sinds jaar en dag staat de inhoud van mvo ter discussie. In 1970 schrijft de latere Nobelprijswinnaar economie Milton Friedman dat de sociale verantwoordelijkheid van een bedrijf is zijn winst te vergroten. De markt wordt ondermijnd als ondernemers zich met andere dingen gaan bemoeien.
Friedmans tegenstanders beweren dat een bedrijf ook verantwoordelijkheden heeft buiten de deur. De discussie die toen werd gevoerd, is er nog steeds. Nu onder de noemer mvo.
Mvo is populair en de vraag dringt zich op wat het precies inhoudt. Is het hetzelfde als duurzaam ondernemen? Willem Lageweg, directeur van MVO Nederland, gebruikt de termen door elkaar. “Sommigen associëren duurzaam ondernemen meer met het milieu en minder met sociaal, maar in de praktijk kunnen de termen als synoniemen worden gebruikt. Populaire termen zoals klimaatneutraal, biologisch en sociaal ondernemen richten zich meer op onderdelen van mvo.
MVO Nederland, een organisatie die bedrijven stimuleert om maatschappelijk verantwoord te ondernemen, baseert zich op de definitie van de Sociaal Economische Raad (SER) uit 2000: “Mvo betekent dat een bedrijf naast het streven naar winst (profit) ook zwaarwegend rekening houdt met het effect van de activiteiten op het milieu (planet) en dat het bedrijf oog heeft voor menselijke aspecten binnen en buiten het bedrijf (people). Het gaat er om bij alle bedrijfsactiviteiten een permanente balans te vinden tussen people, planet en profit, de drie p’s.”
Hoewel MVO Nederland zelf wel een definitie heeft, wil de organisatie bedrijven niet dwingen dezelfde te hebben. Lageweg: “Het inspireren en stimuleren tot een eigen interpretatie werkt beter dan bedrijven in een keurslijf te duwen. Daarnaast doen ondernemers om verschillende motieven aan mvo: omdat het hoort, omdat het moet, of omdat het loont. Dat heeft gevolgen voor de manier waarop ze met mvo omgaan.”
“Ik heb respect voor hen die maatschappelijk verantwoord ondernemen omdat het hoort, uit levensovertuiging. Vaak krijgen ze minder aandacht dan bedrijven die het doen omdat het moet. Zo begon Shell of recent de auto industrie aan mvo onder druk van de publieke opinie of door dreigende wetgeving.”
Niet iedereen is blij met de definitie van mvo zoals die nu veel wordt gehanteerd. “Er zijn bedrijven die een appel doen om scherper te definiëren. Koplopers, zoals de ASN Bank en Triodos, willen zich onderscheiden van bedrijven die ook zeggen aan mvo te doen, maar minder dan zijzelf”, aldus Lageweg.
Werkgeversorganisatie VNO NCW ziet mvo als een combinatie van het streven naar winst met aandacht voor mens, milieu en maatschappelijke kwesties. Lageweg: “Deze definitie is een beetje vlak en algemeen.”
Als mvo ook algemene definities kent, is het dan een containerbegrip geworden?
“Nee. Organisaties mogen hun eigen interpretatie hebben; wij gebruiken de SER definitie als referentie bij het werk dat we doen. Wel wordt er soms misbruik gemaakt van de term. Zo zijn er autobedrijven die doen voorkomen alsof ze groene auto’s op de markt brengen, terwijl dat in de praktijk nogal tegenvalt. Tegen deze vormen van greenwashing spreken we ons soms publiekelijk uit.”
Moet een ondernemer moeite doen voor mvo, of is een normale manier van werken ook maatschappelijk verantwoord?
“Er gebeurt veel vanzelf, bijvoorbeeld vanuit een bepaalde levensovertuiging. Maar een bedrijf moet moeite blijven doen. Mvo kan altijd beter; het is nooit af.”