Jaarlijks krijgen zeker 7.000 Nederlanders kanker door blootstelling aan schadelijke stoffen of uv-straling op het werk. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van TNO in opdracht van KWF Kankerbestrijding. Bij tweederde van deze diagnoses gaat het om huidkanker. Voor longkanker is beroepsmatige blootstelling zelfs in ruim 1 op de 10 gevallen de oorzaak. KWF-directeur Dorine Manson: “Niemand zou kanker moeten krijgen door het werk. Deze cijfers laten zien dat we daar nog ver van verwijderd zijn.”
Met deze studie brengen TNO en KWF in kaart hoeveel mensen in Nederland kanker krijgen door blootstelling op het werk, in de meest nauwkeurige schatting tot nu toe. Toch wordt het aantal kankerincidenties in het rapport waarschijnlijk onderschat. “Omdat we slechts zes risicofactoren hebben onderzocht, ligt het werkelijke aantal kankerdiagnoses naar verwachting hoger,” legt KWF-directeur Dorine Manson uit.
In het onderzoek zijn vier blootstellingen onderzocht: asbest en kristallijn silica (beide veelgebruikt in de bouw), dieselmotoremissies en uv-straling van zonlicht. Ook is gekeken naar twee beroepen met een verhoogd blootstellingsrisico: schilders en lassers. Voor al deze risicofactoren schatten de onderzoekers hoe groot de bijdrage was aan het totaal aantal kankergevallen in peiljaar 2021.
Grootste risicofactor: uv-straling
Uit het onderzoek blijkt dat uv-straling van zonlicht de grootste veroorzaker is van werkgerelateerde kanker, gevolgd door asbest. Jaarlijks worden 1.720 gevallen van plaveiselcelcarcinoom van de huid veroorzaakt door blootstelling aan de zon op het werk. Daarnaast worden 3.111 gevallen van basaalcelcarcinoom vastgesteld, een minder ernstige maar veelvoorkomende vorm van huidkanker.
Huidkanker is nu al de meest voorkomende vorm van kanker, benadrukt KWF. “Blootstelling op het werk draagt daar substantieel aan bij. Dat onderstreept het belang van goede zonbescherming op de werkvloer,” aldus Manson.
1 op 10 longkankergevallen door werk
Ook bij longkanker speelt werkblootstelling een aanzienlijke rol. Ruim 1 op de 10 gevallen van longkanker is te herleiden naar beroepsmatige blootstelling, wat neerkomt op 1.636 diagnoses per jaar. Asbest is de grootste veroorzaker, verantwoordelijk voor 925 longkankergevallen. Asbest veroorzaakte ook 463 gevallen van mesothelioom (asbestkanker) in 2021.
“Hoewel asbest sinds 1993 is verboden, zien we dat er anno 2021 nog steeds nieuwe diagnoses worden gesteld”, zegt Manson. “Dat geeft aan dat het belangrijk is om niet te lang te wachten met maatregelen als je weet dat een stof kankerverwekkend is.” Ondanks het verbod vindt blootstelling aan asbest nog steeds plaats, vooral tijdens sloop- en renovatiewerkzaamheden aan oude gebouwen. “Hier zijn strikte regels voor. Om asbestgerelateerde kanker te voorkomen is het belangrijk dat deze goed worden nageleefd.”
Meer mannen dan vrouwen
Mannen lopen een aanzienlijk hoger risico dan vrouwen, omdat zij vaker werkzaam zijn in beroepen waarin blootstelling aan de onderzochte schadelijke stoffen en uv-straling voorkomt. 5,4% van alle nieuwe kankerdiagnoses bij Nederlandse mannen is werkgerelateerd, tegenover 0,5% bij vrouwen.
