Voor wie langs de snelweg wat wil eten of drinken, is de gezonde keuze meestal niet de meest voor de hand liggende keuze. Om dit te veranderen hebben onderzoekers van de Leerstoelgroep Consumptie en Gezonde Leefstijl van de Wageningen University & Research en het Voedingscentrum belanghebbende organisaties en bedrijven samengebracht om concrete actiepunten te ontwikkelen die het aanbod langs snelwegen gezonder kunnen maken.
Dit project maakt onderdeel uit van de Regio Deal Foodvalley dat als één van de doelen heeft gesteld om een omgeving te creëren die mensen verleidt tot gezond eten. De resultaten staan in het rapport ‘Gezond onderweg’. Belangrijkste conclusies: verschillende factoren en mechanismen houden op dit moment de overwegend ongezonde voedselomgeving langs snelwegen in stand waardoor er diverse acties nodig zijn om een gezondere voedselomgeving onderweg te realiseren. Dit kan alleen met een gecoördineerde inzet.
Van inzicht naar concrete acties
Om tot de actiepunten in het rapport te komen kwamen stakeholders (bijv. tankstations, wegrestaurants, supermarkten, overheden, producenten, vrachtwagenchauffeurs) twee keer samen. In de eerste bijeenkomst zijn de onderliggende factoren, die van invloed zijn op de huidige grotendeels ongezonde voedselomgeving langs snelwegen in kaart gebracht en gevat in een systeemkaart. Uit deze systeemkaart blijkt hoe verschillende factoren de huidige omgeving in stand houden, en toont meteen de complexiteit van het probleem. Tijdens de tweede bijeenkomst formuleerden de deelnemers gezamenlijk 31 concrete actiepunten om de vastgestelde uitdagingen aan te pakken.
Een collectieve inspanning voor duurzame verandering
Dit project legt de vinger op de zere plek. Dr. Maartje Poelman, Universitair Hoofddocent bij Wageningen University & Research, licht toe: “veel verschillende factoren houden momenteel de overwegend ongezonde voedselomgeving langs snelwegen in stand. Op verschillende niveaus moeten er zaken veranderen, als we echt naar een gezondere voedselomgeving willen. Dit maakt dan ook dat er meerdere acties gelijktijdig aangepakt moeten worden. Het vergt een gecoördineerde aanpak om duurzame en impactvolle resultaten te bereiken. De opgehaalde inzichten van dit onderzoek vormen een goede basis om verder richting te geven aan deze opgave.”
Samen op weg naar een gezondere voedselomgeving
Kathelijne Bottema Adviseur Eetomgevingen bij het Voedingscentrum: “Met het rapport ‘Gezond onderweg’ hebben we gezamenlijk in kaart gebracht welke concrete acties zouden kunnen bijdragen aan een gezonder aanbod langs onze snelwegen”. De actiepunten zijn gegroepeerd in zes verschillende thema’s, namelijk: ketensamenwerking, voedselaanbieders/levensmiddelenindustrie, de overheid, de weggebruiker, sociaal-maatschappelijke factoren en mondiale trends.
Twee voorbeelden van acties zijn: ‘Richt een stuurgroep op die bestaat uit verschillende partijen in de gehele keten om samen te werken aan een gezonde voedselomgeving onderweg, en geef hiermee invulling aan de doelstellingen in het Nationaal Preventieakkoord’ en ‘Maak “een gezond voedselaanbod” onderdeel van vergunningen voor de verhuur van stopplaatsen vanuit de overheid’. Dit onderzoek is nog maar de eerste stap en alleen door langdurig en intensief aan te werken kunnen we dit ingewikkelde systeem aanpakken. Hiervoor hebben we de inzet en commitment van alle betrokken partijen hard nodig.
