Maurits Groen: ‘De erfenis van de Groene Musketier’

Pieter Hoff was in de vorige eeuw een zeer succesvolle Westfriese veredelaar en teler van lelies. Als exporteur bereisde hij tientallen landen, en steeds vaker kwam hij verontrust weer thuis omdat hij met eigen ogen zag hoe snel en ontwrichtend de natuur in veel landen achteruit holde, complete gebieden ontbost werden, de waterstand alarmerend daalde. Rond de eeuwwisseling nam hij het drastische besluit om zijn leven compleet om te gooien en te gaan werken aan het grootschalig herbebossen van juist de meest moeilijke, feitelijk al opgegeven gebieden: verwoestijnde vlaktes, geërodeerde steile hellingen en dorre hoogvlaktes.

Dankzij zijn in decennia opgedane kennis van de groei van planten wist hij een schijnbaar eenvoudige, maar feitelijk zeer ingenieuze manier te ontwikkelen waardoor jonge aangeplante bomen zelfs onder de meest barre omstandigheden konden overleven en zelfs floreren, zonder dat daar intensieve bescherming, langdurige bevloeiing of andere kostbare zorg voor nodig was. Hij ontwikkelde de Waterboxx, briljant in zijn eenvoud: een goedkope ‘slimme emmer’, die net geplante bomen een jaar lang ‘automatisch’ net voldoende water geeft, waardoor ze overleven en binnen dat jaar aangespoord worden om zelf een drie tot vijf  (!) meter diep wortelstelsel te ontwikkelen, waardoor ze daarna zelfstandig, zonder irrigatie kunnen overleven en doorgroeien. Zelfs en juist in de moeilijkste omstandigheden lukte het hem om een overlevingspercentage van ruim boven de 90% te bereiken.

Daarmee wist hij in maar liefst 43 landen erosie en verwoestijning tegen te gaan, maar ‘en passant’ legde hij daardoor enorme hoeveelheden CO2 vast. Eén hectare hersteld land kan namelijk jaarlijks al gauw 10 ton CO₂ uit de lucht halen. Pieter Hoff berekende: als we geërodeerde grond ter grootte van 3,5 keer Nederland beplanten met bomen, dan kunnen we daarmee de hele Nederlandse CO₂-uitstoot neutraliseren. Voor slechts €5 miljard (want: 90% voordeliger dan de geplande klimaatbeleidskosten) kan Nederland op die manier al vanaf 2035 volledig CO₂-neutraal zijn -vijftien jaar eerder dan het huidige beleidsdoel.

En even voor de goede orde: er is (helaas) genoeg gedegradeerd land beschikbaar: 6 miljard hectare wereldwijd. Door het beplanten van 2,5 miljard hectare kunnen alle landen van de wereld CO₂-neutraal worden en kunnen we wereldwijd honger uitbannen. De financiën daarvoor zijn beschikbaar: de rijke landen hebben immers miljarden toegezegd voor klimaatadaptatie en -mitigatie. De oplossing met de Waterboxx vergt slechts een klein deel daarvan.

Je zou verwachten dat de Nederlandse regering er als de kippen bij zou zijn om zo’n voordelig buitenkansje te benutten. En ja, de Waterboxx werd in 2016 dan ook bekroond en uitgeroepen tot Nationaal Icoon. Actievanuit de regering bleef daarna echter uit -en Pieter Hoff overleed in 2021 op slechts 67-jarige leeftijd.  Gelukkig ontfermde zijn zoon Wout zich over de immateriële erfenis van onschatbare waarde, en inmiddels wordt de Waterboxx toegepast in zo’n zestig landen.  En filmer Melchert Meijer zu Schlochteren voltooide de documentaire film die hij over het werk van Pieter Hoff aan het maken was, toen deze vrij plotseling overleed.

Op 21 oktober vindt in het Amsterdamse Tuschinski theater de wereldpremière plaats van de documentaire film ‘Green Musketeer’ -want zo ‘ridderde’ Pieter Hoff spontaan een keer ergens in een zojuist herbebost stuk woestijn met een schep, serieus-gekscherend, de mannen die hem hielpen met planten.

De film is niet alleen zeer relevant en bijzonder (er worden overal ter wereld herbebossingprojecten aangepakt, maar het succes ervan is helaas vaak bedroevend beperkt, terwijl deze ‘methode Hoff’ juist overal ter wereld uitstekend werkt), maar het is ook een ontroerend eerbetoon aan een man die het lef had om zijn veilige, succesvolle bestaan én al zijn materiële middelen om te offeren om de uitdaging aan te gaan één van de grootste ecologische bedreigingen tegen te gaan.

Maurits Groen, co-organisator