De CO2-uitstoot van vliegen moet omlaag en ‘vliegschaamte’ hoeven we in de toekomst niet meer te voelen als we duurzame oplossingen kunnen inzetten. Maar daar zijn wel goede regels voor nodig. Het Clean Skies for Tomorrow rapport van het World Economic Forum (WEF) en een aantal partners, waaronder PwC, behandelt het systeem van biobrandstofcertificaten in de luchtvaart en de vraag hoe de methodiek om CO2-impact te meten kan zorgen voor een versnelde emissiereductie in de sector. Joukje Janssen en Wineke Haagsma, duurzaamheidsspecialisten bij PwC, leggen uit waarom biobrandstof en biobrandstofcertificaten belangrijk zijn voor een versneld verduurzamingsproces in de luchtvaart en hoe PwC daar ook zelf positief aan bijdraagt.
Remmende factoren duurzaamheid
‘Binnen de luchtvaartsector wordt gezocht naar duurzame alternatieven met lagere emissies, maar de techniek voor bijvoorbeeld elektrisch vliegen is nog niet ver genoeg ontwikkeld,’ zegt Haagsma. ‘Daar komt bij dat het innovatieproces langzaam gaat vanwege extreme veiligheidseisen waar innovaties aan moeten voldoen en het feit dat een vliegtuig pas na zo’n dertig jaar wordt afgeschreven.’
Janssen: ‘Deze remmende factoren zijn heel valide, maar toch was ook een wat conservatieve bedrijfscultuur een reden waarom de luchtvaart lang heeft gewacht voordat ze begonnen na te denken over een duurzamer businessmodel. Maar de urgentie is nu wel doorgedrongen, omdat de sector beseft dat de impact van klimaatverandering groter zal zijn dan de huidige coronapandemie.’
Productie biobrandstof versneld opvoeren
‘Op de lange termijn is elektrisch vliegen een heel goed alternatief’, zegt Haagsma. ‘Maar zover zijn we dus nog niet terwijl de klok wel doortikt. Op dit moment is het gebruik van biobrandstof, naast niet vliegen, de meest duurzame oplossing in de luchtvaartsector. Biobrandstoffen kunnen een flinke CO2-reductie opleveren.’
De prijs van biobrandstof is hoger dan die van kerosine en als vliegtuigexploitanten niet de volledige kosten van Sustainable Aviation Fuel (SAF) kunnen dragen, speelt het SAF-certificaat een belangrijke rol. Producenten van biobrandstof genereren een SAF-certificaat voor elke ton SAF die zij produceren uit duurzame grondstoffen. Janssen: ‘Door het kopen van deze SAF-certificaten dragen bedrijven en particulieren bij aan emissiereductie in de luchtvaart, want deze aankopen genereren nieuwe inkomsten voor het versneld opvoeren van de SAF-productiecapaciteit.’
Duurzaamheidsrapportage
Het Clean Skies for Tomorrow rapport pleit ervoor dat de beweging naar SAF en SAFc versneld wordt. Maar die versnelling krijg je niet als die investeringen niet meegenomen kunnen worden in officiële duurzaamheidsrapportages. Haagsma: ‘Als je een nieuwe techniek en een nieuw product wilt pushen is het belangrijk dat ook erkend wordt dat je die duurzame investering doet.’
Wereldwijd wordt nu gekeken naar welke standaarden moeten worden gehanteerd voor het classificeren en berekenen van milieuaspecten. Janssen: ‘De standaarden die nu worden ontwikkeld gaan over de bredere impact van milieuregelgeving en het WEF-rapport dringt erop aan om ook de luchtvaart hierin mee te nemen. Op die manier kunnen kopers van biobrandstof en biobrandstofcertificaten laten zien dat zij in emissiereductie investeren. Alleen zo krijg je de massa mee.’
Bevorderen van innovatie in het ‘systeem’
PwC voelt ook zelf een verantwoordelijkheid om iets aan het ‘systeem’ te veranderen. Haagsma: ‘We vinden het belangrijk om bij te dragen aan het grote geheel. Zo hebben we in juni 2019 een vijfjarig contract afgesloten met Sky Energy, het Board Now programma, waarbij we hebben afgesproken dat we minimaal vijf jaar lang biobrandstoffen gaan afnemen.’
‘Het contract is dit jaar ingegaan en de relatief lange looptijd maakt het mede mogelijk om de eerste volledige bio-kerosinefabriek in Europa te realiseren. Die wordt gerealiseerd in Delfzijl. Afgesproken is dat we in die vijf jaar in ieder geval vijfduizend ton CO2 verminderen door de inkoop van biobrandstof.’
Andere voorbeelden zijn twee grote donaties die PwC in 2017 heeft gedaan om innovatieve verduurzaming in de luchtvaart te bevorderen. Haagsma: ‘We hebben het eerste elektrische vliegtuig van Nederland, de Pipistrel, geschonken aan de NLR voor verder onderzoek naar elektrisch vliegen. Daarnaast heeft PwC een schenking gedaan aan het Platform Duurzaam Vliegen, waardoor onlangs laadpalen voor elektrische vliegtuigen konden worden geplaatst.’
Verantwoordelijkheid richting klanten
PwC heeft natuurlijk ook een grote verantwoordelijkheid richting klanten als het gaat om duurzaamheid. Janssen: ‘We adviseren onze klanten over de manier waarop zij duurzaamheidsaspecten kunnen meenemen in hun strategie en bedrijfsvoering. Onze pro bono-bijdrage aan het rapport Clean Skies for Tomorrow sluit hier ook mooi bij aan, omdat dit rapport aan bedrijven en organisaties uitlegt hoe bijvoorbeeld SAF-certificaten werken en wat je ermee kunt bereiken.’
‘Voor PwC is het zeer belangrijk om die CO2-uitstoot veroorzaakt door vliegen naar beneden te krijgen. Naast het stimuleren van innovatie in de keten doen we dit door de aankoop van SAF-certificaten en door reductie.’ – Wineke Haagsma Hoofd Corporate Sustainability, PwC Nederland
CO2-compensatie en -reductie binnen PwC
Ook binnen de eigen operatie is PwC bezig met het reduceren van emissies. Met een duidelijke circulaire ambitie die aansluit bij de SDG’s van de VN heeft PwC in 2015 de Net Zero-ambitie uitgesproken, met andere woorden, het streven om geen CO2-emissies te hebben in 2030.
Haagsma: ‘Een groot deel van de CO2-voetafdruk van PwC wordt veroorzaakt door vliegen. In 2015 was dit dertig procent. Op andere gebieden konden we veel sneller verduurzamen, bijvoorbeeld door het elektrificeren van ons wagenpark. Het aandeel van vliegen in onze totale CO2-uitstoot wordt daardoor steeds groter. In het jaar voordat de covid-pandemie begon was dat al vijftig procent.’
