Minimaliseren en beperken van risico’s vormen de kern van een bedrijfsstrategie. Daarbij is analyse de sleutel tot het goed omgaan met risico’s in het bedrijfsleven. Omgaan met potentiële bedreigingen en goed geïnformeerd zijn hierover is onmogelijk zonder studie en evaluatie. Er zijn legio theorieën en adviezen van deskundigen over risicoanalyse met veel verschillende benaderingen en tactieken. Toch is het tegenwoordig heel duidelijk dat een onderneming haar risico aanzienlijk kan verlagen door haar analyse te richten op haar duurzaamheid, of op zijn minst duurzaamheid in de analyse op te nemen. Maar dat een bedrijf zijn risico aanzienlijk kan verlagen door zijn analyse op zijn duurzaamheid te concentreren, of in ieder geval op te nemen is een ding wat zeker is. Risicobeheer en risicobeperking zijn, in hun meest eenvoudige definities, de praktijken en strategieën om mogelijk nadelige effecten van een uitkomst te verminderen. Meestal gaat het namelijk om risico’s die op de een of andere manier te voorzien zijn.
Het risico van niet-duurzaam zijn
Er zijn veel factoren om in risicoanalyses op bedreigingen te anticiperen, maar consumentengedrag is bijna altijd een hele belangrijke factor. Dus als u bijvoorbeeld opmerkt dat de vraag van consumenten naar duurzame retail producten binnen uw bedrijf toeneemt, en u zich heeft verdiept in wat consumenten tegenwoordig verwachten van de duurzaamheid van retailmerken, dan moet u misschien juist kijken naar het risico wat zich voordoet wanneer u niet overgaat op het maken van duurzame producten.
De omschakeling zal ongetwijfeld ervoor zorgen dat de productiekosten stijgen, waardoor de omzet kan dalen en/of u gedwongen wordt de prijzen te verhogen, maar het zou ook uw marktaandeel kunnen vergroten en juist tot een omzetstijging kunnen leiden.
Er zijn dus meerdere scenario’s. Zo kunt u een risico nemen door helemaal niet over te schakelen op duurzame producten, of het risico vermijden en juist gaan investeren in het maken van duurzame producten. Mocht u het risico iets willen beperken dan kunt u ook kiezen voor het opnemen van slechts enkele duurzame producten in uw assortiment, of het risico op de een of andere manier proberen over te dragen aan een derde partij, bijvoorbeeld via licentie- of partnerschapsovereenkomsten.
Er zijn natuurlijk ook nog onvoorspelbare risico’s waar u rekening mee moet houden, zoals een natuurramp die een belangrijke leverancier wegvaagt op een moment dat er geen alternatieven voorhanden zijn. Maar net als bij de voorspelbare risico’s moet u sowieso een supply chain analyse doen om te bepalen hoe uw bedrijf hierop reageert en hoe u deze risico’s beperkt.
Risicoanalyse begint in de toeleveringsketen
Als uw bedrijf een toeleveringsketen heeft, is het analyseren daarvan essentieel voor risicobeperking – niet alleen omdat de toeleveringsketen meestal de bron is van de meest impactvolle risico’s, maar ook omdat deze vaak waardevolle gegevens en analyses geeft. Door elke fase en elke stap van uw toeleveringsketen te monitoren, van grondstoffen tot aan levering van het eindproduct, verzamelt u relevante data. Deze datasets kunt u vervolgens evalueren en vergelijken en zo zult u potentiële risico’s eerder herkennen, denk aan een leverancier die ineens een spil in de keten is geworden of de toenemende inefficiëntie van een faciliteit.
Uw toeleveringsketen kan ook de plaats zijn waar u de eerste tekenen van terugslag ziet als gevolg van een risico dat niet eerder kon worden voorzien. Deze ‘nieuwe risico’s’ verschijnen vaak eerst als anomalieën in de analyses die geen steek lijken te houden en moeten verder worden onderzocht. Zodra een ‘nieuw risico’ een crisis wordt, zijn betrouwbare supply chain-analyses van essentieel belang voor elk team dat werkt aan het evalueren en veranderen van de impact en het navigeren door de crisis.
