Het beperkte verlies bij het duurzaam beleggen is een gevolg van het succes van de fiscaal vrijgestelde groene- en sociaal ethische beleggingsfondsen die met elf procent in volume toenamen. De gewone, niet fiscaal vrijgestelde duurzame beleggingsfondsen daalden met bijna tweeëntwintig procent in volume. Het aantal duurzame spaar- en beleggingsfondsen is met drie stuks toegenomen tot zevenentwintig aan het einde van 2002.

Duurzaam sparen en beleggen heeft de afgelopen tien jaar ononderbroken marktaandeel veroverd op regulier sparen en beleggen. Volgens Piet Sprengers, directeur van de VBDO, toont dat aan ,,dat zich hier op kleine schaal een robuuste revolutie aan het voltrekken is die op termijn de grote geldstromen zal bereiken”.

Deze bevindingen volgen uit een onderzoek dat de VBDO, de Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling, binnenkort publiceert. De VBDO vertegenwoordigt particuliere en institutionele duurzame beleggers, onder meer op de aandeelhoudersvergaderingen van beursgenoteerde bedrijven. Dankzij de steun van Triodos Bank publiceert de VBDO jaarlijks een overzicht van de marktontwikkeling op het gebied van duurzaam sparen en beleggen in Nederland.

Duurzaam beleggen

Het marktaandeel van duurzaam beleggen is in Nederland gestegen van 1,5 procent in 2001 tot tot 1,7 procent in 2002. Het marktaandeel is toegenomen ondanks een daling van het totale volume met ruim zeven procent . De daling van het marktvolume bij het reguliere beleggen was echter met achttien procent een stuk groter.

Duurzaam sparen

Duurzaam sparen is het afgelopen jaar fors gestegen met ruim twintig procent tot ruim € 4,4 miljard, terwijl het regulier sparen met 2,3 procent is afgenomen. Het marktaandeel van duurzaam sparen komt daarmee in 2002 uit op bijna drie procent. In 2001 was dit nog 2,4 procent.

Fiscale groenregeling

Ruim vijftig procent van het duurzaam sparen en beleggen valt onder de fiscale groenregeling. In 2002 wilde het kabinet Balkenende I de regeling schrappen. Door een gezamenlijk actie van de VBDO en de Groenbanken is dat voornemen door de gehele Tweede Kamer teruggedraaid. De VBDO haalde voor het behoud van de regeling in korte tijd 16.000 handtekeningen op.

Pensioenfondsen

In 2002 bevindt het duurzaam beleggen onder pensioenfondsen zich op een zelfde niveau als in 2001. De VBDO concludeert dat op basis van een inventarisatie onder pensioenfondsen die ruim tachtig procent van het totale Nederlandse pensioenvermogen vertegenwoordigen. Bijna al deze pensioenfondsen gebruiken een vorm van zogenaamde negatieve criteria waarbij bedrijven en landen met zeer schadelijke activiteiten worden uitgesloten. De VBDO constateert dat dit bijna een gangbare praktijk is bij pensioenfondsen. Dit is duidelijk toegenomen ten opzichte van 2001. Echter het effect is veelal beperkt. Deze werkwijze is bijvoorbeeld niet vastgelegd in beleid en heeft meestal slechts een zeer beperkt effect op de wijze waarop wordt belegd.

Een klein gedeelte (ca. 600 miljoen euro) wordt volledig duurzaam belegd volgens de ‘best in class’ methode. Dit is vergelijkbaar met 2001. Hierbij wordt zowel een uitgebreide set uitsluitende als voorwaardelijke criteria gebruikt.

Een groter gedeelte (2,5 miljard euro) wordt gebruikt voor -engagement’. Daarbij wordt geen enkel bedrijf uitgesloten maar door middel van een actieve dialoog worden bedrijven aangespoord om hun maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. Ook dit is vergelijkbaar met 2001. Samen met de ‘best in class’ methode vormt deze categorie naar schatting 1% van het totaal door pensioenfondsen belegde vermogen.

De VBDO verwacht dat het duurzaam beleggen door pensioenfondsen de komende jaren een nieuwe impuls gaat krijgen. ,,Recent onderzoek van Nyenrode toont aan dat de belangstelling groot is maar dat dit nog niet wordt omgezet in de praktijk. Dat komt overeen met de indruk die wij krijgen in de contacten met de pensioenwereld,” aldus VBDO-directeur Sprengers (bron: Tussen Meerwaarde en Moraal, www.nyenrode.nl/eibe).

Het onderzoeksrapport ‘Duurzaam Sparen en Beleggen in Nederland in 2002’ verschijnt binnenkort.