Een volledig circulaire Nederlandse economie in 2050: daarover gaat de Week van de Circulaire Economie van 7 tot 12 februari. Innovatieve ondernemers werken hard om die economie van de grond te krijgen. Bart van Straten is één van hen.

‘Ziekenhuisafval is een van de snelst groeiende afvalstromen ter wereld’, vertelt onderzoeker, bestuurder en ondernemer bij onder meer Van Straten Medical en GreenCycl, Bart van Straten. ‘Voor mijn werk heb ik veel contact met ziekenhuizen en ik zag hoeveel afval daar elke dag wordt geproduceerd. Dat ziekenhuisafval moet dagelijks naar de afvalverbrander. Dat is wettelijk verplicht. Tegelijkertijd importeren we uit verre landen grondstoffen om onder meer nieuwe ziekenhuisverpakkingen en chirurgische instrumenten te maken. En dat zou helemaal niet nodig zijn als we de afvalstroom slimmer aanpakken. Een voorbeeld: als we een jaar lang al het inpakpapier uit alle Nederlandse ziekenhuizen ophalen, hebben we voor de komende 104 jaar voldoende grondstof om aan de wereldwijde vraag naar zogenoemde instrumentopeners – plastic tools die tijdens operaties chirurgische instrumenten openhouden – te voldoen.’

‘Zo zijn we gaan nadenken over andere opties. Inmiddels hebben we de eerste productierecyclinglijn voor medische gecontamineerde producten ter wereld opgezet. Op één locatie wordt ziekenhuisafval ontvangen, omgesmolten en vermalen tot kleine korreltjes. Daar spuitgieten we nieuwe producten van. Zo wordt het ziekenhuis leverancier van haar eigen grondstof en producten. En als het aan mij ligt, hebben we in de toekomst wereldwijd een volledig circulair zorgsysteem.’

Modulair ontwerpen

‘Voor die nieuwe tak van sport heb ik samen met mijn partners in 2019 GreenCycl opgericht. We werken samen met onder meer afvalverwerkingsbedrijf Renewi, de medische industrie en het Rijk. 20 Procent van de activiteiten binnen GreenCycl is voor onderzoek. Zo doe ik samen met Tim Horeman aan de TU Delft onderzoek naar methoden om afval in de zorg te verminderen. Onze visie voor de toekomst van duurzame zorg is dat medische producten modulair ontworpen moeten zijn en helemaal hergebruikt kunnen worden. En dat die afvalverwerking zo dicht mogelijk bij het ziekenhuis plaatsvindt. We willen straks ook portable recycle-productielijnen inzetten om onder meer gerecyclede instrumenthandvaten, instrumentopeners en ID-labels voor ziekenhuizen te maken.’

‘We zouden dit zo graag op grotere schaal toepassen. En dat kan ook. Maar op dit moment mag je medisch afval niet als grondstof gebruiken. Er zal er een juridisch kader moeten komen dat dit beter faciliteert. Ik kan zó tien Nederlandse en Europese richtlijnen en wetten noemen die een obstakel vormen om circulair en duurzaam te gaan werken. In 2030 moeten we 55 procent CO2-reductie hebben gerealiseerd. De politieke wil voor een circulaire economie is er wel, maar de faciliteiten zijn er waarschijnlijk niet op tijd. Wetten worden zó traag aangepast. Het zou echt helpen als overheid, ziekenhuizen, wetenschap en industrie samenwerken. Anders wordt verduurzaming voor 2030 niet haalbaar.’

Dit artikel is eerder gepubliceerd in Forum van VNO-NCW (tekst: Lula Ahrens)