Op donderdag 20 maart overhandigde Fossielvrij NL een petitie met ruim 43.000 handtekeningen aan een groep Europarlementariërs, waaronder Bas Eickhout. De petitie roept op fossiele schepen en vliegtuigen uit de Taxonomie – dé Europese lijst met duurzame investeringen – te halen. Vergezeld door een mega-koekoeksei beeldt Fossielvrij NL de lucht- en scheepvaartlobby uit: door vliegtuigen en cruiseschepen in het groene nest te leggen, wordt de groei van de fossiele vloot gefinancierd ten koste van echte klimaatoplossingen. Fossielvrij NL is hierover ook een rechtszaak gestart.
De Taxonomie, onderdeel van de EU’s Green Deal, is opgericht om duurzame investeringen te sturen. Sinds 2023 zijn ook fossiele schepen en vliegtuigen op de lijst toegevoegd. Boris Schellekens, campaigner bij Fossielvrij NL: “Lobbyisten hebben gebruikgemaakt van een sluwe koekoeksstrategie: net als de koekoek in de natuur zijn ze erin geslaagd hun fossiele ‘eieren’ in de Taxonomie te nestelen. Banken en pensioenfondsen die op deze lijst vertrouwen om duurzame investeringen te identificeren, worden nu door deze greenwashing misleid. Zo worden echte groene alternatieven uit het ‘nest’ geduwd, want geld kan slechts één keer worden uitgegeven.”
43.000 stemmen tegen greenwashing
Meer dan 43.000 mensen door heel Europa tekenden een petitie – opgezet door Fossielvrij NL – waarin wordt geëist dat de Europese Unie fossiele schepen en vliegtuigen van de groene lijst haalt.
Boris Schellekens: “Onze boodschap is glashelder: fossiele schepen en vliegtuigen als groen bestempelen? Dat is greenwashing ten top. We zijn ook een rechtszaak gestart, maar het zou niet aan de rechters moeten zijn om dit te stoppen. Het Europese Parlement heeft de macht én de verantwoordelijkheid om deze greenwashing te stoppen en de Taxonomie te gebruiken waarvoor ‘ie bedoeld is: klimaatoplossingen.”
Actie in Brussel met mega-ei
Op donderdag 20 maart werd de petitie bij het Europees Parlement aangeboden aan onder andere Bas Eickhout, co-voorzitter van De Groenen/EVA en Gerben-Jan Gerbrandy, vice-voorzitter van Renew Europe. Vergezeld met een groot koekoeksei laten klimaatorganisaties Fossielvrij NL, 350.org, Opportunity Green, Protect Our Winters en Dryade zien wat de EU doet wanneer ze de deur openen naar lobbyisten: ze voeden de verkeerde jongen op en verwaarlozen hun eigen kinderen – échte klimaatoplossingen.
Omnibus-wet: een nieuw gevaar
De nieuwe Omnibus-wet in de maak roept bovendien veel nieuwe vraagtekens op: hoewel het beoogt de Taxonomie te vereenvoudigen, zet het juist de deur verder open naar nog meer fossiele koekoekseieren, volgens Schellekens.
“Onder het mom van vereenvoudiging maakt deze wet het juist makkelijker om fossiele projecten als duurzaam te bestempelen. Zo schiet de Taxonomie juist haar doel voorbij. Kort gezegd: met de Omnibus-wet komen alleen nog maar meer fossiele koekoekseieren in het duurzame nest.
Rechtszaak
Met een coalitie van NGO’s heeft Fossielvrij NL de Europese Commissie voor de rechter gedaagd vanwege het besluit om fossiele vliegtuigen en schepen op te nemen in de EU Taxonomie. De coalitie bestaat naast Fossielvrij NL uit Dryade en Protect our Winters Austria, en wordt ondersteund door juridische experts Opportunity Green en CLAW.
In januari 2024 spanden de vijf NGO’s een officieel verzoek aan de Europese Commissie om de criteria te herzien; een verzoek dat vervolgens in juni 2024 door de Europese Commissie werd verworpen. Nadat de Europese Commissie weigerde om de criteria te herzien, hebben de vijf NGO’s op 27 augustus 2024 een rechtszaak aangespannen aan het Europese Hof van Justitie. De zittingsdagen zullen eind 2025 plaatsvinden.
