“De supertanker heeft een koersverandering in gang gezet,” zo vat VBDO-onderzoeker Ernst van Weperen zijn bevindingen samen. Hij schrijft de verschuiving deels toe aan de commotie begin vorig jaar naar aanleiding van de Zembla-documentaire ‘Het Clusterbomgevoel’. “De grote pensioenfondsen waren al bezig hun investeringen te verduurzamen. Door die uitzending kwam dat proces in een stroomversnelling. Bij sommige kleinere fondsen was de uitzending een ‘wake-up call’,” meent Van Weperen.

Van de 435 miljard euro min of meer duurzaam belegd vermogen is bijna 366 miljard slechts aan één uitsluiting onderhevig. Het betreft voornamelijk de uitsluiting van wapenfabrikanten. Dit was in 2005 nog slechts 6 miljard euro. Deze simpele manier van ‘negatieve uitsluiting’ is doorgaans de eerste belangrijke stap op weg naar echt beleid op het gebied van duurzaam investeren. De beleggers willen door de wapenindustrie te mijden, voorkomen dat ze negatief in het nieuws komen. Overigens zijn niet alle beleggers even strikt; sommigen accepteren nog een steeds een kleine betrokkenheid in bedrijven die ze uitsluiten.

Van de 435 miljard euro werd in 2007 ruim 69 miljard euro geïnvesteerd met twee of meer duurzame criteria in het achterhoofd. Behalve naar wapens wordt hierbij bijvoorbeeld ook gekeken naar ethische en/of milieuaspecten. In 2005 werd bij ruim 41 miljard euro belegd vermogen gekeken naar twee of meer criteria. De groei in deze categorie is dus minder groot. Niettemin is er nog steeds sprake van een groei van 68 procent.

De enorme groei van het gebruik van duurzame criteria is grotendeels gevolg van veranderingen bij PGGM, ABP, ING en Robeco, zo blijkt uit het VBDO-onderzoek. Het onderzoek maakt deel uit van een groter Europees onderzoek van Eurosif naar het duurzaam beleggen door institutionele beleggers. Eurosif is de koepel van organisaties als de VBDO in andere Europese landen. Eurosif komt op 1 oktober met de resultaten naar buiten, maar nu al is duidelijk dat ook in andere landen sprake is van indrukwekkende groeicijfers.

De VBDO en Eurosif verwachten dat de verschuiving van belegd vermogen richten duurzaamheid de komende jaren onverminderd door zal gaan. De klimaatproblematiek en de hoge energieprijzen dwingen de grote beleggers om meer en meer hun verantwoordelijkheid te nemen. “De samenleving vraagt dat van ze. Er is geen weg terug,” meent Van Weperen.