1701 keer. Zo vaak ontdekte Tony’s Chocolonely vorig jaar kinderarbeid bij een van hun partnercoöperaties. Dat was meer dan het jaar ervoor. Dat kinderarbeid bestaat, is verschrikkelijk. Maar het kan pas opgelost worden als het eerst opgespoord wordt. Bedrijven als Tony’s geven het goede voorbeeld. Want ook bedrijven die nog geen actief onderzoek doen naar mogelijke inzet van kinderarbeid in de eigen keten moeten aan de bak, eenvoudig omdat consumenten erom vragen en omdat de overheid dit wettelijk gaat afdwingen.

Consumentengedrag

Consumenten hechten er steeds meer belang aan dat de arbeidsomstandigheden waaronder producten worden gemaakt eerlijk zijn. Uit een eerder onderzoek van ABN AMRO blijkt dat 1 op de 2 consumenten rekening houdt met duurzaamheid bij de aankoop van producten. En 40 procent van de consumenten gaf eerder aan een hogere prijs te willen betalen wanneer zij de zekerheid hebben dat het product onder eerlijke omstandigheden is gemaakt. Consumenten willen meer transparantie over de herkomst van producten en kunnen in toenemende mate ‘stemmen met hun portemonnee’.

Invoering Wet Zorgplicht Kinderarbeid

Maar ondanks de goede bedoelingen van veel consumenten is dit te weinig om structurele verandering voor elkaar te krijgen. Daarom wordt ook wetgeving ingezet. In 2019 werd in Nederland de Wet Zorgplicht Kinderarbeid aangenomen. Deze wet raakt alle productgroepen en verplicht bedrijven om kinderarbeid in hun keten op te sporen, te voorkomen en aan te pakken. Bedrijven moeten verklaren dat zij zorgvuldig werken en voorkomen dat hun producten met behulp van kinderarbeid tot stand komen. Deze wet die naar verwachting dit jaar in werking zal treden, zal van toepassing zijn op alle bedrijven die in Nederland goederen of diensten verkopen.

Strengere regels

In februari kwam de Europese Commissie met een wetsvoorstel: de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDD). Hiermee worden bedrijven gedwongen om mensenrechten- en milieurisico’s in hun bedrijfsvoering en ketens te adresseren. De CSDD is direct van toepassing op zeer grote ondernemingen. Maar ook het midden- en kleinbedrijf krijgt met de CSDD te maken. Grote bedrijven zullen de wettelijke eisen namelijk contractueel gaan afdwingen bij hun leveranciers. Ook banken gaan hun zakelijke relaties vragen om een ambitieus duurzaamheidsbeleid te maken en robuuste onderzoeksprocessen op te zetten.

Aan de bak

Bedrijven kunnen zich dus niet langer verschuilen. Maar waar te beginnen? Gelukkig zijn veel bedrijven die al op weg zijn met onderzoek naar kinderarbeid bereid om hun ervaringen te delen. Op de website Ondernemen tegen kinderarbeid is onder meer een scan te vinden om erachter te komen of er een vermoeden is op kinderarbeid in een bedrijfsketen. Ook kunnen bedrijven een adviesgesprek aanvragen en worden informatieve webinars georganiseerd. Wanneer een bedrijf vervolgens ook daadwerkelijk aan de slag gaat, kan dit soms met subsidie van het Fonds Bestrijding Kinderarbeid van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Inmiddels hebben al veel bedrijven gebruikgemaakt van de mogelijkheden die RVO biedt om samen met ngo’s en lokale bedrijven in productielanden kinderarbeid aan te pakken.

Bedrijven moeten weten wat er gebeurt in hun ketens. Alleen dan kunnen ze voldoen aan de eisen van de consument en de overheid, maar bovenal een positieve bijdrage leveren in de situaties van talloze kinderen in uitzichtloze situaties.

Henk Hofstede, sector banker Retail bij ABN AMRO. Samen met 60 gespecialiseerde teamgenoten adviseert hij bedrijven in de retailsector.