Column Klaas Jan Osinga: “Spagaat tussen verantwoord en laagste prijs vraagt actie van iedereen”

Urgenda en Milieudefensie gaan naar de rechter voor klimaat en luchtkwaliteit. Zouden we ook niet naar de rechter moeten voor duurzame consumptie tegen een eerlijke prijs? De Verenigde Naties, inclusief Nederland en de EU, tekenden in 2015 voor ‘Agenda 2030’. Zeventien doelen zoals: ‘einde aan honger door duurzame landbouw’ en ‘duurzame consumptie en productie’. Nog 12 jaar; hoe wordt dit geregeld? Wetgeving?

EU-Commissaris Phil Hogan vraagt zich dit ook af. Tot 17 november houdt hij een openbare raadpleging over ‘verbetering van de voedselvoorzieningsketen’. Dit gaat over landbouwbeleid en de verdeling van toegevoegde waarde over de verschillende ketenpartijen. Cees Veerman bracht er vorig jaar al advies over uit.

In Dagblad Trouw van 5 augustus zeggen Cees Veerman en Wouter van der Weijden: “de zuivelindustrie betaalt een hogere prijs voor weidemelk”. Klopt ja. De rest van de (internationale) keten betaalt nauwelijks mee. Weidepremie: vooral herverdeling van geld.

In jaarverslagen van foodbusiness lees ik prachtige woorden over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Maar in de reclame zie ik actiethema’s zoals ‘inslaan’ en ‘Eurootje’. Want ja, zo wordt er dan gezegd, “je kan niet doof zijn voor wat de concurrentie doet. De omzetmotor moet wel blijven draaien”. En zo wordt de consument toch opgevoed met het idee dat je voor duurzaamheid niets hoeft te betalen.

LTO doet mee aan de EU-raadpleging. Boeren en tuinders: doe zelf ook mee!  Dit gaat over onze toekomst. Wij staan bloot aan maatschappelijke kritiek: biodiversiteit, klimaat, schaalgrootte, dierenwelzijn. Maar de hele keten is medeverantwoordelijk. Wie creëert (meer)waarde en wie betaalt die? We weten dat prijsverschillen tussen boerenerf en winkelschap enorm zijn.