Limburg zal het eerste Europese circulaire knooppunt zijn waar inwoners, MKB en industrie zorgvuldig omgaan met grondstoffen, met energiebronnen en met de omgeving waarin zij ondernemen, werken, wonen en recreëren. Gemotiveerd door het Interbestuurlijke Programma (IBP) van het Rijk, Provincies en gemeenten, heeft een brede alliantie van bedrijven, kennisinstellingen en overheden het laatste half jaar nagedacht over hun ambities. Dat heeft geleid tot de kersverse Ontwikkelagenda Circular Hub. Door de Circular Hub transformeert Limburg naar een circulaire samenleving, met chemisch industrieterrein Chemelot en de bijbehorende Brightlands onderzoek- en ontwikkelcampus als kloppend hart.
Kansen
Voor inwoners leidt de Circular Hub tot een CO2 vrije woon- en leefomgeving, waar afval de grondstof is voor nieuwe producten. Ondernemers en industrie kunnen economische groei realiseren. De komst van nieuwe bedrijven en nieuwe inwoners biedt kansen voor stadscentra en woonwijken. Nieuwe banen in de circulaire economie zullen jongeren verleiden om in Limburg hun toekomst op te bouwen, waar zij een leven lang kunnen leren op MBO, HBO en WO niveau. Dat is de ambitie die is neergelegd in de kersverse Ontwikkelagenda Circular Hub, opgesteld door een brede alliantie van bedrijven, overheden en kennisinstellingen.
‘We moeten snel de stap maken naar een duurzame economie’, aldus Bert Kip, voorzitter van de alliantie en tevens CEO van de Brightlands Chemelot Campus: ‘Kijk naar alle producten om je heen en je ziet dat de chemie onlosmakelijk is verbonden met ons dagelijks leven. Dat betekent onder andere dat productieprocessen wereldwijd opnieuw moeten worden gedefinieerd, groene en recyclebare grondstoffen de plaats innemen van de huidige fossiele grondstoffen. Die stap naar duurzaamheid kan alleen maar als de chemische industrie het voortouw neemt. Dat vraagt om nieuwe methoden, nieuwe chemische processen. Daarvoor is deze regio uitstekend gepositioneerd met het Industriepark Chemelot en de Brightlands Chemelot Campus. En dat biedt grote kansen voor Limburg en de Euregio. De Chemelot Regio is dé plek voor de eerste Circular Hub in Europa.’
Alliantie
De Ontwikkelagenda Circular Hub is opgesteld door een brede alliantie bestaande uit de gemeente Sittard-Geleen, de Provincie Limburg, Chemelot Industriepark, Brightlands Chemelot campus, DSM, Brightsite, Brightlands Materials Center, AMIBM, Universiteit Maastricht, Zuyd Hogeschool, Vista en CHILL. Het idee voor de Circular Hub is ontstaan nadat het rijk, de samenwerkende provincies (IPO) en samenwerkende gemeenten (VNG) Zuid-Limburg eind 2019 uitnodigden om één van de vier IBP proeftuinen te worden. Het doel van dit Interbestuurlijke Programma (IBP) is om op een vernieuwende manier samen te werken aan de opgave ‘regionale economie als versneller van de nationale economie’. Vanuit de VNG is wethouder Pieter Meekels van Sittard-Geleen een van de opdrachtgevers van dit IBP.
Combinatie
De partijen hebben het afgelopen half jaar gewerkt aan de Ontwikkelagenda Circular Hub met daarin een aantal concrete aanzetten en ideeën voor nieuwe projecten. Zij zien onder andere het innovatieve ecosysteem met de combinatie van wereldspelers op het Chemelot Industriepark – waaronder producenten zoals Sabic, Sekisui, Arlanxeo, OCI, Fibrant, AnQore en DSM – en innovatieve topspelers op de Brightlands Chemelot Campus met de onderzoeksinstituten, onderwijsinstellingen en topfaciliteiten zoals laboratoria en diverse proeffabrieken als de unieke combinatie die nodig is om te komen tot vernieuwing in de chemie. Een in Europa unieke combinatie, aldus de alliantie die ook wijst op de centrale ligging van de Chemelot Regio in het zogenoemde ARRRA-gebied tussen Antwerpen, Rotterdam en het Ruhrgebied, het grootste chemie cluster in de wereld waar veertig procent van de chemische productie in Europa plaatsvindt.
Euregio
Transitie naar groene productiemethoden draagt ook bij aan het verdienvermogen van Nederland en sluit aan bij de Groeibrief van minister Wiebes. Regionaal gezien is de realisatie van de Circular Hub goed voor de euregio. Gerekend wordt op duizenden extra arbeidsplaatsen.
Pieter Meekels, wethouder van de gemeente Sittard-Geleen: ‘Als regio beschikken we over een goed aanpassingsvermogen. We hebben namelijk eerder grote veranderingen doorgemaakt: van kleinschalige landbouw via grootschalige kolendelving naar chemische materialen. Wij kunnen kracht putten uit de kwaliteiten die voortkomen uit ons regionaal economische DNA en de ondernemende en onderzoekende mentaliteit van onze inwoners.’
Initiatieven
Binnen de Chemelot regio zijn al de nodige concrete initiatieven ontplooid met de ontwikkeling van nieuwe materialen en op het vlak van recycling. Zo verwerkt Ioniqa gebruikte PET plastic tot nieuwe grondstoffen, wordt er door DSM Niaga al tapijtafval omgewerkt tot grondstoffen voor matrassen, start Sabic met een plastic-recyclefabriek en levert een gloednieuw zonnepark al een deel van de benodigde elektriciteit.
Loek Radix, CEO van Chemelot: ‘Op basis van succesvolle voorbeelden en opgedane ervaringen versnellen wij ons transitie pad naar een circulaire economie. Wij staan niet aan de start, wij zijn allang op weg met het experimenteren, invoeren en opschalen van kansrijke circulaire innovaties.’
Gedeputeerde Ruud Burlet: ‘Ik ben trots op deze ontwikkeling. We staan nu in de startblokken om ook buiten de Chemelot Regio een breed draagvlak en deelname aan de eerste Circular Hub te organiseren. Deze regio staat straks bekend als de voortrekker op het gebied van circulair ondernemen, circulaire innovaties en circulair onderwijs. Place-to-be voor talent dat zich in wil zetten voor duurzame economische groei en een brede maatschappelijke welvaart. De optelsom van de Chemelot Circular Hub en een inspirerende woon- leefomgeving maken deze regio een aantrekkelijke partner om in te investeren.’
Draagvlak
De transitie naar een Circular Hub vergt grote investeringen en een breed draagvlak van het bedrijfsleven, onderwijs, wetenschap, overheden en burgers”. aldus Bert Kip. De ontwikkelagenda overstijgt daarbij de belangen van Limburg. Het is meer een nationale actieagenda, waarvoor draagvlak en deelname nodig is van stakeholders en partners op regionaal, nationaal, Europees en mondiaal niveau. Het is een uitnodiging al deze partijen om met ons mee te doen.
De Ontwikkelagenda Circular Hub wordt de komende maanden besproken in diverse regionale en nationale instanties.