Vandaag presenteert de onafhankelijke denktank The Ex’tax Project een deltaplan voor belastinghervorming. Het plan is tot stand gekomen in samenwerking met kennispartners Deloitte, EY, KPMG en PwC en wordt vandaag, bij de start van de week van de Circulaire Economie, overhandigd aan staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief. Door lasten te verschuiven van arbeid naar vervuiling en verbruik, wordt het mogelijk om CO2-emissies terug te dringen en grondstofgebruik te verminderen. Dit is belangrijk voor de concurrentiepositie van onze economie. Als het principe ‘de vervuiler betaalt’ wordt toegepast, ontstaat binnen enkele jaren voor €23 miljard aan ruimte om de lasten op arbeid te verlagen, voor huishoudens én werkgevers.

Het nettoresultaat van een taxshift is goed voor de economie en voor de werkgelegenheid in elke sector. Door slimme inzet van de opbrengsten gaan de laagste inkomens er het meest in koopkracht op vooruit.

Uit een enquête onder 300 ondernemers en managers, uitgevoerd in samenwerking met ABN AMRO, blijkt dat 96% van de respondenten achter de principes van een taxshift staat. Ondernemers zien kansen als er een gelijker speelveld ontstaat voor sociaal en duurzaam ondernemen.

De auteur van het rapport, Femke Groothuis stelt: “Om sterker uit de crisis te komen, is het zaak ons belastingstelsel om te vormen van een barrière naar een basis voor duurzame groei en banen. Belastingen geven nu de verkeerde prikkels door arbeid duur te maken en schadelijke vervuiling onbelast te laten. Deze studie laat zien dat Nederland haar circulaire ambities waar kan maken en de arbeidsmarkt een impuls kan geven door niet méér maar slimmer belasting heffen.”

Belastingen als basis in plaats van barrière voor circulaire groei

Onderzoekers van The Ex’tax Project hebben een scenario opgesteld met 20 maatregelen om stapsgewijs belastingen te maken tot een basis voor circulaire groei, in plaats van een barrière. Het effect van die maatregelen is doorgerekend door het Britse bureau Cambridge Econometrics, een gerenommeerde kennispartner van de Europese Unie. In 2025 zijn al duidelijke verschillen zichtbaar ten opzichte van het huidige beleid:

  • Het bruto binnenlands product ligt 2,4% hoger
  • De werkgelegenheid ligt 2,6% hoger
  • CO2-emissies dalen met 6%

Met het plan kan het bbp in de periode 2021-2025 cumulatief met €65 miljard groeien en ontstaat er voor 740.000 ‘manjaren’ aan nieuwe extra werkgelegenheid.

Routekaart naar een circulaire economie

Het Deltaplan Belastingen schetst een duidelijke routekaart voor Nederland om het belastingstelsel in lijn te brengen met de doelstellingen. Een belangrijke boodschap is dat we de complexiteit en omvang van een belastingverschuiving als een uitdaging moeten zien, in plaats van dat we ons erdoor moeten laten afschrikken. Geïnspireerd op het oorspronkelijke Deltaplan, beveelt het rapport een aantal praktische stappen aan om de taxshift in gang te zetten. Het aanstellen van een regeringscommissaris, samenstellen van een werkgroep fiscaliteit en onderneming en het inrichten van een interdepartementaal overleg en een EU-overleg om tot samenwerking en implementatie te komen in de rest van de Europese Unie.

De studie is mogelijk gemaakt door Goldschmeding Foundation. Programmamanager Circulaire Economie Goldschmeding Foundation, Birgitta Kramer: “Via de routekaart die vandaag, op de Nationale Conferentie Circulaire Economie wordt gepresenteerd, laat onze projectpartner ‘The Ex’tax Project’ zien hoe belastinghervorming werkgelegenheid kan stimuleren in een circulaire economie. Vooral in deze tijd is dit perspectief veelbelovend. We hopen dat de bevindingen worden gebruikt om in de komende kabinetsformatie een duidelijke koers te bepalen.”