Daarin wordt ‘het economisch systeem van de islam’ – wat dat ook moge zijn – vergeleken met ons concept van maatschappelijk verantwoord ondernemen ( mvo ). Bij beide concepten zou rechtvaardigheid, solidariteit, betrokkenheid en ethische principes centraal staan. Maar noem mij een islamitisch land waar de mvo -concepten zoals wij die interpreteren – dus inclusief werknemersrechten, milieubeleid en gelijke kansen voor iedereen – beter tot hun recht komen dan in West-Europa.
Of is dat ‘economisch systeem van de islam’ een theoretisch concept? In dat geval zou je met evenveel recht een terugkeer naar de oerwaarden van het christendom kunnen bepleiten, die per slot van rekening niet zo wezenlijk verschillen van die van de islam. Merkwaardig genoeg hoor je de voorstanders van een dialoog met de islam daar niet over. Is het christendom misschien te oubollig?
Voorzover er welvaart voor de ‘happy few’ in de islam-wereld is, komt dit niet dankzij halal of islamitisch bankieren, maar dankzij de olie en de import uit het westen die daarmee mogelijk wordt. Het is goed kennis te nemen van andere religies en culturen en rekening daarmee te houden bij je economisch handelen, maar dan wel met open vizier en zonder in fabeltjes te geloven. Op het gevaar af te generaliseren, durf ik te stellen dat de moslims in ons land in een hoop opzichten een geringe maatschappelijke betrokkenheid tonen, bijvoorbeeld op het gebied van milieu of de sociale participatie – vrijwilligerswerk.
En met wie moet die dialoog waar Lageweg en Chebti zo veel van verwachten dan worden gevoerd? Met de imams, die het per slot voor het zeggen hebben wat betreft de ‘islamitische principes’? Of met de maatschappelijke organisaties van moslims in Nederland? Of is het alleen maar bedoeld als marketingadvies aan het Nederlandse bedrijfsleven, die daar allang op basis van de ‘single bottom line’ achter zijn en in de praktijk naar handelen?
Gerrit Ribbink is econoom, Rotterdam.