Volgens het Living Planet Report (LPR) 2022 van het Wereld Natuur Fonds (WWF) is de populatiegrootte van in het wild levende dieren – zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen en vissen – sinds 1970 gemiddeld met 69% gedaald. Het rapport dat tot stand komt met medewerking van bijna 100 internationale wetenschappers en onderzoekers toont de ‘dubbele noodsituatie’ van klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. De twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en hierin schuilt volgens de natuurorganisatie ook de oplossing. Meer natuur is beter voor het klimaat. En een stabiel klimaat is beter voor de natuur. Met het rapport toont WWF de toestand van de natuur en alarmeert overheden, bedrijven en het publiek om nu ingrijpende maatregelen te nemen om de afname van biodiversiteit nog te kunnen keren.
De daling van 69% is gebaseerd op onderzoek onder bijna 32.000 populaties van 5.230 in het wild levende diersoorten, zoals zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën en vissen, meer dan de voorgaande edities. Er zijn 838 nieuwe soorten en meer dan 11.000 nieuwe populaties toegevoegd aan de laatste Living Planet Index, die in 2020 werd uitgebracht.
Kirsten Schuijt, CEO WWF-NL: “Het is zorgwekkend dat we er met z’n allen nog steeds niet in geslaagd zijn deze neerwaartse trend om te buigen en dat het nog steeds slecht gaat met de natuur. Natuur is van levensbelang. We moeten actie ondernemen en van wereldwijd natuurverlies naar wereldwijde natuurwinst. Zo snel mogelijk.”
Groot verlies voor tropische gebieden
Tropische gebieden en zoetwaterpopulaties hebben het meest te lijden onder bedreigingen zoals grootschalige ontbossing voor met name landbouw, klimaatverandering, overbevissing, stroperij en ook vervuiling. Uit de gegevens blijkt met name dat de populatiegrootte in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied met tussen 1970 en 2018 gemiddeld 94% zijn afgenomen. “Dat is verontrustend” zegt WWF. “De Amazone is een sprekend voorbeeld. Wetenschappers zeggen dat als de vernietiging van het Amazonegebied in dit tempo doorgaat er spoedig een kantelpunt bereikt wordt. Dan zal het bos niet meer dezelfde functies kunnen vervullen De hele planeet zal dan de voordelen van het Amazonegebied, zoals de regulering van het klimaat, verliezen.”
Mangrove tropisch gebied
“De natuur in al zijn diversiteit en klimaat zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Klimaatverandering heeft een grote impact op natuur en biodiversiteit. Hitte, droogte, natuurbranden maar ook overstromingen, het zijn de vingerafdrukken van de opwarmende aarde. Andersom kan herstel van natuur klimaatverandering significant vertragen. Zo kan bijvoorbeeld bescherming van bos niet alleen zorgen voor veel CO2 opslag, maar ook voor verminderen van droogte en tempering van hitte.” vertelt WWF-ambassadeur Reinier van den Berg.
De grootste afname is waargenomen in zoetwaterpopulaties, met gemiddeld 83%. Verlies van leefgebied maar ook obstakels zoals stuwen en dammen in rivieren zijn verantwoordelijk voor deze afname. Ook in Nederlandse rivieren hebben vissen en andere zoetwaterdieren te maken met deze onnatuurlijke barrières.
Nu of nooit
De komende jaren zijn cruciaal. De natuurorganisatie geeft aan dat we niet meer kunnen wachten en nu actie moeten ondernemen om de negatieve trends van natuurverlies en klimaatverandering om te buigen. Dit kan door inspanningen op het gebied van natuurbehoud en -herstel te vergroten, voedsel duurzamer te produceren en te consumeren én alle sectoren snel CO2 neutraal te maken. De auteurs roepen beleidsmakers wereldwijd op om de economieën zo te veranderen dat de waarde van natuurlijke hulpbronnen integraal wordt meegewogen.
Dit jaar biedt een unieke kans voor de natuur. Wereldleiders komen bij in het najaar bijeen tijdens de klimaattop- COP27 en Convention on Biological Diversity (CBD) van de Verenigde Naties. Dat zijn dé momenten om een koerswijziging door te voeren in het belang van mensen en de planeet. WWF pleit voor een ‘Parijs-achtige’ overeenkomst waar de wereldleiders zich aan committeren waarmee het verlies aan biodiversiteit wordt geremd en tegen 2030 een natuur positieve wereld mogelijk wordt gemaakt. “Het is nu of nooit voor natuur en het klimaat en dus voor onze toekomst” aldus Schuijt.
