E-commerce heeft gemiddeld een lagere milieu-impact dan fysieke verkoop. Verschillen in de uitstoot worden vooral bepaald door winkelproductiviteit, afgelegde afstand tot de winkel, retourpercentages en het gewicht van verpakkingen. Dit blijkt uit een groot Europees onderzoek gedaan naar de milieu-impact van online en fysieke retail. Internationaal management adviesbureau Oliver Wyman en de universiteit van St. Gallen hebben in opdracht van Amazon onderzoek uitgevoerd naar de milieueffecten van e-commerce en de fysieke verkoop van non-food producten in 8 landen: Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Polen, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk. Er werd gekeken naar een analyse van officiële statistieken van Eurostat, Euromonitor en nationale statistische instituten, onafhankelijke enquêtes die in 2020 zijn uitgevoerd door retailers en een CO2-uitstoot model. Daaruit bleek dat e-commerce tot minder CO2 -uitstoot, verkeer en landgebruik leidt dan fysieke retail.

Minder uitstoot

Online winkelen leidt tot 1,5 á 2,9 keer minder uitstoot van broeikasgassen dan fysiek winkelen. Verschillen in de uitstoot worden vooral bepaald door winkelproductiviteit, afgelegde afstand tot de winkel, retourpercentages en het gewicht van verpakkingen. Van de drie productcategorieën die onderzocht waren (fashion, boeken en consumentenelektronica), hadden fashionitems het meeste CO2 -uitstoot.

Wanneer een pakket per vrachtwagen bezorgd wordt vanuit een distributiecentrum dat heel Europa bedient, wordt er maar 30 gram meer CO2 uitgestoten dan wanneer het pakket bezorgd wordt vanuit een nationaal distributiecentrum. Dit is 4 procent van de totale uitstoot van het pakket.

Verkeer en landgebruik

Hoewel e-commerce voertuigen nodig heeft om te kunnen bezorgen, neemt het totale autoverkeer door e-commerce juist af met 4 tot 9 keer het aantal voertuigen dat voor e-commerce de weg op gaat. In stedelijke gebieden zoals Parijs, Berlijn en Londen zijn e-commerce leveringen bijvoorbeeld 0,5 procent van het totale verkeer, terwijl fysieke detailhandel 11 procent van het totale verkeer veroorzaakt. De CO2 uitstoot van het transport is met de jaren wel toegenomen doordat fulfilmentcentra geleidelijk uit de Europese stadscentra zijn verwijderd.

De hoeveelheid land die gebruikt wordt door e-commerce is lager dan voor fysieke winkels, wanneer logistiek, verkoopruimte en bijbehorende parkeerplaats worden meegerekend. E-commerce logistiek bezet slechts 0,3 procent van de bebouwde grond in Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

Voor retailers

Het onderzoek biedt retailers, zowel met online als fysieke verkoop, handvatten om hun CO2 uitstoot te verminderen. Dit kan door de volgende acties:

  • Gebouwen ontwerpen met energiezuinige verlichtings- en verwarmingssystemen. Waar mogelijk gebruik maken van hernieuwbare energie in magazijnen en winkels. Energieverbruik is de oorzaak van 20 procent van de uitstoot van online verkoop en bij fysieke verkoop zelfs 60 procent.
  • Gebruik van transportmiddelen die zijn aangepast aan de energiemix van het land. De energiemix van Duitsland leidt bijvoorbeeld tot de uitstoot van meer broeikasgassen dan die van Frankrijk, omdat Duitsland sterk afhankelijk is van bruinkool in de energielevering. De Nederlandse energiemix is nog vooral afhankelijk van aardgas. Goederenvervoer is goed voor 44 procent van de uitstoot van online winkelen en 4 procent van fysiek winkelen.
  • Grote winkels buiten de stad aansluiten op het openbaar vervoer of showrooms dichter bij stadscentra plaatsen.
  • Klanten aanmoedigen om meerdere aankopen in één keer te doen. Door aankopen te bundelen wordt 30 tot 35 procent van de totale uitstoot van zowel online als offline winkelen aangepakt.
  • Optimaliseren van de supply chain door producten zo dicht mogelijk bij de eindconsument op te slaan. Last-mile delivery is goed voor 26 procent van de totale uitstoot van de e-commerce.
  • Optimaliseren van de verpakking, die goed is voor 10 tot 15 procent van de totale uitstoot van e-commerce.

Voor consumenten

Consumenten van non-foodproducten kunnen hun CO2 -uitstoot bij online aankopen tot 46 procent verminderen en bij aankopen bij fysieke winkels tot 30 procent door de volgende acties:

  • Door online te bestellen of naar winkels in de buurt te wandelen in plaats van naar winkels te rijden.
  • Door meerdere producten in 1 keer te kopen en minder te retourneren (zowel online als offline).
  • Door online te bestellen bij retailers met nationale of Europese distributiecentra om luchtvracht over lange afstanden te vermijden.

Is dit nieuws?

In opdracht van Thuiswinkel.org deden TNO en de Hogeschool van Amsterdam eind 2019 in Nederland een gelijksoortig onderzoek. In dit onderzoek wordt gekeken naar het effect van verschillende winkelmogelijkheden op de hoeveelheid CO2 uitstoot. Daaruit blijkt dat de duurzaamste manier van winkelen is om lopend of met de fiets naar een afhaalpunt of winkel te gaan. De auto pakken om één pakket of boodschap op te halen is de slechtste keuze. Online bestellen is een betere optie, zelfs als de bestelling thuis bezorgd wordt.

Het Europese onderzoek kijkt naar verschillende typen milieu-impact: CO2 uitstoot, verkeer en landgebruik. Er wordt gebruik gemaakt van een grote hoeveelheid openbare gegevens uit 8 verschillende Europese landen, nieuwe enquêtes en nieuwe CO2 uitstoot rekenmodellen. In tegenstelling tot het onderzoek van TNO en de HvA, wordt er niet gekeken naar afhaalpunten.