De regio Zeeuws-Vlaanderen/Vlissingen-Oost kan rekenen op 58,5 miljoen euro Europese steun om de economische en sociale gevolgen van de overgang van fossiele naar groene industrie op te vangen. ‘CO2-hergebruik in een cyclische carbonaat’ is het eerste project in deze regio dat een subsidie in de wacht sleept uit het nieuwe Just Transition Fund (JTF) dat begin dit jaar van start gegaan is. Daarbij ontvangt het project ook nog financiering vanuit het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Met de subsidie van € 1.803.439,- gaat het Goudse bedrijf Alta Innovation Support een pilot opzetten op Valuepark Terneuzen om CO2 en gassen uit de chemische industrie in de regio om te zetten in een vloeistof die gebruikt kan worden in batterijen.

Gedeputeerde Jo-Annes de Bat is blij dat dit project van start gaat: “De technische ontwikkelingen binnen deze pilot leveren een grote bijdrage aan circulariteit en de circulaire chemie in de regio. Het project draagt hiermee bij aan de doelstellingen van het JTF en krijgt daarom deze subsidie, waarmee met hulp van Europa, de transitie in onze regio een stukje verder geholpen wordt.”

CO2 omzetten in waardevolle chemicaliën

De economie van Zeeuws-Vlaanderen/Vlissingen-Oost draait voor een belangrijk deel op koolstofstromen van fossiele oorsprong. Met het oog op de toekomst zijn industriële spelers echter bezig met de ontwikkeling van nieuwe en innovatieve technologieën. De opslag van CO2 en omzetting daarvan in waardevolle chemicaliën, oftewel Carbon Capture and Utilisation, is een veelbelovende methode voor de klimaattransitie, omdat hierbij de uitstoot afneemt en de koolstof als grondstof een deel van de oplossing wordt.

Frank Vergunst, oprichter van Alta: ‘’Onze missie is om de chemische industrie substantieel te vergroenen. Daarom heeft Alta in de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in onderzoek naar chemische processen die onderdeel kunnen zijn van een circulaire economie. Het gebruik van CO2 en afval biomassa als hernieuwbare hulpbronnen voor waardevolle producten en materialen is zeer wenselijk om verschillende productieketens groener te maken.’’

Stapsgewijs productieproces opschalen

Bij traditionele productiemethoden kan CO2 nog niet opgeslagen worden. Daardoor is er veel CO2-uitstoot. Alta heeft een innovatieve chemische technologie ontwikkeld die CO2 en epoxiden, een petrochemisch bijproduct, om kan zetten in een belangrijke grondstof voor lithium-ion batterijen. Epoxiden zijn gassen die veilig moeten worden verwerkt, dus voordat deze installaties op grote schaal worden gebouwd, is het essentieel om ze eerst op kleine schaal te testen.

Frank Vergunst licht toe: ‘‘Alta gaat een pilot plant bouwen in Valuepark Terneuzen waar we de zelf ontwikkelde productiemethode demonstreren en op een veilige schaal het proces voor de productie van cyclische carbonaten testen en valideren. In deze pilot wordt procesdata gemeten en geanalyseerd zodat het proces nauwkeurig gemodelleerd kan worden en we veilig verder kunnen opschalen. Dit project vormt een essentiële stap in de ontwikkeling die een innovatie in de chemische industrie dient te doorlopen om tot een commercieel vatbaar eindproduct te komen. Door de JTF-subsidie kunnen we dit sneller realiseren.’’

Betekenis voor de regio

Frank Vergunst is van mening dat dit nieuwe proces bijdraagt aan de transitie die de koolstof-intensieve industrie in Zeeuws-Vlaanderen/Vlissingen-Oost zal gaan maken naar een groene chemie. Hoogopgeleid (technisch) personeel is daarbij ook van belang. Daarom werkt Alta nauw samen met Zeeuwse Kennisinstellingen, zoals de HZ University of Applied Science en het University College Roosevelt. ‘’We willen een actieve bijdrage leveren om van de sector en diverse kennisinstellingen in Zeeland een Centre of Excellence te maken.’’

Ondersteuning vanuit de regio

Alta kan ook rekenen op steun van de regionale ontwikkelingsmaatschappij. Frank Vergunst: “Het participatiefonds van Impuls Zeeland heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan onze groei. Op onze beurt kunnen wij nu met dit project bijdragen aan de groei van de Zeeuwse economie en werkgelegenheid.”

Just Transition Fund

Om in 2050 een klimaatneutraal Europa te bereiken, zijn grote veranderingen nodig op het gebied van energiegebruik en het verminderen van CO2-uitstoot. Deze veranderingen kunnen grote sociale en economische gevolgen hebben voor regio’s die sterk afhankelijk zijn van fossiele industrieën. Daarom stelt het Europese Just Transition Fund (JTF), het ‘fonds voor een rechtvaardige energietransitie’, subsidie beschikbaar. De overgang naar een klimaatneutraal Europa biedt dus kansen voor deze regio’s. Een energietransitie is niet alleen goed voor het klimaat, maar ook voor de ondernemer, de werkgelegenheid en de leefomgeving.

Het totale JTF-budget voor Nederland bedraagt ongeveer € 630 miljoen. In Zuid-Nederland zijn Zeeuws-Vlaanderen/Vlissingen-Oost, West-Noord-Brabant en Zuid-Limburg als JTF-regio’s aangewezen. Deze gebieden ontvangen ieder zo’n € 58,5 miljoen aan JTF-middelen om de gevolgen van de transitie van fossiele industrieën op te vangen en een groene, circulaire en concurrerende economie te ontwikkelen met een daarbij passende en flexibele arbeidsmarkt. Het bedrijfsleven, onderwijs en gemeenten kunnen subsidie aanvragen voor projecten die hieraan bijdragen.

Afbeelding: 3D tekening plant Atla