De rol van veel managers die verantwoordelijk zijn voor duurzaamheidsbeleid was lange tijd niet duidelijk gedefinieerd. Met de komst van CSRD verandert dat, ziet hoofddocent innovatie Christina Bidmon (Universiteit Utrecht). “De huidige manager corporate social responsibility moet een veranderaar zijn.”
Sinds de komst van de Europese Green Deal in 2019 is het menens met duurzaam ondernemen. De verantwoordelijke manager werkt in de kern van het bedrijf en houdt zich bezig met integratie van milieu, maatschappij en goed bestuur in de strategie. “Lange tijd was de rol niet helder gedefinieerd. Vroeger richtten deze managers zich vaak op feel good-zaken. Die tijd is voorbij.”
Moeilijk voor middelgrote bedrijven
De CSRD heeft gevolgen voor veel bedrijven. Vanuit de huidige richtlijn voor niet-financiële verslaglegging moeten 12.000 Europese bedrijven rapporteren. Met de komst van de CSRD zijn dat er 50.000. Vooral voor middelgrote bedrijven geeft dit een enorme druk, vertelt Christina Bidmon. “Hoe krijgen zij het voor elkaar om alle vereisten binnen het tijdsbestek te realiseren? Er zijn veel middelen nodig om alle gegevens te verzamelen. Die zijn er vaak niet. Dus ik kan het me voorstellen dat veel middelgrote bedrijven in shock zijn.”
Samenwerken
Voor de CSRD gaan verschillende functies binnen een bedrijf samenwerken: financiën, bedrijfsvoering, toelevering, personeelszaken, etc. Bidmon: “Dat is een grote uitdaging, ook voor de managers die dit aansturen. De rol van de CSR-manager is echt aan het veranderen. Het is niet langer een kwestie van initiatieven uitvoeren en daarover publiceren. Dit moet tot in detail doordacht worden. Deze persoon moet weten hoe je duurzaamheid in harde cijfers omzet, collega’s aanstuurt en maatregelen implementeert. Het gaat ook om verandering realiseren: om overtuigen en motiveren en het managen van conflicten en weerstand tegen veranderingen. Dat is geen comfortabele rol. Het is makkelijk om medewerkers achter het algemene doel van duurzaamheid te krijgen. Maar als de vraag komt: ik heb een van jouw medewerkers fulltime nodig om deze gegevens te verzamelen en ik wil dat je bepaalde procedures verandert die je de afgelopen twintig jaar hebt gevolgd, dan wordt het anders. Dat betekent dat de CSR-manager anno 2025 een hele andere set aan competenties nodig heeft.”
Christina Bidmon: “Het is makkelijk om medewerkers achter het algemene doel van duurzaamheid te krijgen. Maar als de vraag komt: ik heb een van jouw medewerkers fulltime nodig om deze gegevens te verzamelen en ik wil dat je bepaalde procedures verandert die je de afgelopen twintig jaar hebt gevolgd, dan wordt het anders. Dat betekent dat de CSR-manager anno 2025 een hele andere set aan competenties nodig heeft.”
Afwegingen maken
Bij duurzaamheidsbeleid zal een onderneming afwegingen moeten maken tussen economische, sociale en milieu-onderdelen van duurzaamheid, bijvoorbeeld in de toeleveringsketen. Het gaat dan bijvoorbeeld om de manier waarop je materialen gebruikt en als afval verwerkt, de omgang met leveranciers en de inkoop van producten. Bidmon: “We hebben CSR-managers nodig die directies kunnen informeren over deze afwegingen, zodat er knopen kunnen worden doorgehakt. Een toeleveringsketen die het beste is voor het milieu, is niet noodzakelijkerwijs het beste voor de sociale kant van duurzaamheid. Als je bepaalde normen oplegt, betekent dat misschien dat je mensen moet ontslaan of omscholen. De milieu- en de sociale kant staan soms tegenover elkaar. Het is altijd makkelijk om te denken aan de economische kant en duurzaamheid als tegenpool te zien. Maar ik meen dat je binnen de driehoek economisch, ecologisch en sociaal afwegingen moet maken. Daarop positioneer je je dan als bedrijf.”
Positie van Nederland
“Ik heb in meerdere Europese landen gewerkt en ik denk dat Nederland op het gebied van duurzaamheid en onderzoek daarnaar the place to be is. Er gebeuren hier baanbrekende zaken, zoals nieuwe wetten voor de toeleveringsketen, een digitaal productpaspoort. Onderzoek naar duurzaamheidtransities is erg Nederlands. Het is een relatief nieuw onderzoeksdomein, maar al wel behoorlijk volwassen. De hele onderzoekstroom in de wereld op dit gebied is ontstaan vanuit de Nederlandse onderzoeksagenda. Daar mogen we best trots op zijn.”
Christina Bidmon is verbonden aan de cursus Sustainability and Organizational Change van Universiteit Utrecht.