Tussen 1970 en 2020 is 68 procent van de biodiversiteit op aarde volgens het World Wide Fund verdwenen, terwijl meer dan de helft van de wereldeconomie er direct afhankelijk van is. Ook de fashion-industrie is sterk afhankelijk van natuurlijke grondstoffen, maar tegelijkertijd verantwoordelijk voor 10 procent van het wereldwijde biodiversiteitsverlies. Zo lopen katoengebieden het gevaar te verdrogen door overmatig waterverbruik of te worden vergiftigd door het gebruik van insecticiden en pesticiden. Daarnaast wordt de enorme afvalberg van afgedankte kleding alleen maar groter. De verwachting is dat de vezelproductie tegen 2030 naar 146 miljoen ton zal groeien. Bijna een kwart van deze textielvezels en ruim de helft van de kleding is gebaseerd op katoen. Toekomstige watertekorten kunnen de aanvoer van katoen echter verstoren en de prijzen van kleding opdrijven, waardoor verdienmodellen onder druk komen te staan. De sector moet daarom – mede onder druk van nieuwe regelgeving en een steeds kritischer wordende consument – op zoek naar alternatieven om levensvatbaar te blijven, concludeert ABN AMRO in het rapport ‘De kwetsbare tango van de kledingsector en biodiversiteit’.
Circulaire kledingontwerpen en kledingverhuur als kansrijke verdienmodellen
In het rapport zet ABN AMRO scenario’s uiteen die door het verlies van biodiversiteit van invloed kunnen zijn op de sector. Hierbij is sprake van fysieke risico’s – zoals schaarste aan grondstoffen – en transitierisico’s, die ontstaan als bedrijven zich onvoldoende aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Een groot fysiek risico zijn de verwachte watertekorten. Door de wereldwijde vraag naar kleding neemt de vraag naar katoen toe, maar nemen de katoenopbrengsten door watertekorten juist af. De katoenprijzen kunnen hierdoor stijgen, wat uiteindelijk zal leiden tot hogere kledingprijzen. Vooral fast fashion wordt hierdoor duurder en minder aantrekkelijk. De kledingsector kan zich hiertegen weren door anders te produceren. Dit is mogelijk met circulaire ontwerpen waarbij de kleding na langdurig gebruik als grondstof kan worden hergebruikt in kleding of door andere duurzame grondstoffen te gebruiken. Kledingbedrijven die kiezen voor ‘verhuurmodellen’ – ‘kleding-as-a-service’ – zijn eveneens in het voordeel. Bij stijgende prijzen wordt het voor de consument namelijk steeds interessanter kledingstukken te huren in plaats van deze te kopen.
Kledingsector moet biodiversiteit verankeren in bedrijfsvoering
Steeds meer consumenten vinden dat de maatschappelijke rol van kledingmerken en duurzaamheid belangrijk zijn bij de aanschaf van kleding. Het uitdragen van een ‘purpose’ alleen is echter onvoldoende, aldus ABN AMRO. “Dit is zelfs een reputatierisico. Steeds meer consumenten willen namelijk niet meer geassocieerd worden met kleding die slecht is voor het milieu, maar kiezen voor verantwoorde merken of alternatieven, zoals tweedehandskleding. Hoewel biodiversiteit meer aandacht krijgt van overheid en bedrijfsleven, staat het nog niet in verhouding met de urgentie die het herstel hiervan heeft”, zegt Henk Hofstede, Sector Banker Retail van ABN AMRO. “Er zijn weliswaar verschillende mooie initiatieven, maar deze blijven nog te vaak hangen in het ‘aanpassen’ van lineaire modellen. Om écht een verschil te maken, is een systeemverandering nodig. Dat betekent dat de kledingsector nieuwe verdienmodellen moet omarmen en biodiversiteitsherstel onderdeel van de bedrijfsvoering moet zijn. Transparantie is daarbij cruciaal en consumenten moeten uiteindelijk de échte prijs van kleding gaan betalen.”
