Circulaire startups hebben ambitieuzere circulaire strategieën en doen meer aan circulaire innovatie dan grote, gevestigde bedrijven. Dit concluderen innovatiewetenschappers Julian Kirchherr, Thomas Bauwens en Marko Hekkert van de Universiteit Utrecht in een whitepaper. Ze werkten hiervoor samen met ING, Circle Economy en de Amsterdam Economic Board.
De transitie naar een circulaire economie is een veelbelovende ontwikkeling voor een duurzame economie. Maar hoewel Nederland met 80% afvalrecycling voorop loopt in hergebruik van materialen gaat het voornamelijk nog om ‘downcycling’, en niet om ‘upcycling’. Dit resulteert erin dat een materiaal minder waard is dan voorheen. Ook wordt er nog weinig aandacht besteed aan preventie, hergebruik en reparaties. In dit whitepaper beschrijven de onderzoekers de rol van circulaire startups (nieuwe ondernemingen in de circulaire sector) in het versnellen van de transitie naar een circulaire economie.
Een circulaire kinderfiets
Een goed voorbeeld van een circulaire startup is BikeFlip. Deze onderneming werd onlangs opgericht door vijf studenten van de Universiteit Utrecht. Het piepjonge bedrijf wil een oplossing vinden voor de vele afgedankte kinderfietsen in Nederland. Ze knappen de fietsen op en verhuren ze op basis van een abonnement, inclusief onderhoud en reparaties. Als de fiets te klein is geworden kan de klant een nieuwe fiets uitzoeken en de oude terugbrengen, zodat BikeFlip deze weer opnieuw kan verhuren. De startup draagt op deze manier goed bij aan de circulaire fietseconomie in Nederland.
Ambitieuzere strategieën
In het whitepaper zetten de onderzoekers de businessmodellen van 147 Nederlandse startups op een rij en vergelijken deze met die van grote, gevestigde bedrijven die zich bijdragen aan de circulaire economie. Ze zagen, in vergelijking met de grote bedrijven, dat juist de nieuwe ondernemingen ambitieuzere circulaire strategieën ontwikkelden. “Circulaire startups zijn nieuwelingen op de markt, en met circulaire innovaties en baanbrekende businessmodellen kunnen ze het voortouw nemen naar de volgende stap in circulariteit”, zegt Julian Kirchherr, hoofdonderzoeker van het project.
Uitdagingen aangaan door samenwerking
Circulaire start-ups staan echter ook voor uitdagingen. “Het kan voor een startende onderneming met weinig kapitaal en schaalvoordelen moeilijk zijn om een markt te betreden die al bezet is door de grote spelers”, vertelt dr. Thomas Bauwens, eerste auteur van deze paper en postdoc onderzoeker aan het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling van de Universiteit Utrecht. Circulaire startups en gevestigde bedrijven moeten samenwerken om deze uitdagingen aan te gaan. “Gevestigde bedrijven kunnen een eerste handreiking doen om circulaire startups te helpen, bijvoorbeeld door ze toegang te geven tot hun netwerk, door op te treden als afnemers of door productiecapaciteit te leveren“, legt Bauwens uit.
Juiste omgeving creëren is essentieel
De onderzoekers raden beleidsmakers en bedrijven aan om een ondersteunende omgeving te creëren voor de circulaire startende ondernemingen. Bijvoorbeeld door de marktvraag naar producten en diensten van circulaire startende ondernemingen te stimuleren met behulp van het aanbestedingen en fiscaal beleid. Marko Hekkert, directeur van het Copernicus Instituut voor Duurzame Ontwikkeling, besluit: “Om circulaire startups voorlopers te maken in de transitie naar een circulaire economie is het is essentieel om een omgeving te creëren waarin ze daar de ruimte voor hebben.”
