Hoe ziet de industrie er in 2052 uit? En waar moeten we dan nu mee aan de slag? Een panel1 van 33 beslissers en professionals uit industrie, maatschappij, wetenschap en politiek boog zich de afgelopen maanden over deze vraag onder leiding van Royal HaskoningDHV. Daaruit kwamen 3 urgente maatregelen. Een en ander staat uitgebreid in het rapport ‘Industrietransitie 2052 – Een energiek perspectief’.
Wat is er nodig? Allereerst een ‘man on the moon’ c.q. missiegedreven programma ‘Versneld verduurzamen van de industrie in 2042’. Vorm te geven als een publiek-private samenwerking nieuwe stijl, met één gezamenlijke missie en een ondernemender overheid die waarde(n)gericht stuurt. Dit is des te urgenter vanwege de invasie van Oekraïne, met torenhoge energieprijzen en toenemende schaarste aan grondstoffen als gevolg.
Daarnaast, grondstoffen, energie en industrie zijn onderling nauw verbonden. Deze samenhangende transities naar groene groei kent echter ook grenzen. Ze vergt een rechtvaardiger ‘social license to operate’ (mensenrechten) en politiek-bestendige democratische afspraken (‘governance structuurplan’). Groene groei noodzaakt tot andere grondstoffenketens en nieuwe industriële productieprocessen én -installaties. Geopolitieke overheidskeuzen moeten investeringen in die transitie van de industrie versterken.
Tenslotte, de industrietransitie is een urgent, ruimtelijk verhaal in een dichtbevolkt Nederland. Verkleinen van plastic-, water-, stikstof- en CO2-voetafdrukken is passen en meten, in de industrie, in de stad. Die fysieke en maatschappelijke samenhang vraagt met voorrang om slimmere aanpakken. En desnoods om een verschuiving van verleiden naar verplichten, van subsidies naar normen, van faciliteren naar regisseren, met instrumenten die sturen op waarde(n) in relatie tot risico’s. Zo kunnen we samen de industrietransitie waar maken.
1] Samen vertegenwoordigen zij de volle breedte van het maatschappelijk spectrum, van futuroloog tot directeur van een multinational, van lid van Duurzame Jonge 100 tot hoogleraar. In drie anonieme ronden gaven zij een transitiepad vorm van 2022 naar 2052 en identificeerden zij de 10 belangrijkste keuzen en interventies voor versnelling van de industrietransitie in 2022.