Nederland wil internationaal vooroplopen in verduurzaming van de industrie en daarmee onze economie versterken. Het kabinet wil ook dat de Nederlandse technologische én traditionele (maak) industrie een grote rol van betekenis blijft spelen in wereldwijde, cruciale productieketens, zoals microchips. Om dat te bereiken zet het kabinet in op een actief en strategisch industriebeleid door te investeren in innovatie en onderzoek en met maatwerkafspraken.

Dat schrijft minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat (EZK) in de industriebrief en de brief over maatwerkafspraken die aan de Tweede Kamer zijn gestuurd. Naast gericht investeren in innovatie en onderzoek, stimuleert het kabinet meer in digitalisering van productieprocessen en Europese samenwerking. Zo stelden het ministerie van EZK en de Europese Commissie samen met regionale publiek-private samenwerkingen eind vorige maand al 30 miljoen euro extra beschikbaar voor vijf Nederlandse European Digital Innovation Hubs (EDIH). Hierin werkt Nederland aan het toepassen van innovatieve technologieën als kunstmatige intelligentie, 3D-printen en autonome systemen in processen en producten.

Minister Adriaansens: “In Nederland hebben we alles in huis voor een sterke en duurzame industrie die toonaangevend is. Dat is ook hard nodig. We willen niet te veel afhankelijk zijn van andere landen bijvoorbeeld als het gaat om de productie van medicijnen, microchips en duurzame energie. Te vaak zit de industrie in een negatieve hoek, maar industrie is juist een cruciaal onderdeel van de oplossing. We zijn een kei in innovatie en door te investeren in innovatieve technologie op het gebied van verduurzaming kunnen we de beste worden, en tegelijkertijd klimaatverandering aanpakken.”

Een sterke industrie is belangrijker dan ooit. Bijna alles wat we dagelijks gebruiken komt voort uit de industrie: van kleding tot levensmiddelen, huishoudelijke apparaten, wasmiddel en van medicijnen tot verf. De industrie zorgt direct en indirect voor meer dan een miljoen banen in Nederland en is ontzettend belangrijk voor onze economie. Met de verduurzamingsopgave liggen voor de industrie grote kansen en uitdagingen.

Innoverend verduurzamen

Om de verduurzamingsdoelen in 2030 te halen moet de industrie in de komende periode grote besluiten nemen over kostbare investeringen voor verduurzaming. Nieuwe en verbeterde productiefaciliteiten moeten worden opgebouwd, bestaande productie omgebouwd en fossiele productiefaciliteiten afgebouwd. Daar staat tegenover dat de vraag naar klimaatvriendelijke en circulaire goederen, diensten, machines, energie en infrastructuur in de toekomst alleen maar zal toenemen. Door eerder dan anderen te verduurzamen en oplossingen te realiseren die daarvoor nodig zijn, kan Nederland zich door innovatie blijvend onderscheiden en wereldwijde exportmogelijkheden en verdienkansen benutten.

Maatwerk

Met de maatwerkaanpak kunnen de 20 grootste industriële uitstoters een extra stap zetten om nieuwe duurzame technologieën vorm te geven die leiden tot minder CO2-uitstoot. Daarmee worden bedrijven uitgedaagd zelf met hun ambitieuze plannen te komen om de CO2-uitstoot in hun eigen schoorsteen en elders in de keten te verminderen, en hun impact op de omgeving te verbeteren. Met maatwerk wil het kabinet de onzekerheden, obstakels en vertragende factoren rond verduurzaming zoveel mogelijk wegnemen. Bedrijven moeten wel een visie hebben op hun weg naar klimaatneutraliteit en circulariteit, zodat ze hun activiteiten nu en in de toekomst in Nederland kunnen blijven ontwikkelen. Daarnaast kunnen afspraken gemaakt worden over onder andere energie- en gasbesparing, scholing van technisch personeel, stikstofuitstoot en het matchen van vraag naar en aanbod van elektriciteit.

Het industriebeleid is niet vrijblijvend. Tegenover elke investering van de overheid moet ook een inspanning van de industrie staan om te investeren en te verduurzamen. Het kabinet gaat de Nederlandse industrie ook stimuleren te verduurzamen door regels te formuleren voor circulair gebruik van grondstoffen en zoals eerder aangekondigd door CO2-uitstoot te beprijzen.

Strategische positie behouden

Naast de uitdagingen op het gebied van verduurzaming, nemen de wereldwijde spanningen toe. We willen minder afhankelijk zijn van andere landen. Wanneer slechts een of twee partijen alle belangrijke technologie of grondstoffen in handen hebben, maakt dat Nederland ongewenst kwetsbaar. Voor belangrijke delen van onze industrie moeten we dus zelf ook een onmisbaar stuk van de puzzel in handen hebben. Denk bijvoorbeeld aan de industrie van microchips en opkomende technologieën als quantum computing, waterstoftechnologie en fotonica. Samenwerking met andere Europese landen is daarin cruciaal. Bijvoorbeeld in het grootschalige Europese project (IPCEI) voor een krachtige waardeketen in het opwekken, gebruiken, opslaan en transporteren van waterstof, als vervanging van fossiele energie. Ook komt het kabinet met een strategie voor kritieke grondstoffen.

Gericht investeren

Voor het stimuleren van technologische innovatie binnen de industrie en voor het opleiden en omscholen van talent maakt het kabinet gebruik van het Nationaal Groeifonds van 20 miljard euro. Het Nationaal Groeifonds investeert in projecten op het gebied van Kennisontwikkeling en Onderzoek, ontwikkeling en innovatie. Voor de maatwerkafspraken is 3 miljard euro beschikbaar.