Leidse astronomen publiceerden gisteren, donderdag 10 september, twee artikelen over duurzamer sterrenkunde in een speciaal katern van het vakblad Nature Astronomy. Ze berekenen onder andere dat hun eigen online congres drieduizend keer minder kooldioxide verbruikte dan het offline congres een jaar eerder. Ook laten ze zien dat de veel door astronomen gebruikte programmeertaal Python een ware energieverslinder is.

Het idee voor een speciaal katern over duurzaamheid en klimaat ontstond tijdens de virtuele conferentie van de European Astonomical Society. Deze conferentie zou afgelopen juni plaatsvinden in Leiden, maar verliep vanwege de coronacrisis online.

Conferenties

Het artikel over duurzamere conferenties vergelijkt de koolstofvoetafdruk van de Europese sterrenkundeconferentie van 2019, die offline in Lyon werd gehouden, met die van de online conferentie van 2020 in Leiden. Het blijkt dat een online conferentie drieduizend keer minder kooldioxide uitstoot dan een face-to-face-meeting.

Leo Burtscher (Sterrewacht Leiden), een van de organisatoren van de online conferentie in 2020 en eerste auteur van het artikel: ‘Dat online minder CO2 zou uitstoten, hadden we natuurlijk wel verwacht. Maar dat het verschil zo groot was, kwam als een verrassing.‘

Burtscher en zijn medeauteurs opperen dat een combinatie van online lezingen met regionale offline ontmoetingen een goed alternatief kan zijn. Die face-to-face-ontmoetingen zorgen voor de door astronomen gewenste interactie en zouden dan bijvoorbeeld tegelijkertijd op diverse locaties kunnen plaatsvinden in heel Europa.

Computers

Het artikel over zuiniger omgaan met computers werd geschreven door hoogleraar Computationele astrofysica Simon Portegies Zwart. Portegies Zwart somt vijf winstpunten op: ‘Doe je dagelijkse werk, zoals mailen en teksten schrijven, op een simpele laptop. Als je een supercomputer gebruikt, ga dan niet tot de volledige capaciteit. Als je op een snel werkstation rekent, overklok die computer dan niet. Gebruik voor je berekeningen en simulaties speciale computers met hardware op basis van grafische kaarten. En, heel belangrijk: programmeer niet in Python als je grote berekeningen wilt doen.‘

Veel sterrenkundigen zullen het pleidooi voor minder Python niet leuk vinden, denkt Portegies Zwart. Die programmeertaal is namelijk gebruiksvriendelijk en er zijn veel verzamelingen met gratis stukken code die sterrenkundigen in hun eigen programma’s kopiëren. Portegies Zwart roept op om de programmeercolleges voor studenten minder te laten focussen op Python en meer op programmeertalen die veel efficiënter met de processor van de computer omgaan.

Publicaties