Als je elk jaar 160 miljoen topkwaliteit bloemen teelt voor meer dan 10.000 supermarkten in heel Europa, dan komt daar heel wat bij kijken. Want je wilt dat natuurlijk op een manier doen die goed is voor het milieu, het klimaat, je omgeving én voor de mensen die in jouw bedrijf werken. Op al deze vlakken is Kreling Chrysanten uit het Gelderse plaatsje Bruchem een uitblinker. Niet voor niets won dit familiebedrijf op 12 maart de Tuinbouw Ondernemersprijs 2025, een onderscheiding voor het beste en meest innovatieve tuinbouwbedrijf van Nederland.

“Kreling Chrysanten is een samenwerkingsverband van vijf telers”, vertelt Koen Kreling. Het familiebedrijf bestaat naast Koen (30) uit zijn broer Arné (25), zwager Henry Satter (31), vader Jan en oom Gijbert. “We runnen allemaal ons eigen bedrijf, maar we verkopen onze bloemen onder één naam.” Wekelijks kunnen supermarkten in heel Europa dan ook rekenen op de chrysanten van de vijf Bommelerwaardse kwekerijen. “Wij zijn goed in het op grote schaal kweken van chrysanten. Dat komt doordat het ons lukt de twee grootste kostenposten, energie en arbeid, flink te verlagen.”

Plukrobot

Zo doet het bedrijf testen met een systeem waarbij de bloemen niet langer in de grond, maar op tafels groeien. Die tafels kunnen zich verplaatsen door de kas en aan het eind van de teelt naar een plukrobot rijden die de bloemen oogst. “We hebben daardoor 40% minder personeel nodig, 30% minder energie en het levert 15% meer bloemen per vierkante meter op”, aldus Koen. Daarnaast werkt het bedrijf aan de ontwikkeling van nog een andere robot, die veel werk uit handen gaat nemen van de mensen in de kas.

Chalets

Het oogsten van de chrysanten gebeurt nu nog veelal door arbeidsmigranten. Veel van hen wonen bij Kreling op het erf. “Daarvoor hebben we speciaal gloednieuwe chalets laten bouwen zodat onze medewerkers hun eigen plekje hebben met voldoende ruimte en privacy”, zegt Koen. “Als we op termijn het nieuwe mobiele teeltsysteem grootschalig gaan gebruiken, zullen we echter veel minder arbeidsmigranten nodig hebben. Het werken met robots maakt het voor de mensen veel makkelijker en leuker. Bovendien ontstaan daardoor nieuwe functies wat het werken in de kas ook aantrekkelijk maakt.”

Biodiversiteit

Rondom de kassen heeft Kreling een groenstrook aangelegd die bijen en allerlei andere nuttige insecten aantrekt. “Dat is goed voor de biodiversiteit in onze omgeving, maar het kan onszelf ook helpen”, legt Koen uit. De groenstrook kan namelijk ook voorkomen dat insecten die schadelijk zijn voor de chrysanten, door openstaande ramen de kas invliegen. Ziekten en plagen in de bloemen pakt Kreling overigens zoveel mogelijk op een biologische manier aan, door bijvoorbeeld roofmijten en sluipwespen in te zetten. “Alleen als het echt niet anders kan, gebruiken we gewasbeschermingsmiddelen, maar enkel op de plekken waar dat echt nodig is.”

Elektriciteit

Drie jaar geleden verving Kreling, als een van de eersten, alle lampen in de kas door LED-belichting. Koen: “Door te belichten kunnen we het hele jaar door chrysanten telen, maar dankzij de LED-lampen kost dat veel minder stroom, wat natuurlijk goed is voor het klimaat.” De benodigde elektriciteit wekt het bedrijf zelf op met een zogeheten warmtekracht koppeling (WKK) die ook voor de verwarming van de kas zorgt. “Stroom die over is, leveren we terug aan het landelijk elektriciteitsnet. Dat doen we op windstille en donkere dagen, momenten waarop windmolens en zonnepanelen even niets doen. Zo zorgen we er als tuinbouw voor dat in Nederland dan niet het licht uit gaat.”

Foto: Fotostudio Vlekke