De terugverdientijd van zonnepanelen loopt volgens een recent rapport van Berenschot in opdracht van Vereniging Eigen Huis op tot 20 jaar of langer. De berekeningen zijn gebaseerd op vaste stroomprijzen en een volledige afschaffing van de salderingsregeling. Maar wie kijkt naar de werkelijke dynamiek van de energiemarkt, ziet dat de situatie veel gunstiger uit kan pakken dan het rapport doet vermoeden. Een doorrekening van 1KOMMA5° laat zien dat een terugverdientijd van tien jaar nog altijd realistisch is.
De opkomst van dynamische energiecontracten, slimme aansturing en het mogelijke invoeren van variabele netwerkkosten zullen de manier waarop huishoudens stroom verbruiken drastisch veranderen. Het wordt net zo belangrijk wanneer stroom wordt verbruikt als hoeveel stroom wordt verbruikt.
Eenzijdige berekening houdt geen rekening met flexibiliteit
De huidige berekeningen rondom terugverdientijd gaan uit van een simpel scenario: een vast energiecontract waarbij een klein deel van de opgewekte stroom direct wordt verbruikt en de rest tegen een lage vergoeding teruggeleverd, die in de toekomst zelfs volledig wegvalt. Met een dynamisch energiecontract ontvangen huishoudens altijd de beursprijs van het moment van terugleveren.
“Tot 2027 profiteert iedereen nog van de salderingsregeling. Daarna wordt het belangrijk om zonnepanelen zo slim mogelijk in te zetten. Met een dynamisch energiecontract blijft je zonnestroom na 2027 veel meer waard dan met een vast contract. Wel wordt het belangrijk om bijvoorbeeld je zonnepanelen automatisch uit te zetten bij negatieve uurprijzen,” zegt Koen Rozendom, directeur van 1KOMMA5° Nederland.
Daarnaast is Nederland bezig met het herzien van de netwerkkosten. Duitsers hebben vanaf 1 april de mogelijkheid om te kiezen voor een flexibel netbeheermodel. Consumenten betalen aldaar een stuk minder wanneer ze energie verbruiken op momenten dat het net minder belast wordt. Een dergelijk model maakt het toekomstbeeld voor huishoudens met zonnepanelen veel minder pessimistisch dan nu vaak wordt geschetst. Rozendom: “Onze simulaties laten zien dat zonnepanelen met een flexibel tariefmodel een jaar sneller terugverdiend zijn”.
Huishoudens hebben terugverdientijd grotendeels in eigen hand
Bij het berekenen van de opbrengst van zonnepanelen, zal vanaf 2027 vooral het percentage eigen verbruik doorslaggevend zijn. Door huishoudelijke apparaten en bijvoorbeeld een laadpaal aan te zetten op momenten dat de zon schijnt, kunnen huishoudens optimaal profiteren van gratis opgewekte stroom. Slimme technologie die in de komende jaren steeds verder doorontwikkeld zal worden, kan dit nu al volledig onafhankelijk regelen.
Voor wie een stap verder wil gaan, kan een thuisbatterij helpen om dit percentage eigen verbruik aanzienlijk te verhogen van gemiddeld 30% naar 70%. Hoewel dit een extra investering vereist, draagt het bij aan een grotere energieonafhankelijkheid en een efficiënter gebruik van duurzaam opgewekte stroom.
ACHTERLIGGENDE BEREKENINGEN
- Aanschafjaar: 2025
- Kosten zonnepanelen: €3.900 (10 panelen inclusief installatie, omvormer en BTW)
- Jaarlijkse opwek: 4.000 kWh
- Energiecontract: Dynamisch contract zonder terugleverkosten tot 2027
- Gemiddelde energieprijs: €0,22 per kWh
- 2025 – 2026: 100% salderen mogelijk
- Vanaf 2027: Geen saldering meer, curtailment treedt in werking
- *Curtailment is het afschakelen van zonnepanelen
- Opbrengst: 4.000 kWh x €0,22 = €880 per jaar
- Totale besparing in deze periode: €1.760
- Eerste eigen verbruik: 30% van 4.000 kWh = 1.200 kWh, bespaart €0,22 per kWh → €264 per jaar
- Overige 70% (2.800 kWh) geleverd aan het net met lagere vergoeding door curtailment
- 50% van teruglevering (1.400 kWh) wordt afgetopt door curtailment → Geen opbrengst
- 50% van teruglevering (1.400 kWh) verkocht op dynamische markt → Gemiddelde terugleverprijs €0,07 per kWh
- Opbrengst uit teruglevering: 1.400 kWh x €0,07 = €98 per jaar
- Totale besparing per jaar vanaf 2027: €264 + €98 = €362 per jaar
- 2025-2026 (2 jaar met saldering) → €1.760 bespaard
- Vanaf 2027 (met curtailment, €362 per jaar)
- Nodige resterende besparing: €3.900 – €1.760 = €2.140
- €2.140 gedeeld door €362 per jaar ≈ 6 jaar
- Aanschafjaar: 2027
- Kosten zonnepanelen: €3.900 (10 panelen inclusief installatie, omvormer en BTW)
- Jaarlijkse opwek: 4.000 kWh
- Energiecontract: Dynamisch contract, geen saldering meer vanaf 2027
- Gemiddelde energieprijs: €0,22 per kWh
- Vanaf 2027: Geen saldering meer, curtailment treedt in werking
- Eerste eigen verbruik: 30% van 4.000 kWh = 1.200 kWh, bespaart €0,22 per kWh → €264 per jaar
- Overige 70% (2.800 kWh) geleverd aan het net met lagere vergoeding door curtailment
- 50% van teruglevering (1.400 kWh) wordt afgetopt door curtailment → Geen opbrengst
- 50% van teruglevering (1.400 kWh) verkocht op dynamische markt → Gemiddelde terugleverprijs €0,07 per kWh
- Opbrengst uit teruglevering: 1.400 kWh x €0,07 = €98 per jaar
- Totale besparing per jaar vanaf 2027: €264 + €98 = €362 per jaar
- Totale investering: €3.900
- Jaarlijkse besparing vanaf 2027: €362 per jaar
- Aantal jaren nodig om de investering terug te verdienen:
- €3.900 gedeeld door €362 per jaar = 10,8 jaar