Importeert u goederen? Dan is de kans groot dat u per 1 oktober 2023 moet voldoen aan het Carbon-Border Adjustment Mechanism (CBAM). Deze verordening verplicht u voor bepaalde goederen de CO2-impact (carbon footprint) te administreren en te rapporteren aan de EU.

Welke goederen vallen onder de CBAM?

Vanaf de overgangsperiode van 1 oktober 2023 tot en met 31 december 2025 moet u uw carbon footprint aangeven over de volgende geïmporteerde goederen:

  • ijzer(erts)
  • staal
  • aluminium
  • waterstof
  • cement
  • kunstmest
  • elektriciteit

Bovenstaande categorieën zijn alleen hoofdproducten. Onder ijzer vallen bijvoorbeeld ook boutjes en moeren. Vanaf 2025 breidt de EU deze groep goederen mogelijk uit met polymeren (plastics) en chemische stoffen.

Bent u rapportageplichtig voor de CBAM?

U bent rapportageplichtig als u gevestigd bent in de Europese Unie en (één van) bovenstaande producten importeert. Bent u niet in de EU gevestigd, dan is de indirecte douanevertegenwoordiger de rapportageplichtige.

Wanneer treedt CBAM écht in werking?

Voor de daadwerkelijk inwerkingtreding van de CBAM geldt het volgende tijdspad:

  • 1 oktober 2023: start overgangsregeling CBAM
  • 31 december 2025: einde overgangsregeling CBAM
  • 1 januari 2026: wettelijke inwerkingtreding CBAM

Waar moet u CBAM rapporteren?

U meldt uw carbon footprint tijdens de overgangsperiode in uw kwartaalrapportages aan de EU. Uw rapportage-/aangifteplicht is afhankelijk van de GN-productcode die uw geïmporteerde goederen hebben.

Wie controleert of u aan uw rapportageverplichtingen voldoet?

Tijdens de overgangsperiode houdt de Nederlandse Emissie Autoriteit toezicht. Daarnaast zal de douane u na 1 oktober 2023 wijzen op uw rapportageverplichting. Voldoet u niet of niet volledig aan uw rapportageverplichting, dan kan dit leiden tot boetes.

Hoe ziet de CBAM er vanaf 1 januari 2026 uit?

Het importeren van bovenstaande goederen gaat gepaard met het aankopen van emissiecertificaten. Vanaf 1 januari 2026 moet u vóór 31 mei van het volgende jaar uw jaaraangifte doen en de emissiecertificaten inleveren die tegenover deze carbon footprint staan. U moet tegen die tijd rapporteren op het nog te ontwikkelen CBAM-handelsportaal.

Wat is hier al aan voorafgegaan?

Op 25 mei 2023 diende de staatsecretaris van financiën in Nederland een nota van wijziging in bij de Tweede Kamer waarin hij de implementatie van het koolstofgrensaanpassingsmechanisme (CBAM) voorstelt op basis van de bovengenoemde lijnen.

Op 13 juni 2023 is op Europees niveau een concept uitvoeringsverordening gepubliceerd met daarin de eisen voor rapportage waar importeurs moeten rapporteren.

Welke gegevens moet u volgens het concept uitvoeringsverordening rapporteren?

De hoeveelheid gegevens die u moet rapporteren is met 165 flink. De belangrijkste zijn:

  • De hoeveelheid van en de GN-code van de geïmporteerde goederen.
  • Het land van oorsprong.
  • De details van de productielocatie van de geïmporteerde goederen (inclusief geo-locatie data).
  • De productieroute.
  • De directe en indirecte emissies.
  • De CO2-heffing en eventuele kortingen/terugbetalingen op die heffing die in het land van oorsprong al is afgedragen.

Over de eerste twee rapportageperiodes stelt het concept uitvoeringsverordening de mogelijkheid van correctie en regulatie van een eventuele boete bij het niet naleven van uw rapportageverplichting tijdens de overgangsperiode voor (tussen de 10 en 50 euro per niet gerapporteerde ton CO2). Daarnaast staat er in dit concept een voorstel voor gedetailleerde regels voor de ingebedde emissies die u moet rapporteren en het gebruik van standaardwaarden.

Bereid u zich goed voor op de CBAM!

Voor de start van de overgangsperiode, 1 oktober 2023, vindt eerst nog publicatie van de definitieve uitvoeringsverordening plaats. De verplichtingen, eisen voor en manier van rapportage zijn nu nog niet definitief.

Ondanks dat deze wet- en regelgeving nog niet definitief is, is het tóch belangrijk dat u op korte termijn begint met het in kaart brengen van uw CBAM-verplichtingen en dat u uw buitenlandse leveranciers informeert over welke informatie u van hen nodig heeft om aan uw administratie- en rapportageverplichting te kunnen voldoen. Dit is veel werk. Wij kunnen u daar goed bij helpen.

Marco Visser, Senior Tax Advisor bij Grant Thornton Netherlands