Een circulaire economie in 2050, dat is de ambitie van het kabinet. Daarbij richten zij zich primair op circulaire businessmodellen, hergebruik en recycling. Het kabinet maakt ruimte voor het ondersteunen van het mkb en vindt dat ook producenten en consumenten verantwoordelijkheid moeten nemen. Dit is in lijn met hoe Thuiswinkel.org aankijkt tegen het behalen van een volledig circulaire e-commercesector.

Het is logisch dat het kabinet nu vooral zorgen heeft over de reductie van CO2 en het realiseren van de klimaatdoelen. Onze zorg zit erin dat de uitvoering op de lange termijn mogelijk achterblijft bij de circulaire ambities. Investeringen in verduurzaming van de sector vanuit het Rijk lijken uit te blijven. Dat is teleurstellend, omdat de e-commercesector verduurzaming wil versnellen en tegelijkertijd in Europa concurrerend wil blijven. Hiervoor zijn investeringen in duurzame innovatie noodzakelijk.

Rijksbrede Circulaire Economie programma

Startpunt voor het kabinet is het Rijksbrede CE-programma, dat in de komende weken verschijnt. Drie maatregelen uit het Coalitieakkoord zullen in 2023 worden uitgevoerd, namelijk:

  • De subsidieregeling voor grote ketenprojecten.
  • Een nieuwe subsidieregeling voor ontwikkeling en opschaling van recycling.
  • Het gebruik van recyclaten.

In 2023 is €15 miljoen beschikbaar gesteld voor onder andere circulaire inkoop, circulair textiel en plastic, en voor het opschalen van (bijna-)marktrijpe technieken.

Ondersteuning mkb bij verduurzaming

In de Troonrede deed het kabinet al een eerste handreiking aan het mkb door aan te geven dat zij het midden- en kleinbedrijf zullen ondersteunen bij haar verduurzaming:

  • Ondersteuning van het mkb bij het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen, bijvoorbeeld door de financierbaarheid van circulaire business cases te bevorderen.
  • Algemene subsidies voor het mkb, met in 2023 een start met een mkb-stimuleringsprogramma voor de ontwikkeling en opschaling van recycling. Dit subsidiefonds loopt op tot €9 miljoen in 2025.

Thuiswinkel.org’s visie is gericht op een integrale ketenaanpak met een circulaire sector als einddoel. Componenten daarin zijn: bezorgen, verpakken, retouren, duurzaam productaanbod en een circulaire sector in 2050 als eindplaatje. De ondersteuning bij de verduurzaming van het bedrijfsleven, zal wat ons betreft dan ook gericht moeten zijn op die brede ketenaanpak, om zo zorg te dragen voor een succesvolle transitie.

Circulaire doelen op productniveau

Naast de lange termijn circulaire ambitie is het doel om in 2030 te komen tot circulaire doelen op productgroepniveau door het halveren van zogenaamde kunstmatige grondstoffen.

  • De focus ligt hierbij op het verplichten van het gebruik van recyclaat, het verbeteren van de repareerbaarheid en het verlengen van de levensduur van producten, doelen waar Thuiswinkel.org volledig achter staat.
  • Daarnaast wordt prioriteit gegeven aan productgroepen als textiel, elektronica, verpakkingen en batterijen.
  • Begin 2023 wordt de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor een aantal wegwerpplastics van kracht. Ook wordt het gratis verstrekken van een aantal plastic wegwerpproducten verboden en moeten ondernemers herbruikbare alternatieven aanbieden.

Dit is in lijn met aankomende Europese wetgeving op het gebied van ‘recht op reparatie’, de ‘eco-design’ verordening en het Europese voorstel voor het ondersteunen van de consument bij de groene transitie. Thuiswinkel.org is met haar partners Ecommerce Europe en VNO-NCW al volop bezig met de lobby op deze dossiers.

Logistiek: meer aandacht voor CO2-emmissie reductie

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat schrijft dat er in 2023 verder wordt gewerkt aan de afgesproken reductie van de CO2- en stikstofuitstoot van de mobiliteitssector.

  • Het beschikbare subsidiebudget voor Emissieloze Bedrijfsauto’s (SEBA) wordt weer aangevuld met € 33 miljoen voor 2023.
  • Er komen meer middelen beschikbaar voor emissievrije vrachtauto’s. Daarnaast bepleit Nederland in Europees verband voor een zo ambitieus mogelijk reductiedoel voor de uitstoot van de CO2.

Thuiswinkel.org onderschrijft deze ambitie en werkt met haar ketenpartners al samen aan duurzamere pakketbezorging. De transitie naar meer emissieloze mobiliteit is voor e-commerce al in gang gezet, bijvoorbeeld via het programma ‘Bewust Bezorgd’.

Verantwoordelijkheid producent en consument

Ook van producenten en consumenten wordt terecht het nodige verwacht. Voor de gehele productieketen is duurzaamheid van belang; bij het ontwerp van producten, tijdens de gebruiksfase – gericht op langer gebruik – en aan de achterkant gericht op hergebruik en hoogwaardige recycling. Hiertoe worden partijen gefaciliteerd via bijvoorbeeld het Versnellingshuis, Green Deals, subsidieregelingen en Circulaire Ketenprojecten.

Voor wat betreft de verantwoordelijkheid van de consument, de wetgeving op het gebied van duurzaamheidsinformatie richting consumenten is hierbij toonaangevend. In het verlengde hiervan ligt een budgetverhoging van €750.000 voor het ontwikkelen van een duurzaamheidsinstrumentarium en voor het verbeteren van het economisch functioneren van de huidige verdienmodellen, zodat alle (maatschappelijke) kosten een rol gaan spelen bij de afwegingen van de consument.

Next steps

Thuiswinkel.org juicht toe dat er verschillende nieuwe initiatieven rondom duurzaamheid de kans krijgen zich verder te ontwikkelen, en dat er expliciet ruimte wordt geboden voor initiatieven uit de samenleving en het bedrijfsleven. Echter, ondanks de ambitie van het kabinet om het thema meer op de kaart te zetten, blijven grote investeringen in de e-commercesector rondom duurzaamheid uit. En dat terwijl deze investeringen essentieel zijn om innovatie te stimuleren en om de duurzame transitie van de e-commerce te kunnen versnellen, maar tegelijkertijd als sector ook concurrerend te kunnen blijven.

Thuiswinkel.org zal daarom input leveren voor de behandeling van de begrotingen van Infrastructuur en Waterstaat en van Economische Zaken en Klimaat in de Tweede Kamer. Deze staan voor november op de plenaire agenda.

Marlene ten Ham, algemeen directeur Thuiswinkel.org