Gezondere en duurzamere voeding in zorg en horeca leidt tot grotere tevredenheid

Gezonder en duurzamer aanbod van voeding in zorg en horeca leidt tot meer tevreden klanten en gasten en ook meer gemotiveerde medewerkers. Dat is een van de belangrijkste conclusies uit het onderzoeksrapport ‘Gezonde voeding in de zorg en horeca’. “Met de resultaten van dit onderzoek kunnen voedselaanbieders aan de slag! ” zegt projectleider Marieke Meeusen, van Wageningen Universiteit & Research. “Heel belangrijk daarvoor is het verhogen van de kennis over hoe je gezond en duurzaam voedsel kunt aanbieden. Want het blijkt dat die kennis nog vaak onvoldoende aanwezig is.”

Veel mensen willen gezonder en duurzamer eten. Maar in de praktijk is dat niet zo makkelijk, zeker niet als mensen wonen in een zorginstelling of afhankelijk zijn van horeca voor een (warme) maaltijd. Reden voor veel partijen¹ om samen met onderzoekers van Greendish, Louis Bolk Instituut, NH Stenden Hogeschool, Breda University of Applied Sciences en Wageningen Universiteit & Research de PPS Implementatie van voedingsinterventies in intramurale zorginstellingen en horeca te ontwikkelen en te zoeken naar het antwoord op de vraag: “Wat helpt om ook in de zorg en horeca de gezondere en duurzamere keuze aan te bieden?”

11 casussen in de praktijk

Voor het onderzoek zijn er bij de PPS-partners op 11 heel verschillende gesloten settings (zoals, intramurale zorginstellingen, horeca, kinderdagverblijven en scholen), verschillende interventies om gezonder voedsel aan te bieden, ontwikkeld en uitgeprobeerd. Onderzoekers zijn samen met de PPS-partners om tafel gegaan en hebben ideeën bij elkaar gebracht en inspirerende workshops georganiseerd. Daarbij werd gekeken naar de effecten op het voedselkeuzegedrag van de gasten, cliënten of kinderen/leerlingen én de mogelijkheden voor de voedselaanbieders om de interventie uit te voeren. Uit het onderzoek blijkt dat als deze laatste groep positief over de veranderingen is, het een grotere impact heeft op de daadwerkelijke uitvoer ervan.

Veranderingen voor voedselontvangers

Uit het onderzoek blijkt dat consumenten het aanbod van gezond en duurzaam eten waarderen. “We hebben een hogere klanttevredenheid gemeten bij patiënten, gasten, cliënten en bewoners van instellingen wanneer er gezond en duurzaam eten en drinken werd aangeboden. Het werd gewaardeerd. Daarmee zetten we de eerste stap in veranderend consumentengedrag. Voor een ander consumptiepatroon is het echter van groot belang dat het alternatief beter gevonden wordt. Ook is de hogere klanttevredenheid van belang omdat zowel zorgpersoneel als personeel werkzaam in de horeca veel voldoening haalt uit het blij maken van de “mensen waar we het voor doen”, “dat we elke dag onze gasten weer tevreden weg zien gaan” en “als mensen genieten van wat ik gemaakt heb”. Het motiveert dus ook de medewerkers. Tot slot is het uiteraard van belang voor de continuïteit van de bedrijvigheid die staat of valt met tevreden klanten”, zegt Meeusen.

Veranderingen voor voedselaanbieders

Bij voedselaanbieders gaat het om willen, kennen en kunnen om een verandering door te voeren. Meeusen: “We hebben gezien dat gedurende het onderzoek de motivatie om meer te doen met gezond en duurzaam voedsel is gegroeid. Medewerkers vinden het belangrijk dat er gezond en duurzaam voedsel wordt aangeboden. De interventie bij hen heeft die mening nog versterkt. Veel medewerkers vinden het na het onderzoek nóg belangrijker dat hier aandacht voor is. En dit onderzoek heeft er bij velen ook toe geleid dat ze meer willen doen op dit vlak.”

Daarnaast zagen de onderzoekers dat educatie en voorlichting de kennis bij de medewerkers over gezond en duurzaam voedsel vergroot. Dat helpt om een blijvende verandering te realiseren. “Het is bovendien ook nodig, want we zagen in sommige gevallen dat er echt onvoldoende kennis over gezond en duurzaam eten is bij de medewerkers. Gezond en duurzaam eten worden te smal gedefinieerd. Zo wordt gezond eten vaak (terecht) gekoppeld aan veel groenten en fruit en minder suiker. Echter, gezond eten is meer dan dat. Hetzelfde geldt voor duurzaam eten. Daarbij denken veel medewerkers (terecht) aan milieu en minder voedselverspilling, maar ook daar geldt dat het begrip meer omvattend is.”

De praktijk

Naast kennis over gezond en duurzaam is er de stap naar de praktijk. Hoe ziet een gezond en duurzaam voedselaanbod eruit? Praktische richtlijnen zijn nodig voor alle medewerkers, van chef-kok tot ober en voedingsassistent(e). Ook hier: vooral duurzaamheid is een moeilijk begrip om naar praktische richtlijnen te vertalen. Startpakketjes aanbieden met materialen, flyers met praktische tips en samen een concreet implementatieplan maken (hoe gaat de interventie er in de praktijk uit zien) helpen enorm, blijkt uit de casussen.

Een belangrijk aandachtspunt is wel dat gezond en duurzaam voedsel nog niet integraal is doorgevoerd op alle plekken in de organisatie, constateren de onderzoekers. En dat is wel heel belangrijk voor een echte blijvende verandering.

¹_{Accor, Albron, Atlantis Handelshuis, Azora, Bidfood, Bonduelle, CELTH, De Zorgzaak, Drukkerij Lijnco, Dutch Cuisine, Eetgemak, Gemeente Meppel, Gemeente Rotterdam, Gemeente Steenwijkerland, Gemeente Westerveld, GGZ Noord-Holland-Noord, Greenco, JOGG, Jong Leren Eten, kinderopvangorganisaties, KLM, Koppert Cress, Landal, NFO, Ondernemerspunt, Pennemes en Mennistenerf, PGVZ, Van Gelder, Van Kekem Fruit en verschillende zorginstellingen.}