Nog steeds zelden, maar in toenemende mate, creëren bedrijven in Nederland een positie voor mensenrechten. Dit is een waardevolle eerste stap in de richting van het implementeren van effectieve due diligence op mensenrechten in eigen operaties en in de toeleveringsketen. Om goed voorbereid te zijn op bestaande en aankomende wetgeving wordt dit steeds belangrijker. Bedrijven zijn vaak onzeker over wat deze rol inhoudt en of dit wel echt nodig is. Deze twijfel bestaat in veel bedrijven niet meer als het gaat om milieukwesties. Onder de nieuwe Duitse due diligence-wet zijn bedrijven[1] zelfs verplicht om iemand aan te stellen die toezicht houdt op due diligence-activiteiten om mensenrechten te managen in het bedrijf.

In deze blog kijk ik naar de lessen die we tot nu toe hebben geleerd om ervoor te zorgen dat een dergelijke positie succesvol wordt.  Een les is bijvoorbeeld dat het is belangrijk om de rol en taken van zo’n positie binnen het bedrijf en de due diligence-processen van het bedrijf duidelijk te definiëren.

Welke rollen en taken zijn belangrijk voor een mensenrechtenfunctionaris?

  • Interne coördinatie: Een mensenrechtenfunctionaris werkt op het snijvlak van het management- en de operationele kant van due diligence op het gebied van mensenrechten. Op deze manier wordt het onderwerp verankerd op het hoogste managementniveau.
  • Externe communicatie: Een mensenrechtenfunctionaris speelt een centrale rol bij het communiceren naar belanghebbenden en het publiek over de vooruitgang die het bedrijf heeft geboekt op het gebied van zijn werk op het gebied van mensenrechten en het milieu. Ook in de toeleveringsketen kan de mensenrechtenfunctionaris een belangrijke rol spelen om leveranciers mee te nemen in het identificeren, mitigeren en adresseren van risico’s op mensenrechtenschendingen.
  • Implementatie van het mensenrechten-beleid: De mensenrechtenfunctionaris is de eerste contactpersoon als het gaat om de inhoud en uitvoering van de mensenrechten- strategie van een bedrijf, vastgelegd in zijn beleidsverklaring. Daarom zou het management deze persoon in staat moeten stellen om alle nodige expertise op dit gebied te verwerven en hen uit te rusten met de nodige middelen. Dit is essentieel om ervoor te zorgen dat due diligence van mensenrechten goed geïntegreerd wordt in alle relevante bedrijfsprocessen. Ook een continu leerproces is belangrijk, zodat het bedrijf vooruitgang kan boeken en maatregelen effectiever worden.
  • Documentatie en rapportage: De mensenrechtenfunctionaris kan een zinvolle rol spelen bij het verzamelen, verwerken en publiceren van rapporten over de voortgang van een bedrijf met betrekking tot due diligence op het gebied van mensenrechten. Dit is ook nodig om te voldoen aan regelgevend toezicht (bv. de CSRD).
  • Klachtenmechanismen: De mensenrechtenfunctionaris kan er ook voor zorgen dat het bedrijf leert van het interne klachtenmechanisme, voorzover gerelateerd aan mensenrechten zodat dit gebruikt wordt bij due diligence op mensenrechten. Het kan de kennis van risico’s en negatieve effecten aanzienlijk vergroten en op zijn beurt de effectiviteit van preventieve maatregelen vergroten. In sommige bedrijven maken de mensenrechtenfunctionarissen deel uit van een onafhankelijke commissie om klachten te behandelen.

Zijn er specifieke kwalificaties vereist voor de functie van mensenrechten functionaris?

Een juridische achtergrond is niet per se vereist. Het is veeleer aan de bedrijven zelf om de vereisten te bepalen die passen bij de behoeften van het bedrijf als het gaat om het integreren van due diligence op het gebied van mensenrechten in hun activiteiten. Hoewel het belangrijk is om een mensenrechtenfunctionaris aan te stellen, is het belangrijk om te begrijpen dat deze persoon niet verantwoordelijk moet worden gesteld voor de volledige implementatie van due diligence op het gebied van mensenrechten. Daarom kiezen sommige voorlopende bedrijven ervoor om met een groep personen uit verschillende delen van het bedrijf, te werken in de vorm van een taskforce, commissie of iets dergelijks. U kunt meer te weten komen over waar u rekening mee moet houden bij het opzetten van uw due diligence-team voor mensenrechten in ons volgende artikel over governance.

Enige senioriteit is voor een mensenrechtenfunctionaris wel van belang, omdat deze persoon een belangrijke rol kan spelen om andere delen van het bedrijf mee te nemen in het due diligence proces. Meer rollen zullen nodig zijn om mensenrechten due diligence succesvol uit te voeren, wat wat het strategische belang van het onderwerp onderstreept.

Training

Op 12 oktober organiseren we een eendaagse persoonlijke training voor huidige en toekomstige mensenrechtenfunctionarissen. Het programma vindt plaats in Berlijn op 12 oktober. We hebben onder andere al een Chief Human Rights Officer geregistreerd, die het anciënniteitsniveau van de deelnemers en de e inhoud van de training illustreert.

Het programma gaat niet over de basisprincipes van wetgeving of een introductie tot Human Rights Due Diligence (HRDD), maar richt zich eerder op de dagelijkse uitdagingen van een mensenrechtenfunctionaris (bijvoorbeeld het opbouwen van interne allianties, het integreren van HR-principes in de algemene strategie, het opzetten van het juiste mensenrechtenteam / personeelsbestand, enz.), De praktische implementatie van HRDD, de vaardigheden die een HRO nodig heeft en hoe deze te verbeteren, enz.. Het is ook bedoeld als een peer-exchange en mogelijk leiden tot een netwerk van peers, d.w.z. mensenrechtenfunctionarissen in Europa.

We zullen ook een certificaat verstrekken dat in ieder geval in Duitsland aan de BAFA kan worden voorgelegd als bewijs van de noodzakelijke mensenrechtencapaciteit / kennis in het bedrijf.

Meer over het programma en de inschrijfgegevens vind je hier – https://www.tickettailor.com/events/loeningacademy/969502

Abonneer u hier op onze komende berichten over de mensenrechten due diligence en de integratie van due diligence in de toeleveringsketen in de managementprocessen van een bedrijf.

Liesbeth Unger, Partner Löning, Nederland

[1] De wet geldt alleen voor bedrijven van meer dan 3000 werknemers