Het opwekvermogen van zonne-energie in Nederland is in 2023 opnieuw flink gegroeid. De Monitor Zon-pv 2024 van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) laat een stijging van 22% zien. Daarmee droeg zonne-energie voor 16% bij aan de totale elektriciteitsproductie. In 2022 was dit nog 14%.
Zonne-energie belangrijk voor Nederland
De monitor komt elk jaar uit en geeft een beeld van de voortgang van zonne-energieprojecten in Nederland. In het Klimaatakkoord staat dat we de CO2-uitstoot in 2030 met 55% willen verminderen, vergeleken met 1990. Meer elektriciteit opwekken uit hernieuwbare (duurzame) bronnen is hiervoor nodig. Zonne-energie levert een belangrijke bijdrage aan het opwekken van energie in Nederland. Na windenergie is zonnestroom de grootste hernieuwbare bron van energie.
Groei sinds 2018
De groei van het opwekvermogen van alle zonne-energiesystemen in 2023 was 0,5 gigawattpiek (GWp) minder dan in het topjaar 2022. Maar hoger dan het gemiddelde in de periode vanaf 2018. Het opwekvermogen van alle zonne-energiesystemen bij elkaar opgeteld is in de afgelopen 6 jaar 5 keer zo hoog: van 4,6 GWp in 2018 naar 23,9 GWp in 2023.
Grootschalige projecten zijn belangrijk
In het Klimaatakkoord staat ook dat we 35 terawattuur (TWh) hernieuwbare energie op land willen opwekken in 2030. Grootschalige zonne-energieprojecten met minimaal 15 kilowattpiek (kWp) opwekvermogen en ten minste 50 zonnepanelen, zijn hiervoor belangrijk.
De belangrijkste subsidieregeling voor grote zonne-energiesystemen is de Stimulering Duurzame Energie en Klimaattransitie (SDE++) voor ondernemers en organisaties. In 2023 zorgden we in totaal voor 2,1 GWp opwekvermogen met zulke grootschalige systemen. 1,6 GWp hiervan kwam met hulp van de SDE++-subsidie tot stand.
Ook groei voor kleinschalige projecten
De kleinschalige zonne-energieprojecten zien we vooral bij particulieren en mkb-bedrijven. Het aantal kleine zonne-energiesystemen (kleiner dan 15 kWp met maximaal 50 zonnepanelen) groeide in 2023 net zo hard als het jaar ervoor. In 2022 en 2023 zorgden we jaarlijks voor 2,3 GWp aan opwekvermogen met deze kleine zonne-energiesystemen.
Uitdagingen
De snelle groei van het opwekvermogen van zonne-energie geeft ook uitdagingen. Om nieuwe zonne-energiesystemen te installeren, zijn er vaker extra kosten voor bijvoorbeeld dakversterking, inpassing in het landschap of biodiversiteit. De SDE++-subsidie houdt hier vanaf 2024 rekening mee. Zo kunnen ondernemers extra subsidie krijgen voor zonnepanelen op zwakke daken en voor zonneweides met extra aandacht voor de natuur (natuurinclusief).
Een andere uitdaging is het volle stroomnet. Nieuwe projecten voor duurzame opwek van elektriciteit krijgen vaak niet op korte termijn een aansluiting op het elektriciteitsnet.
Verwachte groei komende jaren
Volgens de Monitor Zon-PV 2024 groeit het totale opwekvermogen van zonne-energie verder in de komende jaren. We verwachten dat deze groei minder groot is dan in de afgelopen jaren: gemiddeld 3,0 GWp per jaar. Grootschalige projecten groeien naar verwachting net zo hard, maar het aantal kleinschalige projecten zal al in 2024-2026 lager zijn. Daar verwachten we een jaarlijkse groei van 1,1 GWp, vergeleken met de periode 2022-2023. De reden hiervoor is dat de hoge elektriciteitsprijzen van eerdere jaren wegvallen.
Het voornemen van het kabinet om de salderingsregeling te beëindigen per 1 januari 2027, is nog niet meegenomen in deze schatting. Maar ook na beëindiging van de salderingsregeling, blijven zonnepanelen zorgen voor een besparing op de energierekening.
