De huidige voedselketen is niet in staat om de verwachte wereldbevolking van 10 miljard mensen over twintig tot dertig jaar te voorzien van voedsel, terwijl er tegelijkertijd rekening wordt gehouden met klimaatvraagstukken, dierenwelzijn, marktontwikkelingen, toenemend consumentenbewustzijn en klantbehoeften. Willen we een verantwoorde voedselketen voor toekomstige generaties – waarin rekening wordt gehouden met het milieu, dierenwelzijn, maar ook met de belangen van de supermarkten, boeren en consumenten – dan kan dat maar op één manier en dat is door samenwerking.
Verandering
Na de Tweede Wereldoorlog en met name na de hongerwinter lag de nadruk van de Nederlandse voedselsector op zoveel mogelijk goed en veilig voedsel produceren. Dat is bijzonder goed gelukt, maar inmiddels is naast de beschikbaarheid van voldoende voedsel een hele nieuwe lijst met eisen voor de voedselsector ontstaan. Zo moet het voedsel dat gemaakt wordt het milieu zo minimaal mogelijk belasten en ook het dierenwelzijn staat centraal bij de voedselproductie.
Mismatch
En toch gaat er iets mis. Want uiteraard wil iedereen dat de kippen kunnen scharrelen voor de eitjes die we kopen. Dit betekent dat een boer minder kippen kan houden en productiekosten stijgen, maar consumenten willen er vaak niet meer voor gaan betalen. Terwijl, als je een auto koopt en je wilt een open dak en verwarmde autospiegels, dan zegt de autodealer dat je er ook meer voor moet gaan betalen.
Het voedsel in Nederland is super goed en betaalbaar, maar dat super goede voedsel zijn we aan het herdefiniëren. Niet alleen moet het voedsel goed en veilig zijn, het moet ook goed zijn voor het milieu, er mogen voor het produceren van het voedsel geen chemicaliën gebruikt zijn en dieren moeten onder goede omstandigheden kunnen leven. Hiervoor moeten boeren en telers investeringen doen. Ook omdat zij hiermee een product maken dat de consument graag wil hebben. Maar dan moet de vertaalslag ook naar de prijs worden gemaakt. Een product wat aan meer eisen voldoet is nu eenmaal in eerste instantie wat duurder.
Bewustwording
De consument, boeren en telers; allemaal willen ze een duurzamere voedselsector, waarbij de producten onder andere gemaakt worden in Nederland met grondstoffen uit de buurt, en met aandacht voor dierenwelzijn. Maar is de consument bereid daarvoor meer te gaan betalen? Als we het concreet gaan maken dan zullen bijvoorbeeld melk en eieren echt niet veel duurder worden, we hebben het dan over een paar dubbeltjes.
De startmotor van verandering is de bewustwording rondom het betalen van de juiste prijs voor duurzame producten. De supermarkten stunten nooit met hoe mooi een product is, maar met hoe goedkoop een product is. Dit kunnen we veranderen door ons bewust te zijn van het feit dat de voedselvoorziening een zeer belangrijk aandeel heeft in de verduurzaming van de voedselsector en dat iedereen daar een aandeel in heeft. Zolang je elkaar de schuld geeft in een voetbalteam dat voor geen meter speelt, dan zal het elftal nooit goed gaan spelen. Iedereen in de voedselketen is dus essentieel om een duurzame voedselsector voor toekomstige generaties te realiseren.
Dick Hordijk, CEO van Royal Agrifirm Group.