Vrijdag 11 december sloten EU-leiders op de valreep een akkoord om in 2030 niet 40% maar 55% minder broeikasgassen uit te stoten ten opzichte van 1990. Het bedrijfsleven zal nieuwe verplichtingen voor de kiezen krijgen. Het is daarmee zowel een schot voor de boeg van de verkiezingen als een handvat voor ieder bedrijf om succesvol uit deze crisis te komen. Doelen op zichzelf gaan de realiteit namelijk niet veranderen. De Europese Commissie zal een veelheid aan nieuwe beleidsvoorstellen doen onder de European Green Deal om het doel te halen. Het Nederlands Klimaatakkoord zal worden opengebroken, wat een nieuwe verdeling van lusten en lasten vergt. Bedrijven kunnen hierop voorsorteren.

Met de Green Deal concurreren

We weten al dat de nieuwe groeistrategie van Europa de bedrijven van vandaag zal maken of breken. De verhoogde doelstelling zal deze realiteit alleen maar benadrukken. Het stelt de vraag: welke bedrijfsmodellen hebben bestaansrecht in de wereld van morgen?

Bedrijven hoeven niet wachten op nieuw beleid om actie te komen. Het aangescherpte 2030 doel is een pitstop op weg naar een klimaatneutraal, circulair en concurrerend Europa in 2050. Daar kan je voor of tegen lobbyen, maar je kan ook de risico’s en kansen van de voorziene regels analyseren en actie nemen voor deze
gaan bijten.

Onder de Green Deal produceert de EU een storm van beleid die zich tot ver in de toekomst uitstrekt, diep in de huidige winstmodellen snijdt en tot ver buiten de grenzen van Europa raast. Het is meer dan een nieuwe reeks regels; het is een paradigmaverschuiving om binnen de grenzen van de planeet te kunnen leven. Ook al zijn veel details nog onduidelijk, de trends voor zowel de economie als geheel als voor elke sector laten geen ruimte over voor misverstand. Het heeft alles weg van een do-or-die mentaliteit in lijn met schaal van de klimaatcrisis. Soms kun je maar beter wel op de zaken vooruitlopen. Maar hoe doe je dat?

Steun voor groene dealers

De Green Deal is een generatie-inspanning met weinig gelijken. Wat de schaal betreft, is de herziening van het economische systeem gelijk is aan de invoering van de interne markt. De Green Deal stimuleert het koolstofvrij maken en de economische groei tot 2030 en daarna, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat het effect vandaag de dag voelbaar is.

Het beoogde bereik is ook aanzienlijk: het is bedoeld om investeringsbeslissingen te stimuleren op de grootste interne markt ter wereld en ver daarbuiten. In de “Deal” zijn duidelijke elementen van external governance verankerd; het vermogen om invloed uit te oefenen op regelsystemen en markten buiten Europa. Met deze schaal, tijdlijn en bereik in gedachten loont het voor bedrijven om duurzaamheid als hefboom te gebruiken voor hun concurrentievermogen. Bedrijven die zich traag aanpassen aan de risico’s en de kansen niet aangrijpen door de Green Deal te integreren in hun groeistrategie zullen snel irrelevant worden.

Voorsorteren op de Green Deal is smart business

Als het gaat om klimaatverandering en de impact daarvan op de markt, dan is het verschil tussen overleven en bloeien dat men de vruchten later kan plukken door
duurzaamheid eerder te integreren. Bewijs hiervoor zien we op ten minste vijf terreinen:

  • Groeimodel – Koolstofintensieve groeimodellen zullen overbodig worden: De Green Deal is immers een economische groeistrategie die bedoeld is om tegen 2050 een klimaatneutrale, concurrerende en circulaire economie te realiseren. Veel groeimodellen van vandaag passen niet in dat toekomstbeeld.
  • Bottom line – De kosten van vertraging nemen exponentieel toe: Dit is zichtbaar in EU Emissiehandelssysteem dat bedrijven in de betrokken sectoren dwingt om emissierechten te kopen. Hoe lager de uitstoot van een bedrijf in vergelijking met de sectorale benchmark, hoe lager de nalevingskosten.
  • Prikkels – Subsidies om te transformeren gaan naar de welwillenden: bedrijven hebben meer kans om toegang te krijgen tot EU-financiering voor innovatieve koolstofarme projecten dan voor projecten die een business-as-usual situatie stimuleert. Vrij cruciaal met oog op het net aangenomen budget en herstelfonds van EUR 1.8 biljoen.
  • Aandeelhouders – Nieuwe regels en kaders zullen de beleggingsportefeuilles ‘vergroenen’: De taxonomie van duurzame activiteiten en assets van de EU omvat specifieke selectiecriteria voor sectoren als de maakindustrie, landbouw, onroerend goed, elektriciteitsopwekking, het vervoer en ICT. Kapitaalstromen worden  verlegd.
  • Wereldwijde concurrentie – Het internationale concurrentielandschap zal worden verstoord: De regels om aan de Europese grenzen belasting te heffen op koolstofintensieve producten zullen bijten. Maar als eerste in deze soort zullen de internationale rimpeleffecten van de genoemde taxonomie ook ernstig zijn.

Blijf niet achter; sprint vooruit

Het is dus slim voor bedrijven om de duurzaamheidstransformatie te verankeren in hun groeistrategie voordat beleid daarom vraagt. De Green Deal moet een richtinggevend kader worden voor elke bedrijfsstrategie, onderbouwd met een gedegen analyse van de risico’s en kansen van de verwachte regelgeving. Duurzame en  veerkrachtige bedrijfsmodellen gedijen in tijden van crisis, en de bedrijven die zich aansluiten bij de Green Deal zullen meer duurzame en veerkrachtige bedrijfsmodellen hebben. Deze voordelen goed in kaart brengen begint met erkennen dat de Green Deal het concurrentievermogen langdurig kan bestendigen.

Over de auteur

Christiaan Gevers Deynoot is een duurzaamheidsadviseur en business development manager bij South Pole met een focus op de Benelux. Hij heeft meer dan acht jaar werkervaring op het gebied van energie- en klimaatvraagstukken. Christiaan werkt met klanten uit de financiële en energie-intensieve industrie en de publieke sector. Voor zijn start bij South Pole was hij adviseur op het gebied van EU energie-, klimaaten milieubeleid in Brussel.