Duurzaamheid als kader voor software voor risicobeheer
Supply chain-analyse kan behoorlijk lastig lijken. Het vereist niet alleen het in kaart brengen van elke fase, iedere leverancier en al hun toeleveranciers, maar ook het consequent verzamelen van gegevens voor analyses, en het regelmatig beoordelen van deze analyses.
Zo kunt u risico’s in de waardeketen beoordelen en analyseren met behulp van een software:
- Kies een goede software om gegevens uit de waardeketen te verwerken.
- Kies een kader voor de verzamelde gegevens dat kan helpen de informatie te ordenen en te benchmarken.
- Verzamel gegevens van belanghebbenden, zoals leveranciers, portfoliobedrijven of productiefaciliteiten;
- Organiseer ze voor analyse.
- Probeer inzicht te krijgen in welke belanghebbenden een hoger risico vormen voor uw organisatie.
Gelukkig zijn er tal van technische oplossingen en leveranciers die goed kunnen helpen met het opzetten en beheren van een systeem voor supply chain-analyse.
Geautomatiseerde gegevensverzameling kan daarbij enorm helpen, net als gedigitaliseerde crowdsourcing voor het verzamelen van informatie van werknemers en de beoordeling van externe leveranciers. Een digitaal dashboard kan al die gegevens en informatie omzetten in gemakkelijk te begrijpen grafieken en afbeeldingen die gebruikers op hun beurt weer kunnen instellen en vervolgens kunnen verschuiven naar verschillende visualisaties. Het is een geweldige manier om de gegevens te lezen en te begrijpen. Maar uiteindelijk, als er een systeem voor de analyse van de toeleveringsketen is opgezet en is onderhouden, zijn er wel parameters nodig voor de beoordeling ervan.
Gewoon ‘zoeken naar risico’s’ is te vaag en dus riskant. Het is al lang bekend dat duurzaamheid in de waardeketen de bedrijfswaarde verhoogt. Alleen al het werken aan duurzaamheid stimuleert goede bestuurspraktijken in bedrijfsstructuren, wat een tegengif is voor de meeste risico’s. Alleen al het voordeel van inzicht hebben in welke actoren in uw waardeketen een hoog risico voor u vormen, betekent dat u weet waar u moet beginnen met zoeken, en waar u uw inspanningen op moet richten om risicovolle zaken tot een minimum te beperken.
Risicobeperking door een duurzame toeleveringsketen
Door te zorgen voor een duurzame toeleveringsketen beschermt u zich tegen een heleboel verschillende risico’s. Het minimaliseert de kans op onderbrekingen in de toeleveringsketen als gevolg van milieu- of arbeidsproblemen. Een leverancier kan niet worden gesloten wegens vervuiling of staking als u ervoor zorgt dat ze een goed beleid voeren inzake de behandeling van afval en de behandeling van hun werknemers. Ook helpt het om te anticiperen op en aan te passen aan overheidsvoorschriften. Wanneer u aan de slag gaat met het documenteren en verkleinen van de ecologische voetafdruk van uw toeleveringsketen, zult u niet voor verrassingen komen te staan als nieuwe wetten dit vereisen. En het voorkomt mogelijke reputatieschade aan uw bedrijf. Door uw toeleveringsketen volledig transparant in kaart te brengen, krijgt u een volledig inzicht in uw waardeketen en legt u in feite al uw kaarten op tafel zodat belanghebbenden deze kunnen zien.
Onderzoek naar duurzaamheid is de manier om risico’s te minimaliseren
Analyse vermindert risico’s. En aangezien de waardeketen van een bedrijf een van de belangrijkste bronnen voor risico is, moet die worden beoordeeld. U moet weten wat er gaande is in uw toeleveringsketen of uw eigen activiteiten om op de hoogte te zijn van en om te gaan met potentiële bedreigingen. Door die beoordeling te baseren op de duurzaamheidsnormen krijgt de analyse een goed kader. Het stelt u in staat potentiële gevaren en valkuilen te zien, en zo risico’s te minimaliseren en te beperken.
Frida Emilsson, Founder Worldfavor
Op 11 november spreekt Frida Emilsson van WorldFavor om 14.00 tijdens een themasessie op het 20ste Nationaal Sustainability Congres.