De uitingen “palmolievrij” en “palmolievrije producten” in relatie tot de hazelnootpasta van The Flower Farm gedaan via posts op Instagram, waarbij wordt gewezen op het “duurzame karakter” van de producten van The Flower Farm, zijn in strijd met de Code voor Duurzaamheidsclaims. Met dit oordeel kwam het College van Beroep van de Stichting Reclamecode vorige week naar aanleiding van een klacht die werd ingediend door medeoprichter van De Reclamejagers, Lenneke van Gaal.
De Commissie oordeelde al dat de uiting “wij kunnen genieten van heerlijke margarine en hazelnootpasta zonder dat het milieu, biodiversiteit of het inheemse volk aangetast wordt” in strijd met de Code voor Duurzaamheidsclaims is. Melkpoeder is bij uitstek een ingrediënt dat leidt tot aantasting van het milieu, de biodiversiteit en het inheemse volk en dus kan een dusdanig absolute claim simpelweg niet worden waargemaakt. Over de uitingen “palmolievrij” en “palmolievrije producten” in de posts op Instagram meende de Commissie echter dat dit door de consument zal worden opgevat als een claim ten aanzien van de samenstelling van de hazelnootpasta van The Flower Farm.
In het daarop ingestelde beroep heeft het College van Beroep geoordeeld dat hoewel “palmolievrij” mag worden gebruikt om aan te geven dat een product niet het ingrediënt palmolie bevat, die uiting als duurzaamheidsclaim wordt opgevat wanneer – zoals in het geval van The Flower Farm – de indruk wordt gewekt dat “palmolievrij” een duurzamere optie is waarvoor niet wordt ontbost en waarmee geen schade wordt toegebracht aan het klimaat. Nu The Flower Farm dat wel zo deed voorkomen, worden – zo oordeelt het College van Beroep – de uitingen “palmolievrij” en “palmolievrije producten” opgevat als “vrij van palmolieproductie”. En dat betekent eveneens dat juist de consument die vanuit het oogpunt van duurzaamheid belang hecht aan het uitsluiten van elke vorm van palmolie(verwerking) in of ten behoeve van een levensmiddel, door de uitingen gewekte verwachtingen over het vermijden van palmolie is teleurgesteld; voor het ingrediënt melkpoeder bestaat immers wel degelijk de kans dat daarvoor palmolie is geproduceerd en geïmporteerd.
Voorgaande betekent ook dat de uitingen van The Flower Farm in strijd zijn met artikel 3.1 van de Code voor Duurzaamheidsreclame (CDR), dat stelt dat duurzaamheidsclaims geen mededelingen mogen bevatten die een gemiddelde consument kunnen misleiden en kunnen aanzetten tot een besluit over een transactie die hij anders niet had genomen. Nu de uitingen juist de consument aanspreken die vanuit het belang van duurzaamheid palmolie(verwerking) vermijdt, kan dit het gedrag van de consument wezenlijk verstoren.
The Flower Farm mag dan ook niet langer beweren dat haar hazelnootpasta “palmolievrij” is voor zover The Flower Farm het daarbij doet voorkomen dat “palmolievrij” een meer duurzame optie is.
Naar aanleiding van de klacht heeft The Flower Farm de bestreden uitingen verwijderd.
Van Gaal is blij met de oordelen van de Commissie en het College van Beroep: “Ons huidige voedselsysteem is niet houdbaar, het vraagt simpelweg te veel van de dieren gevangen in dat systeem en de effecten ervan op ons klimaat zijn rampzalig te noemen. Het is dan ook van groot belang dat consumenten de kans krijgen meer duurzame voedselkeuzes te maken. The Flower Farm doet palmolievrij voorkomen als een duurzamere optie en beweert het regenwoud te willen beschermen. Nu de consumenten de producten van The Flower Farm juist ook kopen omdat zij menen daarmee het regenwoud te beschermen – zoveel is ook gebleken uit eigen marktonderzoek van The Flower Farm – waarbij The Flower Farm evenwel niet informeert over de (zeer) schadelijke gevolgen van het gebruik van de melkpoeder in haar hazelnootpasta, zal die consument menen dat de impact van het gebruik van melkpoeder wel zal meevallen.
Als je stelt het regenwoud te willen beschermen, ga je er als consument immers vanuit dat je als The Flower Farm zijnde geen ingrediënten in je hazelnootpasta stopt die juist schadelijk zijn voor het regenwoud. Voorgaande is des te schadelijker omdat de realiteit is dat palmolie op zichzelf niet het probleem is – we moeten alleen toe naar een duurzame wijze van palmolieproductie – omdat palmolie juist het meest effectieve en minst schadelijk is indien duurzaam geproduceerd; het is niet voor niets dat het College in 2019 al oordeelde dat The Flower Farm “palmolievrij” niet mag doen voorkomen als “ontbossingsvrij” nu voor duurzame palmolie niet wordt ontbost. Maar anders dan palmolieproductie is bij zuivel niet de wijze van produceren het probleem, maar de zuivel zelf. De enige echte “duurzame” oplossing ten aanzien van zuivel is een drastische vermindering van het gebruik en de consumptie van zuivel. Verder laat deze zaak ook het belang van De Reclamejagers zien: juist met kennis van zaken prik je door misleidende duurzaamheidsclaims heen. En door samen met andere consumenten op te komen tegen zulke claims, houden we bedrijven en overheden bij de les.”