De vier grootste banken van Nederland, ABN Amro, ING, Rabobank en SNS Bank, zijn niet transparant over hun investeringen, hun eigendomsstructuur (inclusief hun dochterondernemingen), in welke landen ze belasting betalen en hun lobbyactiviteiten richting overheden. Dit blijkt uit het praktijkonderzoek ‘Transparantie en Verantwoording’ van de Eerlijke Bankwijzer, dat vandaag is gepubliceerd. De vier grootste Nederlandse banken scoren allemaal, evenals Aegon en Delta Lloyd, onvoldoende voor transparantie en verantwoording. ASN Bank, NIBC, Triodos en Van Lanschot zijn opener over hun investeringen.
ABN Amro, ING, Rabobank en SNS Bank zijn onvoldoende transparant over hun leningen aan bedrijven en overheden. De vier grote banken en Aegon en Delta Lloyd publiceren weliswaar overzichten per sector, maar die geven geen goed beeld of en in welke mate een bank investeert in controversiële projecten of bedrijven.
“Twee jaar na ons eerste Transparantie-onderzoek blijven de meeste banken mistig over een aantal belangrijke zaken,” zo stelt Peter Ras, projectleider van de Eerlijke Bankwijzer. “Als klant bij deze banken heb je geen idee waar je bank in investeert en waar je spaargeld precies aan wordt besteed. Vooral de grote banken missen nog steeds het gevoel van urgentie om voldoende openheid te geven over hun investeringen en over de impact van hun beleid in de praktijk. Deze openheid is juist dringend nodig om het vertrouwen van klanten terug te winnen en om bij te dragen aan het verduurzamen van de economie.”
Het rapport geeft een uitgebreid overzicht van de tekortkomingen van de grote banken ten aanzien van transparantie en verantwoording. ABN Amro en ING beleggen zelf in aandelen, maar publiceren niet de namen van de bedrijven waarin ze beleggen. SNS Bank belegt in vastgoed maar meldt niet in welke projecten belegd wordt. Aegon belegt als enige bank in beleggingsfondsen maar maakt niet bekend om welke fondsen het gaat. De grote banken rapporteren niet volgens de internationale richtlijnen (GRI) met hoeveel van de bedrijven waarin ze investeren ze een dialoog voeren over sociale en milieu-onderwerpen. Rabobank en SNS Bank hebben geen klachtmechanisme dat ook open staat voor mensen die schade ondervinden van bedrijven waarin deze banken financieren. Alle tien onderzochte banken beleggen in bedrijfsobligaties, maar enkel ASN Bank en Triodos publiceren de namen van de bedrijven waarin men belegt.
Dat het anders kan, laten ASN Bank, NIBC, Triodos en Van Lanschot zien. Zij zijn veel transparanter over hun investeringskeuzes en de uitvoering van hun duurzaamheidsbeleid. Deze banken zijn over het algemeen opener over hoeveel belasting ze betalen in de landen waar ze opereren en over ondernomen lobby-activiteiten richting overheden. Ook maken deze banken inzichtelijk welk deel van hun balans aan handelsactiviteiten voor eigen rekening wordt besteed. Aegon, Delta Lloyd en Van Lanschot publiceren lijsten van bedrijven waarin men weigert te investeren en ASN Bank en Triodos publiceren lijsten van alle bedrijven waarin men wel investeert. De grootste vier banken publiceren geen van beide lijsten.
Vrijwel geen enkele bank publiceert een volledig overzicht van zijn eigendomsstructuur, inclusief een overzicht van alle dochterondernemingen. Van ABN Amro, Aegon, ING en Van Lanschot is niettemin bekend dat zij tenminste één dochteronderneming in een belastingparadijs hebben.
Goed nieuws
Positief is dat alle banken sinds december 2012 hun duurzaamheidbeleid publiceren. Ook zijn vrijwel alle banken open(er) geworden over hun bonusbeleid, ook wat betreft uitzonderingen in hun beleid.
Ten aanzien van de vermogensbeheerders van bankgroepen valt op dat ASN Bank, SNS Asset Management en Triodos goed scoren en Delta Lloyd, ING en Van Lanschot redelijk scoren op transparantie. Andere bankgroepen scoren lager. Positief is hierbij de openheid over eigen beleggingsfondsen. Over beleggingen buiten fondsen om (private banking en mandaten) zijn de meeste bankgroepen nog niet transparant.
De Eerlijke Bankwijzer is een initiatief van Oxfam Novib, Amnesty International, FNV, Milieudefensie, Dierenbescherming en IKV Pax Christi, tevens oprichters van de Eerlijke Verzekeringswijzer. Het onderzoek is uitgevoerd door economisch onderzoeksbureau Profundo.