De Sustainable Development Goals (SDG’s), gelanceerd in 2015, zijn pas vijf jaar oud en niet meer weg te denken uit het wereldwijde debat over stakeholders en duurzaamheid. Het belang van de SDG’s wordt alleen maar duidelijker door de huidige COVID-19 crisis. De crisis versnelt  de sociale, economische en digitale trends, legt de  kwetsbaarheden van ons huidige systeem duidelijker bloot en schept ook meer ruimte  voor verbondenheid en draagvlak voor duurzaamheid. De vraag is hoe stakeholders en hun belangen een sterkere rol kunnen krijgen door middel van de SDG’s.

Afgelopen vrijdag 25 september, tijdens de SDG Action Day, lanceerde Global Compact Network Netherlands, met support van VNO-NCW, de publicatie ‘Stakeholder Inclusion as accelerator for the SDG’s’. In de publicatie wordt een nieuw model met zes aspecten van stakeholder engagement gekoppeld aan inspirerende cases van Nederlandse bedrijven en quotes van topbestuurders. Dit levert tien concrete aanbevelingen en een praktische vragenlijst op, waarmee bedrijven zelf aan de slag kunnen gaan.

Uit het rapport komt duidelijk de betrokkenheid naar voren van de top van het Nederlandse bedrijfsleven bij de SDG-agenda. Ook lijkt de rol van stakeholders in de governance van organisaties zich te formaliseren en professionaliseren. Binnen de dynamiek en complexiteit van deze ontwikkelingen zien we twee duidelijke bewegingen.

Waardecreatie

Uit de interviews blijkt dat het bestuur en de commissarissen van de geïnterviewde bedrijven zich duidelijk bewust zijn van de, in wet- en regelgeving verankerde verantwoordelijkheid voor de afweging, belangen van stakeholders. Het, in de Nederlandse Corporate Governance Code, ingebedde begrip aandeelhouderswaarde is sinds 2016 verruild voor lange-termijn waardecreatie en steeds meer organisaties leggen verantwoording af over brede waardecreatie. Ook stewardship codes en een veranderend reguleringslandschap vanuit Brussel nopen aandeelhouders steeds meer om rekening te houden met bredere waardecreatie en reflectie op de consequenties van het vooropstellen van de financiële belangen op korte termijn.

Logische vervolgstappen kunnen zijn om purpose verder te verankeren, zoals onlangs bepleit door tientallen Nederlandse hoogleraren. Ook kunnen de minimale rechten van stakeholders worden verstevigd door de verdere ontwikkeling van bijvoorbeeld IMVO-convenanten en het gebruik van juridische verankering in bijzondere organisatiestructuren. De maatschappelijke BV en andere social enterprises kunnen hier vorm aan  geven. Verder kan een gerichtheid op kwaliteit, integriteit en vertrouwen in de verslaggeving, met daarin verantwoording richting alle stakeholders, helpen om de belangen van stakeholders beter zichtbaar te maken en te borgen.

Stakeholders verankeren

Een tweede beweging is om stakeholders steviger te verankeren in de bestaande governance. Deze richting is gaande. Net als aandeelhouders pakweg twee decennia geleden, vragen stakeholders een steeds duidelijker rol in de governance van organisaties. Rechtstreekse vertegenwoordiging lijkt daarbij praktisch uitgesloten gezien de diversiteit, veelheid en organisatiegraad van stakeholders. Juist deze samenhang van belangen, maar ook de slagkracht van organisaties, noopt tot één centraal orgaan voor besluitvorming over respectievelijk toezicht op de afweging van deze belangen.

De huidige crisis lijkt de structurele noodzaak om de uitdagingen van de SDG’s in samenhang te benaderen te benadrukken en te accelereren. Het rapport van Global Compact biedt een groot aantal handvatten om, aan de hand van interviews met leidende personen uit het Nederlandse bedrijfsleven, deze samenhang te bereiken en te versnellen.

Erik Breen (foto (Infinsus) is mede-auteur van de publicatie ‘Stakeholder Inclusion as accelerator for the SDG’s’, waaraan Herman Mulder (voorzitter bestuur SDG Nederland) en Jeroen Veldman (Cass Business School) hebben bijgedragen. De auteurs hebben dit artikel op persoonlijke titel geschreven. 

Dit artikel is eerder gepubliceerd op de website van Universiteit Nyenrode