De bouwsector stoot sinds 1990 nog nauwelijks minder CO2 uit. Om reductie te bewerkstelligen is elektrificatie van bouwmaterieel cruciaal. Van 75 door ING Research geanalyseerde bouw- & installatiebedrijven heeft een derde een concrete verduurzamingsdoelstelling die voldoet aan de klimaatdoelen voor 2030. Opvallend is dat de bouwmaterialenindustrie al wel het reductiedoel van 55% in 2030 heeft bereikt door een lager productieniveau en minder kolengebruik. Desondanks hebben deze toeleveranciers nog steeds veruit de grootste uitstoot in de gehele waardeketen van de bouw. Zij moeten daarom blijven streven naar verdere CO2-reductie, al is dat voor hen veel ingewikkelder dan voor de bouwbedrijven.
Weinig directe uitstoot in de bouw
Bouwbedrijven hebben relatief een lage directe uitstoot (scope 1) van broeikasgassen. Van de totale Nederlandse uitstoot is slechts 0,3% rechtstreeks aan de bouw toe schrijven. Dit is echter exclusief bouwvoertuigen (0,9%). Als we die erbij optellen en andere voertuigen (zoals personenauto’s en vrachtwagens) dan is de uitstoot van de bouw ongeveer 2% van het Nederlandse totaal.
Maar veel emissies in de gehele keten
Als bouwbedrijven in 2050 klimaat neutraal willen zijn, moeten ze verder kijken dan alleen het terugbrengen van de uitstoot van hun eigen activiteiten. Het overgrote deel (circa 20% van de totale Nederlandse uitstoot) van de broeikasgasemissies van bouwactiviteiten vindt namelijk plaats in hun waardeketen bij toeleveranciers (zoals de productie van staal en beton) en gebruikers van door hen gebouwde gebouwen door onder andere de verwarming en verlichting (scope 2 & 3).
|
Emissies bouwsector nog op niveau van referentiejaar 1990
In 2023 was de totale uitstoot in Nederland gedaald met ruim 35% ten opzichte van het basis- en referentiejaar 1990. De directe uitstoot in de bouwsector is in 2023, na een stijging tot ongeveer 2007, terug op dit niveau van 1990. Doordat de bouwsector in 2023 in volume circa 40% groter is dan in 1990 is er echter wel een relatieve daling geweest. Het Nederlandse doel is dat de absolute uitstoot 55% lager moet liggen in 2030. Om daar aan bij te dragen moet de bouw nog flinke stappen zetten.
Bouwmaterialenindustrie heeft 2030 doelen al bereikt
In de bouwmaterialenindustrie zijn de CO2-emissies al wel flink gedaald en lagen in 2023 zelfs al 60% onder het referentiejaar van 1990. Dit komt doordat toeleveranciers sterk vervuilende energiedragers als kolen en aardolieproducten grotendeels hebben uitgefaseerd. Ook is de binnenlandse productie van deze sector met 30% flink gedaald in de periode 1990-2023. Vooral een terugval van de nieuwbouw van woningen (waar veel beton en bakstenen worden gebruikt) is hier debet aan. Zo werden er in 1990 nog 100.888 woningen gebouwd ten opzichte van nog maar 73.638 in 2023.
Nog weinig bouwbedrijven met concrete klimaatdoelen
Uit een inventarisatie van ING Research onder 75 grote bouw(gerelateerde) en installatiebedrijven blijkt dat slechts ongeveer een derde van de onderzochte bedrijven concrete klimaatdoelen heeft gepubliceerd per wanneer zij (voor scope 1 en 2) een emissieloze bedrijfsvoering willen voeren. Van de door ons onderzochte bouwers met minder dan €150 miljoen omzet heeft slechts 11% een concrete doelstelling. Bij de grotere bedrijven met meer dan €1 miljard omzet ligt dit aandeel wel duidelijk hoger en heeft 62% een concrete doelstelling voor wanneer zij CO2-neutraal willen zijn voor scope 1 en 2.
|
”Slechts 11% van de door ING geanalyseerde bouwbedrijven met minder €150 miljoen omzet heeft een concreet gepubliceerde CO2-reductie doelstelling. Een groot deel van deze bedrijven is echter vanaf boekjaar 2025 rapportage plichtig over hun duurzame ambities”, aldus Jan van der Doelen, ING Sector Banker Building & Construction. “Vooral opdrachtgevers en medewerkers gaan deze bedrijven hierop meer en meer uitdagen.”
Scope 3 meest uitdagende doelstelling
Van de 75 onderzochte bedrijven heeft 60% een reductiepad voor scope 1 gepubliceerd waarin ze aangeven met hoeveel ze hun broeikasgas uitstoot willen verlagen. Voor scope 2 is dit bijna de helft, en voor scope 3 is dit maar 18%. Dit is niet verwonderlijk, aangezien de uitstoot in scope 3 veel lastiger in kaart is te brengen en ook reductiedoelen veel moeilijker te behalen zijn. Je moet immers informatie uit je gehele toeleverketen verzamelen en met afnemers samenwerken om doelstellingen te behalen. Voor veel bouwbedrijven vormt scope 3 meer dan 90% van de totale emissies.
Top 10 bouwbedrijven voldoet ruim aan EU-reductiedoel van 55% in 2030 (Fit for 55)
Als we de gemiddelde reductiedoelen doortrekken en wegen naar omzetgrootte dan willen de 10 grootste bouwbedrijven hun emissies in scope 1 teruggebracht hebben met 76% in 2030. Dit zou er op neerkomen dat zij hiermee dus ruim voldoen aan de Greendeal doelstelling van een daling van 55%.
|
Om de klimaatdoelstellingen te halen, moeten bouwbedrijven aanzienlijke stappen ondernemen om hun CO2-uitstoot te verminderen. Broeikasgassen komen echter bij veel activiteiten vrij. Een breed pallet aan maatregelen is daarom nodig.
|
Het verminderen van CO2-uitstoot in de bouwsector vereist een geïntegreerde aanpak die zowel directe als indirecte emissies aanpakt. Door te investeren in technologieën, duurzame praktijken en samen te werken met leveranciers, kunnen bouwbedrijven een significante bijdrage leveren aan de klimaatdoelstellingen.