Na een waarschuwing van het Europees Bureau van Consumentenverenigingen (BEUC), hebben de Europese Commissie en de consumentenautoriteiten van de EU (het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming, CPC) brieven gestuurd naar 20 luchtvaartmaatschappijen (waaronder KLM) waarin zij hen wijzen op verschillende soorten mogelijk misleidende groene claims en hen verzoeken hun praktijken binnen 30 dagen in overeenstemming te brengen met het EU-consumentenrecht.

Het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming, onder leiding van de Belgische Algemene Directie Economische Inspectie, de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt, de Noorse consumentenautoriteit en het Spaanse directoraat-generaal consumentenzaken, focuste op claims van luchtvaartmaatschappijen dat de CO2-emissies van een vlucht kunnen worden gecompenseerd door klimaatprojecten of door het gebruik van duurzame brandstoffen, waaraan de consumenten zouden kunnen bijdragen door extra vergoedingen te betalen. De autoriteiten maken zich zorgen over het feit dat de praktijken kunnen worden beschouwd als misleidende handelingen/omissies, hetgeen verboden is uit hoofde van de artikelen, 5, 6 en 7 van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken. Van hun kant moeten de luchtvaartmaatschappijen nog verduidelijken of dergelijke claims op basis van degelijk wetenschappelijk bewijs kunnen worden onderbouwd.

“Als we verantwoordelijke consumenten willen, moeten we hun nauwkeurige informatie verstrekken. Steeds meer reizigers zijn bezorgd over hun milieuvoetafdruk en kiezen producten en diensten met betere milieuprestaties. Zij verdienen nauwkeurige en wetenschappelijke antwoorden, geen vage of valse claims. Er is de Commissie alles aan gelegen om consumenten sterk te doen staan bij de groene transitie en om greenwashing te bestrijden. Wij verwachten van luchtvaartmaatschappijen, en van alle andere spelers in de sector, dat zij milieuclaims op verantwoorde wijze gebruiken.” – Věra Jourová, vicevoorzitter voor Waarden en Transparantie

Kernpunten van de actie:

De Europese Commissie en het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming (CPC) hebben verschillende soorten potentieel misleidende praktijken vastgesteld bij 20 luchtvaartmaatschappijen, zoals:

  • de onjuiste indruk wekken dat het betalen van een extra vergoeding voor de financiering van klimaatprojecten of ter ondersteuning van het gebruik van alternatieve luchtvaartbrandstoffen de CO2-uitstoot kan doen afnemen of volledig kan compenseren;
  • de term “duurzame luchtvaartbrandstoffen” gebruiken zonder duidelijk aan te tonen dat dergelijke brandstoffen een gunstig effect hebben op het milieu;
  • de termen “groen”, “duurzaam” of “verantwoord” op absolute wijze gebruiken of andere impliciete groene claims gebruiken;
  • beweren dat de luchtvaartmaatschappij evolueert naar broeikasgasneutraliteit of andere toekomstige milieuprestaties, zonder duidelijke en verifieerbare verbintenissen, doelstellingen en een onafhankelijk monitoringsysteem;
  • consumenten een “calculator” aanbieden om de CO2-emissies van een specifieke vlucht te berekenen, zonder voldoende wetenschappelijk bewijs te verstrekken over de betrouwbaarheid van die berekening en zonder informatie te geven over de elementen die voor die berekening zijn gebruikt;
  • consumenten een vergelijking tussen de CO2-emissies van vluchten voorstellen, zonder voldoende en nauwkeurige informatie te verstrekken over de elementen waarop die vergelijking is gebaseerd.

Volgende stappen

De Europese Commissie en de consumentenbeschermingsautoriteiten hebben de luchtvaartmaatschappijen verzocht binnen 30 dagen een antwoord te geven, met een uiteenzetting van de maatregelen die zij voorstellen om, in het kader van het EU-consumentenrecht, de bezorgdheid over hun milieumarketingclaims weg te nemen. Als de Europese Commissie antwoord heeft gekregen van de luchtvaartmaatschappijen, zal zij vergaderingen met het samenwerkingsnetwerk voor consumentenbescherming en de luchtvaartmaatschappijen organiseren om de voorgestelde oplossingen te bespreken. De Commissie zal ook toezien op de uitvoering van de overeengekomen aanpassingen. Indien de betrokken luchtvaartmaatschappijen niet de nodige stappen ondernemen om de in de brief aan de orde gestelde problemen op te lossen, kunnen de consumentenbeschermingsautoriteiten besluiten verdere handhavingsmaatregelen te nemen, waaronder sancties.

Deze actie heeft tot doel ervoor te zorgen dat de handelspraktijken in de sector luchtvervoer in overeenstemming zijn met de consumentenwetgeving van de EU, door ervoor te zorgen dat milieuclaims voldoende worden onderbouwd en gecommuniceerd.