FREITAG, de tassenfabrikanten gevestigd in Zürich, houden niet van halve maatregelen. Om ervoor te zorgen dat hun iconische tassen – gemaakt van gebruikt vrachtwagenzeil – in de toekomst niet alleen gerecycled maar ook eindeloos recyclebaar zijn, slaan zij de handen ineen met een select groepje industriële partners voor de ontwikkeling van een vrachtwagenzeil dat volledig voldoet aan circulariteits criteria. FREITAG kijkt ernaar uit om binnenkort hun eigen materiaalkringloop te kunnen sluiten en zo het Europese wegtransport groener te maken.

FREITAG denkt en handelt in cycli: dat is al meer dan 25 jaar de bedrijfsfilosofie. «Tegenwoordig richten we ons vooral op hoe we de wegtransport industrie kunnen voorzien van circulair materiaal. Dat zou ons als bedrijf namelijk ook in staat stellen om in eindeloze cycli te kunnen handelen», aldus FREITAG’s mede-oprichter Daniel Freitag. Op het gebied van textiel heeft FREITAG dit doel al behaald: hun 100% composteerbare kledinglijn F-ABRIC wordt van begin tot eind door het merk zelf ontwikkeld.

Van een tweede leven, naar een eeuwig leven

Na vijf tot tien jaar op de weg krijgen vrachtwagenzeilen een nieuw, lang leven als FREITAG tassen. Deze levensloop wordt nog meer verlengd dankzij reparatie services en een online ruilplatform. Maar op een gegeven moment is zelfs de allersterkste tas total loss. En wanneer dat eindelijk gebeurt, rest er nog maar één laatste exit: de vuilverbrandingsoven. «In Zürich genereert deze laatste in elk geval nog een beetje verwarming voor ons hoofdkantoor, waar de productie van onze vrachtwagenzeil tassen plaatsvindt», aldus medeoprichter Markus Freitag. «Maar het zou natuurlijk zoveel beter zijn als we afgedankte vrachtwagenzeilen niet alleen een tweede, maar ook een eeuwig leven konden geven.»

Een nieuw type materiaal

Iets meer dan een jaar geleden besloot FREITAG om de wielen in beweging te zetten en een nieuw type zeildoek te ontwikkelen dat zou voldoen aan strikte circulariteits criteria. Het beoogde materiaal moest net zo robuust, duurzaam, waterafstotend en praktisch zijn als het bestaande van PVC. En in plaats van in de prullenbak, zou het nieuwe zeil aan het einde van de rit in een biologische of technische kringloop terechtkomen. Alwaar het op een dag biologisch zal ontbinden, of anders afgebroken wordt tot technische bestanddelen waaruit nieuwe zeilen of andere producten kunnen worden gemaakt.

The tarpaulin revolution

Als onderdeel van deze zoektocht in een voor hen nog onbekend gebied, heeft FREITAG twee Circulair Technologen aangesteld. Dit projectteam is binnen de FREITAG toeleveringsketen op zoek gegaan naar interessante en geïnteresseerde partners met de benodigde expertise op het gebied van materialen, chemicaliën en composiet. Samen met bedrijven en instellingen op het gebied van circulariteit en materiaaltesten is een collectief samengesteld van zeer gemotiveerde partners, op weg naar wat FREITAG de tarpaulin revolution noemt. De rol van FREITAG hierin laat zich het best omschrijven als die van creatief brein, bezielende kracht of spirituele bijrijder.

Compromisloze eisen

Al snel werd duidelijk dat zelfs een nieuw circulair zeil op dezelfde manier zou moeten worden gemaakt als bestaande materialen: een robuuste stof en een zachte, water- en vuilafstotende coating van synthetisch of organisch plastic. De grote vraag is echter nog steeds: hoe kunnen deze twee hoofdcomponenten – gezamenlijk of afzonderlijk – worden hergebruikt of gecomposteerd? Het collectief heeft al enkele antwoorden op deze vraag gevonden. Om ervoor te zorgen dat het door FREITAG geproduceerde zeil straks daadwerkelijk voldoet aan de circulariteits criteria, wordt deze geëvalueerd volgens de Cradle to Cradle®-methode* door innovatiepartner EPEA – Part of Drees & Sommer. «Door zo’n compromisloze eis te stellen aan de circulariteit van het zeil, maken we het onszelf niet bepaald gemakkelijk», aldus Anna Blattert, een van de twee circulair technologen in dienst van FREITAG. Desalniettemin beschikt het team al over de eerste prototypen van verschillende stoffen en coating materialen. De tests die tot nu toe zijn uitgevoerd hebben verrassend positieve resultaten opgeleverd. «Ik ben bijzonder verheugd te kunnen zeggen dat het biologisch gebaseerde coating materiaal in sommige gevallen zelfs beter heeft gepresteerd dan conventionele synthetische stoffen in praktische stresstests. We willen zeker verder op deze weg, ook al komt er nog veel meer ontwikkelingswerk bij kijken», aldus Bigna Salzmann, eveneens circulair technoloog bij FREITAG.

*EPEA – Part of Drees & Sommer evalueert materialen door middel van de Cradle to Cradle® methode, waarbij de nadruk ligt op de gezondheid van materialen voor zowel mens als natuur, technische recyclebaarheid en de implementatie van een take-back systeem.

Het sluiten van de kringloop

«De hele transport- en logistieke sector heeft momenteel te maken met disruptieve veranderingen. Autonome vrachtwagens, digitalisering en elektrische aandrijving zullen de logistiek van transport ingrijpend veranderen. Wat de industrie nu nog mist, is een materiaal met een gesloten kringloop dat grote potentie heeft voor de toekomst. Daar springen we in de bres. En als restrecyclers van het materiaal worden we gedreven door een zekere mate van eigenbelang», zegt Oliver Brunschwiler, Company Lead. FREITAG is ervan overtuigd dat een circulaire vorm van zeildoek binnenkort werkelijkheid zal worden op transit routes. De tassen makers zetten alles op alles om ervoor te zorgen dat al in 2022 een eerste zeil-prototype op een vrachtwagen kan worden gemonteerd. Toch is het moeilijk te voorspellen wanneer een volledig circulair dekzeil in serieproductie zal gaan. Maar als het aan FREITAG ligt zou het niet veel langer moeten duren. Er zijn immers eerst vijf lange transport jaren nodig voordat er eindelijk tassen uit het zeil kunnen worden gesneden: de eerste FREITAG-tassen die uit een gesloten kringloop komen.

Foto: Circulair technologen Anna & Bigna, FREITAG