De klimaattransitie krijgt momenteel op veel fronten aandacht. Toch wordt een deel van de impact vergeten. De overstap van de fossiele naar de groene industrie is niet zomaar gemaakt. Als fabrieken sluiten, komen mensen op straat te staan. Tegelijk stijgt de vraag naar kritieke metalen. Mijnwerkers aan de andere kant van de wereld maken daardoor steeds extremere werkdagen. In combinatie met hun gevaarlijke, ongezonde werk vergroot dat de onveiligheid. Tot nu toe is er nauwelijks oog voor die negatieve impact van de klimaattransitie. Een eerlijke energietransitie, waarin alle milieu en sociale impact meegenomen wordt, hoort onderdeel te zijn van ons industriebeleid. Bij sluiting van bedrijven en het openen van nieuwe mijnen moeten werknemers aan tafel meeonderhandelen. Een andere optie is er niet.

CNV Internationaal werkt samen met lokale vakbonden. Via onze Fair Work Monitor verzamelen we gegevens van de werknemers zelf. Hieruit blijkt dat:

  • Bijna 80% van de werknemers heeft last van hoge blootstelling aan gassen en dampen uit de mijnen.
  • 77% van de werknemers heeft aan dat er ongevallen gebeuren die worden veroorzaakt door slechte veiligheidsprotocollen.
  • Maar liefst 75% van de mijnwerkers heeft tijdelijke contracten van 3 tot 6 maanden en verdienen gemiddeld 30% minder dan andere werknemers.

Flexwerkers in de metaalmijnen doen het gevaarlijkste werk. Zij werken met explosieven en chemicaliën op de diepste lagen van de mijnen waar de ventilatie slecht is. Temperaturen kunnen hierbij oplopen tot 40 graden. Deze werkers zijn kwetsbaar om zich aan de sluiten bij een vakbond of om te onderhandelen over betere arbeidsomstandigheden, omdat ze tijdelijke contracten hebben. Zo krijgen ze bijvoorbeeld niet betaald voor overuren. Dit betekent dat basisrechten, zoals vakbondsvrijheid, worden belemmerd.

Wanneer bedrijven en landen concurreren op prijzen om de kosten voor arbeid en duurzaamheid te verlagen, verwaarlozen ze mensenrechten. Gelukkig groeit de aandacht voor deze misstanden. De OESO, een samenwerkingsverband van 38 landen, heeft net haar richtlijnen vernieuwd, specifiek ook over een eerlijke energietransitie. Een eerlijke transitie omvat oplossingen voor alle sociale en milieu-impact. Voorstellen over eerlijke energietransitie partnerschappen in de EU zijn een concrete manier om die coherentie te versterken. Zo kan Nederland landen van herkomst ondersteunen bij verduurzaming van de winning, verwerking en handel van kritieke grondstoffen én tegelijk investeren in eerlijk werk. Dat is in onze ogen de juiste weg om de rampzalige klimaatopwarming tegen te gaan, zonder dat werknemers daar de dupe worden.