Gisteren, 2 december, heeft Eurocommissaris Frans Timmermans, zijn plan gepresenteerd voor de transitie naar een Europese Circulaire Economie. Een deel van de plannen was reeds uitgelekt en heeft bij sommigen een teleurstellend gevoel opgeleverd. Als Van Gansewinkel, die aanjager wil zijn van de circulaire economie en de verbindende schakel vormt tussen product, gebruik, recycling en secundaire grondstof voor nieuwe producten, zijn we gematigd enthousiast. Het plan van Timmermans heeft goede bedoelingen, maar mist urgentie en snelheid. De klimaatverandering en grondstoffenschaarste ontwikkelen zich sneller dan de plannen van de EU.

Afvalpakket of circulaire economiepakket?

De Europese Commissie lijkt vooral aandacht te hebben om de hoeveelheid te storten en verbranden afval terug te dringen en dat is positief. Helaas is er echter weinig aandacht voor de daadwerkelijke transformatie naar een circulaire economie, waarbij het grondstoffenverbruik wordt ontkoppeld van de economische groei. Een economie waarbij producten en materialen worden gezien als een tijdelijke opslagplaats van grondstoffen en deze hun waarde behouden.

De Europese Commissie lijkt dus wel de noodzaak in te zien van de omvorming van de lineaire naar de circulaire economie, maar helaas niet de urgentie. We stevenen af op een schaarste aan grondstoffen, dus we hebben echt geen tijd meer te verliezen. Daarom is het plan van de Europese Commissie naar meer afvalscheiding en minder storten en verbranden de goede richting, maar niet het eindpunt. Uiteraard is de situatie in Oost-Europese landen totaal anders dan bij ons en staat daar afvalscheiding en recycling nog in de kinderschoenen. Maar we moeten in Europa niet afzakken naar een gemiddelde om de achterblijvers mee te krijgen en te stimuleren. We moeten ook de West-Europese landen die als koplopers fungeren, blijven stimuleren en verder zien te krijgen.

Bedrijfsleven

Bedrijven willen niet stilzitten, maar doen. Het Nederlandse bedrijfsleven ziet én de noodzaak én de urgentie én de kansen om daadwerkelijk toe te werken naar een circulaire economie. Liever vandaag nog dan morgen. Het recyclen en herwinnen van grondstoffen is noodzakelijk om het huidige welvaartsniveau te kunnen handhaven en aan toekomstige generaties dezelfde kansen te bieden. Naast de noodzaak van deze transitie als antwoord op de groeiende vraag naar schaarse grondstoffen en het terugdringen van CO2-uitstoot, biedt dit ook grote economische voordelen om in ons land op een duurzame manier grondstoffen te produceren uit afval.

Dus het bedrijfsleven gaat door! Er bevinden zich in ons klantenbestand veel bedrijven die vragen om hulp bij het circulaire denken en doen. Die ons vragen om mee te denken over hoe ze producten zodanig kunnen ontwerpen dat ze in de volgende fase eenvoudig te demonteren zijn en hoe de gebruikte materialen opnieuw kunnen worden ingezet in nieuwe producten. Die ons vragen om recyclaat voor in hun producten en hoe ze circulair kunnen inkopen. Daar komen geweldige innovaties uit voort en dat vliegwiel gaat onverminderd door. De circulaire economie wordt dan ook gedreven door vernieuwingen die het mogelijk maken dat afval weer grondstof wordt. Ecologie en economie gaan daarbij hand in hand. TNO heeft bijvoorbeeld berekend dat een transitie naar een volledig circulaire economie het Nederlandse bedrijfsleven meer dan € 7 miljard kan opleveren.

Verbindende schakel in de circulaire economie

In een circulaire economie is samenwerking het sleutelwoord. Als afvalinzamelaar én recycler hebben wij als geen ander inzicht in het afval aan het einde van een cyclus en het begin van een nieuwe cyclus door de grondstoffen die we produceren. Daar ligt de toekomst: samen met partners innovatieve concepten ontwikkelen die veel verder gaan dan een efficiënte en duurzame inzameling van afvalstromen.

Nationaal Afvalrapport

In de Groene Toptrein die afgelopen vrijdag door Nederland reed, hebben wij  de resultaten van de Nationale Afvaltest in de vorm van een glossy rapport gelanceerd: ‘wAARDEvol’. Uit de vele inspirerende verhalen die in het rapport zijn opgenomen, blijkt dat er nog veel potentie zit in het duurzamer maken van onze samenleving. Naast het bedrijfsleven heeft iedereen daarin een rol te pakken. Milieuorganisaties kunnen bijvoorbeeld helpen te focussen op maatschappelijk relevante vraagstukken en die op een positief-kritische manier mee helpen aanjagen. Ook hebben burgers, als gebruiker en bron van grondstoffen, een belangrijke rol. Daarnaast zou de overheid nog meer een juiste ‘level playing field’  kunnen creëren via wetgeving en stimuleringsregelingen voor de economie van morgen.

Tot slot

Circulaire economie is breder dan het onderwerp ‘afval’. Het gaat over het juiste design van een product, het stimuleren van hergebruik van grondstoffen in producten en een lagere belasting op arbeid. Daar zal Van Gansewinkel zich voor blijven inzetten!

Marc Zwaaneveld, CEO Van Gansewinkel