Ivonne Bojoh, CEO van Circle Economy, een internationale impact organisatie gevestigd in Amsterdam, deelt haar inzichten over de voordelen van de circulaire economie voor bedrijven.
Waarom is de circulaire transitie nu belangrijker dan ooit?
De wereld kampt met een driedubbele crisis: klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en vervuiling. De circulaire economie is een van de meest effectieve oplossingen om deze problemen aan te pakken. Al in 2021 zagen we dat 70% van de wereldwijde emissies verband houdt met het verbruik van materialen. Door circulaire strategieën toe te passen, kunnen we dit overmatig materiaalverbruik terugdringen en koolstof uitstoot verminderen.
Uit ons Circularity Gap Report 2023 bleek dat circulariteit ook kan helpen bij het terugdringen van de overschrijding van de vijf planetaire grenzen, waaronder water- en bodemgezondheid. Onze analyses tonen keer op keer aan dat een circulaire economie een effectieve aanpak is waarmee meerdere wereldwijde crises tegelijkertijd bestreden kunnen worden.
De circulaire economie is niet alleen beter voor het milieu, maar ook slimmer en efficiënter. Aan het begin van de 20e eeuw haalde olie steenkool in als efficiëntere en minder vervuilende energiebron. Vandaag hebben we een nog beter alternatief: hernieuwbare energie. Alleen hebben we nu niet de tijd om de transitie geleidelijk te laten verlopen. We moeten versnellen.
Wat is de rol van Nederland in de wereldwijde circulaire transitie?
Nederland loopt voorop in de transitie naar circulariteit. We werken nauw samen met gemeenten, van Amsterdam tot Groningen, en ontwikkelen momenteel samen met Circulair Friesland het Circularity Gap Report Friesland. We zijn er trots op dat we Amsterdam hebben begeleid op haar circulaire reis, wat in 2022 een finaleplaats opleverde bij de prestigieuze Earthshot Prize.
Nederland heeft een hoog Circularity Metric en een robuust beleidskader dat circulaire innovatie stimuleert. In 2020 was Nederland 24% circulair. Initiatieven zoals Nederland Circulair in 2050 en sterke publiek-private samenwerkingen hebben een stevige basis gelegd voor verdere circulaire innovatie.
Tegelijkertijd worstelt Nederland, net als veel welvarende landen, met overconsumptie. Als we bijvoorbeeld kijken naar textiel, dan zien we dat de export van gebruikte kleding uit Nederland in 2022 meer dan €193 miljoen bedroeg, de hoogste waarde in vijf jaar. Ander voorbeeld: Een Nederlandse consument koopt nu elk jaar gemiddeld 46 nieuwe kledingstukken en gooit er daarvan 40 (!) weg. Als we niet aan dit soort consumptiepatronen gaan werken, wordt het heel moeilijk om de circulariteit in Nederland verder te verhogen.
Wat kunnen bedrijven doen?
Het is een misvatting dat duurzaamheid duur zou zijn. In werkelijkheid stimuleren circulaire strategieën efficiëntie, verlagen ze kosten en openen ze nieuwe inkomstenstromen. Modellen zoals product-as-a-service (PaaS) helpen bedrijven nieuwe markten aan te boren en sterkere klantrelaties op te bouwen.
Bij Circle Economy analyseren we materiaalstromen om zakelijke kansen te identificeren, inefficiënties bloot te leggen en bruikbare inzichten te bieden. Zo helpen we bedrijven toekomstbestendig te worden. Met veranderende regelgeving en de stijgende kosten van grondstoffen hebben resource-intensieve bedrijven zowel een kans als een noodzaak om te innoveren.
Kun je succesverhalen delen?
Een sterk voorbeeld is natuurlijk Swapfiets, dat het PaaS-model succesvol internationaal heeft uitgerold. Oorspronkelijk een Nederlands bedrijf, biedt Swapfiets nu circulaire mobiliteitsdiensten in acht landen. Door eigendom te vervangen door een service- en onderhoudsmodel, verlengen ze de levensduur van hun producten en optimaliseren ze grondstoffenverbruik.
Een ander voorbeeld is Decathlon, traditioneel een lineaire retailgigant, die recentelijk circulaire bedrijfsmodellen heeft omarmd. Met hun tweedehands programma, bereiken ze nieuwe markten en bedienen ze klanten die sportartikelen willen proberen zonder meteen veel geld uit te geven.
IKEA heeft met haar buy-back-programma ook een circulaire koers ingezet. Door tweedehands meubels naast nieuwe producten aan te bieden, bewijst het bedrijf dat duurzaamheid en winstgevendheid hand in hand kunnen gaan.
We hebben het al langer over de circulaire economie. Het is tijd om te gaan schalen. De grote vraag is hoe?
Het is cruciaal om circulariteit niet alleen te zien als een verplichting, maar als een strategisch voordeel. De circulaire economie helpt bedrijven risico’s te beperken, zoals grondstoffenschaarste, verstoringen in de supply chain en geopolitieke onzekerheden. Door toeleveringsketens te verkorten, efficiënter met grondstoffen om te gaan en meer lokaal te produceren, worden bedrijven minder kwetsbaar.
Circulariteit gaat dus niet alleen over regelgeving naleven, maar over de levensvatbaarheid en veerkracht van bedrijven. Zodra organisaties duurzaamheid zien als een kans in plaats van een verplichting, wordt de transitie onvermijdelijk.