Bij de opzet van het Klimaatakkoord dat in 2019 onder leiding van Ed Nijpels tot stand kwam, werd de status quo beschermd. Fundamentele veranderingen bleven onbesproken, en de belangen van grote bedrijven werden goed bewaakt. Dat concludeerde onderzoeksbureau TNO in een rapport dat meer dan een jaar stof lag te verzamelen en dat pas vorige week werd gepubliceerd. Critici waarschuwen dat de fouten van toen zich dreigen te herhalen, nu Nederland zich opmaakt voor een Landbouwakkoord. Dit bericht onderzoeksplatform Follow the Money.
In het in juni 2019 gesloten Klimaatakkoord spraken de overheid, bedrijven, vakbonden en ngo’s af hoe Nederland in 2030 de CO2-uitstoot ten opzichte van 1990 met 49 procent moet hebben gereduceerd. Er waren sectortafels voor onder andere ‘industrie’, ‘landbouw’ en ‘elektriciteit’ waar deelnemers maatregelen bedachten voor die sectoren.
Over het rapport
Wie schreef het Klimaatakkoord? In het besluitvormingsproces dat heeft geleid tot het Klimaatakkoord van 2019, bedoeld om de nationale reductiedoelstellingen te halen, was ruimte voor nauwe betrokkenheid van verschillende stakeholders. Door maatschappelijke actoren uit verschillende sectoren een prominente plek te geven aan de sectortafels, is getracht tot een akkoord te komen dat aansluit bij de mogelijkheden, beperkingen en behoeften van actoren die uiteindelijk door klimaatbeleid geraakt zullen worden. Maar tegelijkertijd hebben sommige van diezelfde actoren grote economische belangen in de koers van het klimaatbeleid – belangen die mogelijk niet (volledig) stroken met het hoofddoel om klimaatverandering zo effectief mogelijk terug te dringen.
Het rapport heeft als doel om inzichtelijk te maken uit welke koker(s) de gemaakte klimaatafspraken komen: welke belangen zijn vertaald in het Klimaatakkoord, en welke belangen worden niet gediend door het Akkoord? Op basis van 34 interviews met stakeholders en publieke actoren is onderzocht hoe de opzet van het klimaattafeloverleg de selectie van deelnemers bepaalde, welke verduurzamingsopties en aanverwante thema’s wel en niet besproken werden, hoeveel ruimte verschillende belangengroepen hadden om zelf onderwerpen te agenderen, en hoe dit verloop uiteindelijk de uitkomst – het Klimaatakkoord – heeft bepaald.
Beeld: ©EZK / Valerie Kuypers
