Met juiste strategieën voor afvalbeheer kan een significante daling van de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen worden bereikt. Door 2/3 van het huishoudelijk afval te recyclen kan wereldwijd een afname van 6 procent van de uitstoot van broeikasgassen worden gerealiseerd. In de Europese Unie zou deze toename in recycling leiden tot een CO2-reductie van 4 procent. Die percentages kunnen verder omhoog, als ook andere afvalstromen dan huishoudelijk afval in beschouwing worden genomen. Deze potentiële milieuwinst komt naar voren uit een onderzoek dat in opdracht van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) is uitgevoerd door CE Delft.

Het grootste deel van het huishoudelijk afval bestaat uit verpakkingsafval. Het onderzoek laat zien dat de circulaire economie in veel gevallen als een effectieve klimaatstrategie kan worden gezien. In een circulaire economie bestaat er geen afval, wordt uitsluitend van hernieuwbare energie gebruik gemaakt en is het gebruik van hulpbronnen geoptimaliseerd. De focus ligt op vermindering, hergebruik en recycling van afval.

Klimaatbeleid en circulaire economie

Het combineren van initiatieven rondom circulaire economie en Europees klimaatbeleid kan het beleid voor beide effectiever en kostenefficiënter maken. De kans dat de doelstellingen uit de klimaatonderhandelingen in Parijs (december 2015) worden zeker gesteld, wordt daarmee ook meer waarschijnlijk.

In hun rapportage stellen de onderzoekers, dat het klimaatbeleid van de Europese Unie én van de afzonderlijke lidstaten tot nu toe vooral is gericht op energie en transport. Daarmee worden ‘de grote potentiële voordelen van grondstoffenbeleid en circulair beleid over het hoofd gezien’. Het voornemen van het pakket voor de circulaire economie (‘Closing the loop’) van de Europese Commissie past hier goed in en zou kunnen worden gekoppeld aan het klimaatbeleid.

Door van storten naar meer recycling te gaan, kan dit leiden tot een significante vermindering van de jaarlijkse uitstoot van broeikasgassen. Bij de berekening is uitgegaan van 2/3 van het huishoudelijk afval, omdat honderd procent recycling zeker op korte termijn niet haalbaar wordt geacht. Huishoudelijk restafval maakt 10 procent van het totaal aan afval uit. De reductie van broeikasgassen wordt aanzienlijk hoger als ook de overige 33 procent van het huishoudelijk afval en ook het recyclepotentieel van andere afvalfracties wordt beschouwd – zoals afvalstromen van bedrijven, de industrie en de bouw.

Effectieve strategieën

Kenmerkende aspecten van een circulaire economie, zoals vermindering van materiaalgebruik, meer recycling en optimalisatie van hulpbronnen, zijn effectieve strategieën om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen, concluderen de onderzoekers. Onder meer aan de hand van praktijkvoorbeelden maakt het rapport duidelijk welke effectieve strategieën denkbaar zijn, welke stappen mogelijk zijn én wat die opleveren. Het gaat dan om van storten naar verbranding met energieterugwinning, van verbranding met energieterugwinning naar recycling, van recycling naar hergebruik en ten slotte van hergebruik naar reductie.