Maar liefst 9 op de 10 Nederlanders denken in de komende vijf jaar meer te moeten betalen voor boodschappen om het milieu te sparen. Toch is slechts 37 procent hiervan een overtuigd voorstander. Ruim een kwart is niet bereid meer te betalen om de milieu-impact te verminderen en 36 procent heeft zich nog geen mening gevormd. Dit blijkt uit onderzoek dat PanelWizard in opdracht van ABN AMRO onder 2.065 consumenten heeft verricht.
In de prijs die consumenten nu betalen voor voedsel zijn de ‘maatschappelijke kosten’ meestal niet verwerkt. Deze verborgen kosten, zoals de CO2-uitstoot of het verlies van biodiversiteit rond akkers, onttrekken zich aan het gezichtsveld van consumenten, producenten en supermarkten. Door het groeiende bewustzijn dat de milieu-impact van voedselproductie moet worden verminderd, staat True Cost Accounting (TCA) volgens het nieuwste rapport van ABN AMRO steeds meer in de belangstelling. Bij TCA wordt zowel de positieve als negatieve impact van een bedrijf op de omgeving inzichtelijk gemaakt. Door deze impact in geld uit te drukken, is het duidelijker welke producten vervuilend zijn.
Consument eerder bereid meer te betalen voor AGF- dan voor zuivelproducten of frisdranken
De bereidheid meer te betalen om de milieu-impact van de voedselproductie te beperken, is ook afhankelijk van het type product. Zo zegt ruim de helft van de consumenten – die nooit (bewust) biologische producten kopen – bereid te zijn meer te betalen voor aardappelen, groente en fruit als het bodemleven en de biodiversiteit rond akkers worden verbeterd. Deze bereidheid is veel lager bij zuivelproducten (41,6 procent) en bij frisdranken en vruchtensappen (38,5 procent). Als consumenten bereid zijn meer te betalen, biedt dit producenten meer financiële ruimte om bijvoorbeeld met innovaties de CO2-uitstoot in een fabriek te beperken of biodiversiteit rond akkers te stimuleren. Uit het onderzoek blijkt dat consumenten dan een gemiddelde prijsstijging van maximaal 9,6 procent gerechtvaardigd vinden. Consumenten die niet meer willen betalen, geven aan dat ze niet meer te besteden hebben (28 procent), het niet nodig vinden (28 procent) of dat de supermarkt genoegen moet nemen met minder marge (25 procent).
Consument wil dat extra kosten worden ingezet voor verduurzaming keten
ABN AMRO verwacht dat het belang van TCA in de komende vijf jaar sterk toeneemt. “TCA is nog in ontwikkeling, maar wij beschouwen het als een belangrijke methode om alle positieve en negatieve maatschappelijke effecten van een voedselproduct een geldwaarde te geven en vervolgens tegen elkaar af te wegen. Vervuilende producten krijgen dan per saldo een hoger prijskaartje en worden hierdoor minder aantrekkelijk. Dit kan direct worden doorberekend in de prijs in de supermarkt, maar kan ook dienen als ‘schaduwprijs’. Op basis van deze schaduwprijs kunnen boeren, verwerkers en supermarkten in gesprek gaan om concrete verduurzamingsacties te formuleren, vertelt Rob Morren, Sector Banker Food van ABN AMRO. “TCA biedt alle partijen de mogelijkheid weloverwogen productie- en aankoopkeuzes te maken. Consumenten zijn echter nog terughoudend om voor minder duurzame producten meer te betalen. Ze willen namelijk zeker weten dat de extra kosten die zij betalen ook daadwerkelijk worden ingezet voor verduurzaming, en niet zijn bedoeld om de winstmarges van partijen in de keten te verhogen”.
