De Europese Commissie is ingenomen met het voorlopige akkoord dat gisteravond tussen het Europees Parlement en de Raad is bereikt over de verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten. Het zal ertoe bijdragen dat duurzame producten de nieuwe norm in de EU worden, door ze langer te laten meegaan, efficiënter gebruik te maken van energie en hulpbronnen, gemakkelijker te repareren en te recyclen, minder zorgwekkende stoffen bevatten en meer gerecycled materiaal bevatten. Het zal ook het gelijke speelveld voor duurzame producten op de interne markt van de EU verbeteren en het mondiale concurrentievermogen van bedrijven die duurzame producten aanbieden, versterken.

Van duurzame producten de norm maken

De nieuwe wet bouwt voort op de bestaande richtlijn inzake ecologisch ontwerp, die al bijna 20 jaar met succes de verbetering van de energie-efficiëntie van producten in de EU heeft aangestuurd. Het zal het mogelijk maken geleidelijk prestatie- en informatievereisten vast te stellen voor belangrijke producten die in de EU in de handel worden gebracht.

De Commissie zal een lijst van producten vaststellen en regelmatig bijwerken op basis van een grondige analyse en criteria die met name verband houden met de klimaat-, milieu- en energie-efficiëntiedoelstellingen van de EU. Op die manier zal de Commissie zorgen voor voorspelbaarheid en transparantie met betrekking tot welke producten wanneer dat het geval is. Prioriteit zal worden gegeven aan producten met een grote impact, waaronder textiel (met name kleding en schoeisel), meubilair (met inbegrip van matrassen), ijzer en staal, aluminium, banden, verf, smeermiddelen en chemicaliën, alsook energiegerelateerde producten, ICT-producten en andere elektronica.

De nieuwe eisen inzake ecologisch ontwerp zullen verder gaan dan energie-efficiëntie en gericht zijn op het stimuleren van circulariteit, waaronder:

  • duurzaamheid, herbruikbaarheid, verbeterbaarheid en repareerbaarheidvan producten
  • aanwezigheid van chemische stoffen die hergebruik en recycling van materialen belemmeren
  • energie- en hulpbronnenefficiëntie
  • gerecycleerde inhoud
  • koolstof- en ecologische voetafdruk
  • beschikbare productinformatie, met name een digitaal productpaspoort.

De nieuwe verordening bevat ook nieuwe maatregelen om een einde te maken aan de verspillende en milieuschadelijke praktijk van het vernietigen van niet-verkochte consumptiegoederen. Bedrijven zullen maatregelen moeten nemen om deze praktijk te voorkomen, en de medewetgevers hebben een rechtstreeks verbod ingevoerd op de vernietiging van onverkochte textiel- en schoenproducten, met afwijkingen voor kleine ondernemingen en een overgangsperiode voor middelgrote ondernemingen. In de loop der tijd kunnen, indien nodig, andere sectoren onder een dergelijk verbod vallen.

Bovendien zullen grote ondernemingen elk jaar moeten bekendmaken hoeveel niet-verkochte consumptiegoederen zij zich ontdoen en waarom. Dit zal bedrijven naar verwachting sterk ontmoedigen om aan deze praktijk deel te nemen.

Betere informatie voor consumenten

Meer informatie over de duurzaamheidskenmerken van producten zal beschikbaar worden gesteld, onder meer via een „digitaal productpaspoort” dat consumenten en bedrijven zal helpen duurzamere productkeuzes te maken en de autoriteiten zal helpen de naleving van de wettelijke vereisten te verbeteren.

Het „paspoort” wordt een gemakkelijk toegankelijk label voor producten dat onmiddellijk toegang geeft tot informatie over de duurzaamheid van het product.  Het zal niet alleen nuttig zijn voor consumenten, maar ook voor douane- en markttoezichtautoriteiten.

Aanvullende productinformatie kan ook worden verstrekt via etiketten, vergelijkbaar met het algemeen erkende EU-energielabel dat momenteel voor veel energiegerelateerde producten geldt, en kan bijvoorbeeld worden gebruikt om een repareerbaarheidsscore te tonen.

Volgende stappen

Het Europees Parlement en de Raad moeten de nieuwe verordening nu formeel aannemen. Zodra de verordening is aangenomen, treedt zij in werking op de20e dag volgende op die van haar bekendmaking in het Publicatieblad.

Daarna zal het eerste werkplan in het kader van de nieuwe verordening inzake ecologisch ontwerp voor duurzame producten worden vastgesteld, waarin zal worden vastgesteld op welke producten het doelwit zou zijn.