De grote beursondernemingen en de grote institutionele beleggers hebben een gedeelde verantwoordelijkheid om de grote maatschappelijke uitdagingen van dit moment aan te pakken. We moeten in de relatie tussen beursondernemingen en institutionele beleggers niet langer uitgaan van tegengestelde, maar van collectieve belangen en langetermijnverbondenheid. Het is hierbij zaak dat institutionele beleggers meer gaan investeren in betrokkenheid bij de ondernemingen waarin wordt belegd (stewardship). En dat beursondernemingen een welwillende houding hebben om met institutionele beleggers en andere stakeholders een open, constructieve dialoog aan te gaan. Dit is het doel van de onlangs door Eumedion gepresenteerde discussiepaper over de herijking van het Nederlandse stakeholdersmodel en de rol van institutionele beleggers.
Het paper bevat aanbevelingen aan onder meer Nederlandse institutionele beleggers, beursondernemingen en de wetgever om tot een verbeterde governancerelatie tussen institutionele beleggers en Nederlandse beursondernemingen te komen. Het green paper staat centraal tijdens het Eumedion-symposium van 6 november. Eumedion nodigt alle belanghebbenden uit om tijdens of na dat symposium op het green paper te reageren. Eumedion zal dan, mede op basis van de input van alle reacties van belanghebbenden, in de loop van 2025 het definitieve position paper opstellen en presenteren.
Om ervoor te zorgen dat institutionele beleggers zich meer als ‘rentmeesters’ of ‘stewards’ van beursondernemingen opstellen, worden grote pensioenfondsen en verzekeraars aangespoord om te bezien of meer focus en concentratie kan worden aangebracht in (een substantieel deel van) de beursgenoteerde aandelenportefeuille. Een meer geconcentreerde aandelenportefeuille zal leiden tot grotere aandelenbelangen in individuele ondernemingen. Omdat er dan meer risicodragend vermogen op het spel staat, zal dit van nature een impuls geven aan de betrokkenheid van deze institutionele beleggers bij de ondernemingen in deze meer geconcentreerde aandelenportefeuille. Echt ‘rentmeesterschap’ impliceert dat de belegger een volwaardige gesprekspartner is voor de bestuurders en de commissarissen van de desbetreffende onderneming. Noodzakelijke voorwaarde hiervoor is dat er bij de ‘rentmeester-belegger’ voldoende kennis, senioriteit, ervaring en capaciteit aanwezig is om de strategie, het beleid en het waardecreërend vermogen van de ondernemingen waarin wordt belegd grondig te analyseren en om hierover de dialoog met de ondernemingsleiding aan te gaan. Daarnaast wordt aanbevolen dat institutionele beleggers zoveel mogelijk met gelijkgezinde institutionele beleggers samenwerken.
Eumedion staat ervoor open dat nieuwe of bestaande Nederlandse beursondernemingen opteren voor nieuwe governancestructuren. In dat kader kan worden gedacht aan het zogenoemde rentmeesterschapsmodel (ook wel steward owned model genoemd). Daarnaast kunnen ondernemingen ervoor kiezen om de langetermijn, maatschappelijke en/of sociale waarden te verankeren in de statutaire doelomschrijving (purpose) of om een zogenoemde B Corporation te worden. Verder kan worden overwogen om een zogenoemde maatschappelijke raad in te stellen als dit past bij de aard, identiteit, karakter en/of missie van de desbetreffende onderneming. Ondernemingen kunnen deze governancestructuren nu al kiezen; nieuwe wetgeving is niet nodig. Eumedion en haar deelnemers kunnen dergelijke nieuwe governancestructuren ondersteunen zolang gewaarborgd is dat (minderheids)aandeelhouders een volwaardig rol kunnen spelen in het systeem van checks and balances binnen de onderneming en het zogenoemde one share, one vote-beginsel wordt toegepast.
