Het Europees Parlement heeft aanbevelingen aangenomen om een volledig circulaire economie te bereiken tegen 2050. “Dat is nodig om deze crisis te boven te komen”, klinkt het. De verduurzaming van de textielindustrie speelt onder meer een belangrijke rol. Nederlands Europarlementariër en rapporteur Jan Huitema (VVD) heeft in het Europees Parlement een nieuw actieplan voor de circulaire economie voorgesteld. Zijn rapport met aanbevelingen voor een circulaire economie tegen 2050 werd gisteren (10 februari) aangenomen door een overgrote meerderheid, met 574 stemmen voor, 22 stemmen tegen en 95 onthoudingen.

Het rapport van de Europarlementariër is een reactie op het Actieplan voor een circulaire economie van de Europese Commissie. Met dit rapport moet een einde komen aan de ‘take-make-waste’-samenleving en moeten er bindende doelen voor gerecycleerde materialen komen.

“Nu maken we gebruik van natuurlijke hulpbronnen, maken daar een product van, gebruiken dat product een paar keer en gooien het dan weg als afval”, zegt rapporteur Jan Huitema. “Dat wordt gestort of verbrand. Of het gaat ergens anders heen, maar het wordt in elk geval niet hergebruikt.”

Goed voor het milieu, goed voor de economie

Dat moet anders, klinkt het in zijn rapport: binnen een circulaire economie wordt de levensduur van producten verlengd zodat er minder nood is aan nieuwe, uitputtelijke grondstoffen. Dat is niet enkel goed voor het milieu, maar ook voor de economie, klinkt de redenering.

In het plenaire debat dat voorafging aan de stemming, op 9 februari (gisteren), benadrukten de leden dat de doelen van de Green Deal alleen te bereiken zijn via een circulaire economie. Dat bevestigt rapporteur Huitema in de persbriefing. “We moeten een circulaire economie creëren om te kunnen concurreren”, zegt hij.

Kwetsbaarheid van de toelevering

“Europa bevindt zich in een ongekende economische en gezondheidscrisis, die de kwetsbaarheid van de internationale toeleveringsketens aan het licht heeft gebracht. Het stimuleren van nieuwe innovatieve bedrijfsmodellen zal op zijn beurt leiden tot de nieuwe economische groei en werkgelegenheid die Europa nodig heeft om deze crisis te boven te komen.”

“Als continent hebben we niet veel grondstoffen of primaire hulpbronnen en ook op vlak van lage lonen kunnen we niet concurreren met productielanden”, benadrukt Huitema. “Maar waar we wel kunnen mee concurreren, is het gebied van kennis, technologie en innovatie. In een circulaire economie is dat juist het belangrijkste.”

Volgens het rapport kan een circulaire economie nieuwe banen en kansen creëren. Bestaande wetgeving over afval moet geïmplementeerd worden en verdere maatregelen zijn nodig voor belangrijke sectoren en producten, zoals textiel, plastics, verpakkingen en elektronica.

100 miljard kledingstukken

Vooral de textielindustrie krijgt bijzondere aandacht binnen het actieplan voor de circulaire economie. “Het is niet verwonderlijk dat dat hoog op de Europese agenda staat, want jaarlijks worden wereldwijd maar liefst 100 miljard kledingstukken geproduceerd”, zegt Mariska Zandvliet, voorzitter van EuRIC Textiles, die gevraagd is om de realisatie van circulariteit in de textielketen in de praktijk toe te lichten. Daarvan wordt minder dan 1 procent gerecycleerd.

De Europese Commissie bereidt momenteel een nieuwe EU-Strategie voor Textiel voor, waarin een circulaire economie centraal zal staan. Het is alvast beslist dat de selectieve inzameling van textiel verplicht zal worden in alle Europese lidstaten vanaf 2025. “Alle lidstaten zullen vanaf dan een centraal inzamelpunt moeten hebben”, zegt Zandvliet. 

“Momenteel is er weinig vraag naar gerecycleerde vezels”, zegt ze daarbij. “De huidige kwaliteit van goedkoop textiel leent zich daar ook moeilijk voor. Bedrijfseconomisch moet het interessant worden om te recycleren. Daar kan goed beleid toe bijdragen, door degelijke kwaliteit en recycleerbaarheid te belonen. Zo kan de vraag naar gerecycleerde vezels toenemen.” 

Nieuw katoen ontwikkelen

Voor de Europese Unie is het al langer menens om circulaire economie te promoten in vervuilende industrieën zoals de textielsector. Eind vorig jaar financierde de EU het New Cotton Project, een samenwerkingsverband tussen merken, fabrikanten, leveranciers, innovatoren en onderzoeksinstituten om een geregenereerde textielvezel, die aanvoelt als katoen, te ontwikkelen en te commercialiseren. 

Volgens de Europese Unie is er dringend nood aan nieuwe technologie om duurzame grondstoffen te produceren en daarmee aan de slag te gaan. Het pompte 6,7 miljoen euro in het project, dat als doel heeft de cirkel van de mode-industrie te sluiten.

In totaal zijn er twaalf deelnemers betrokken in het New Cotton Project, gaande van merken zoals Adidas en H&M, die met de nieuwe vezel aan de slag kunnen, tot universiteiten zoals de Finse Aalto University. De Finse biotechnologiegroep Infinited Fibre Company zal een cruciale rol spelen in het project: drie jaar lang zal het textielafval verzamelen en sorteren, onder meer door ophaling in de winkels van de betrokken merken, om het dan te regenereren tot de nieuwe textielvezels. Andere partners voor het project komen uit Portugal, Zweden, Duitsland, Nederland, Slovenië en Turkije.

“Het overgrote deel van de CO2-uitstoot en elektriciteitsverlies komt doordat we natuurlijke hulpbronnen ontginnen”, zegt rapporteur Huitema nog. “De impact van producten op ons milieu wordt voor 80 procent bepaald in de ontwerpfase. Naar verwachting verdubbelt het wereldwijde verbruik van grondstoffen in de komende veertig jaar. Zonder in te zetten op de circulaire economie gaan we de doelstellingen van de Green Deal niet halen”, concludeert de Europarlementariër.

Foto: Jan Huitema