Inheemse leiders uit Peru dienen op woensdag 11 maart samen met SOMO en Oxfam Novib een klacht in tegen Pluspetrol bij het Nationaal Contactpunt voor de OESO-richtlijnen. Het van oorsprong Argentijnse oliebedrijf, dat hoofdkantoor houdt in Amsterdam via een ‘brievenbusconstructie’, maakt zich volgens de indieners schuldig aan ernstige milieuverontreiniging en schendingen van de rechten van de inheemse bevolking in het Peruaanse Amazone-gebied. Pluspetrol handelt volgens de klacht ook in strijd met OESO-bepalingen omtrent belasting en transparantie, omdat het Nederlandse kantoor fiscale constructies heeft opgezet die belastingontwijking mogelijk maken.

De oliewinning van Pluspetrol heeft volgens de inheemse Achuar-, Kichwa-, en Quechua-gemeenschappen geleid tot grootschalige vervuiling van hun leefgebied in het regenwoud van Peru. Vijftien jaar lang heeft Pluspetrol bijna tweeduizend verschillende locaties in het Amazone-gebied vervuild door het lozen van giftig afvalwater en het weglekken van olie. Pluspetrol’s concessie in het gebied liep af in 2015, maar in plaats van de vervuiling op te ruimen en de lokale bevolking te compenseren weigert het oliebedrijf te saneren.

“We zijn naar Nederland gekomen om gerechtigheid te zoeken,” zegt Aurelio Chino, voorzitter van de inheemse organisatie FEDIQUEP. “Toen we in Peru eindelijk de moed hadden om te protesteren tegen de vervuiling van onze rivieren, land, vis en dieren, werden we terroristen genoemd. We hopen dat we hier als mensen worden behandeld en dat Pluspetrol overtuigd kan worden om verantwoordelijkheid te nemen voor de vreselijke schade die het heeft aangericht.”

De vervuiling wordt in verband gebracht met ernstige gezondheidsproblemen in de nabijgelegen gemeenschappen, zoals hoge niveaus van cadmium en andere zware metalen in het bloed, miskramen, diarree en huidziektes. Imke Greven van Oxfam Novib: “Pluspetrol moet na vijftien jaar boren naar olie haar rotzooi opruimen. De gezondheid van de mensen daar loopt al jaren gevaar en hun landrechten worden aan de kant geschoven. Pluspetrol moet mensenrechten serieus nemen en daar werk van maken. Oxfam zal de inheemse bevolking blijven steunen in deze strijd.”

Fiscale constructie via Nederland

Naast schendingen van de OESO-richtlijnen op het gebied van milieu en mensenrechten in Peru, handelt Pluspetrol volgens de klacht ook in strijd met de bepalingen van de OESO omtrent belastingen en transparantie. Het hoofdkantoor van Pluspetrol is officieel in Nederland gevestigd via een brievenbusmaatschappij in Amsterdam. De brievenbusconstructie is volgens de klagers de spil in een complexe ondoorzichtige internationale bedrijfsstructuur met tal van vertakkingen in belastingparadijzen. Hierdoor kan het bedrijf belasting ontwijken over de winsten die het maakt met de vervuilende oliewinning in Peru. De fiscale structuur van het bedrijf maakt het mogelijk om, via Luxemburg, winsten vanuit Nederland door te sluizen naar de Bahama’s.

“De structuur die Pluspetrol heeft opgetuigd is tekenend voor de papieren werkelijkheid die bedrijven creëren om zoveel mogelijk belasting te kunnen ontwijken,” zegt SOMO-onderzoeker Jasper van Teeffelen. “Nederland speelt een centrale rol in de fiscale trukendoos van dit soort multinationals. Juist om de impact die Pluspetrol heeft op mens en milieu op het Amazone-gebied is het van groot belang dat de Nederlandse overheid een einde maakt aan deze belastingconstructies, en het bedrijf aanpakt.”